1. Wat is boekhouden
Synoniem van boekhouden is accounting. Boekhouden kan omschreven worden als het
proces van het meten, registreren en verwerken van economische transactie van een
entiteit en het samenvatten ervan tot financiële informatie.
Het doel van boekhouden is het creëren en verschaffen van financiële informatie over de
entiteit. Tijdens het boekhoudproces worden de financiële gegevens op een nauwkeurige,
systematische en controleerbare manier genoteerd en geresumeerd.
Als men in het boekenhouden over een entiteit hebben dan gaat het meestal over een
onderneming:
- Dat kan een eenmanszaak (= natuurlijke persoon die een handelszaak uitbaat) zijn
- een vennootschap:
o Nv
o Bv
- Kan ook gaan om een VZW
- om een stichting
- een overheidsinstantie
2. Nut van boekhouden en boekhoudkundige informatie
Boekhoudkundige informatie is nuttig zowel voor intern gebruik als voor extern gebruik.
(Boekhoudgegevens worden gebruikt voor intern gebruik of extern gebruik)
a. Intern gebruik
De boekhoudkundige informatie kan worden samengevat in management rapporten
voor intern gebruik. Het gaat dan om intern rapporten voor het management, zijnde
de interne beslissingsnemers. Die manager gebruiken dan de financiële gegevens
voor planningsdoeleinde en controledoeleinde, bvb voor productieplannen, voor
beheersing van de kosten, voor het op volgen van de liquiditeitspositie van de
onderneming.
Het boekhoud systeem dat deze gegevens aanreikt wordt beleidsboekhouden of
management accounting of exploitatie boekhouden genoemd. (= interne gebruikers
van de informatie).
b. Extern gebruik
Het gaat dan om financieel verslaggeving voor de externe gebruikers. Deze
boekhoudkundige informatie is bestemd voor de stakeholders van de onderneming.
1
, Stakeholders = verschillende belanghebbende
o aandeelhouders = share holders
o kredietverschaffers = banken
o obligatiehouders
o werknemers
o leveranciers van de onderneming
o de afnemers = klanten
o omwonende
o beleidsinstantie
o concurrente
o mogelijke overnemers
o + alle andere belanghebbende
• Gaat dus over een zeer ruime externe groep
Externe belanghebbende gebruiken de boekhoudkundige informatie voor het nemen
van allerlei economische beslissingen. Voorbeelden:
- Krediet verschaffers hebben financiële informatie nodig van het nemen van een
beslissing tot toekennen van een krediet en bij opvolging van een krediet.
- Aandeelhouders baseren zich op financiële informatie bij het nemen van aankoop of
verkoop beslissing van aandelen.
- Leveranciers, klanten en werknemers nemen beslissingen op basis van de
beschikbare financiële informatie.
Aangezien de externe gebruikers van boekhoudkundige informatie niet over interne
gegevens van de onderneming beschikken bestaan er een informatie asymmetrie
tussen hen en de ondernemingsleiding net daarom is de correctheid en
betrouwbaarheid van de financiële informatie die door het management wordt
vrijgegeven erg belangrijk. Het boekhoudsysteem dat in de gegevens voorziet voor
externe gebruikers wordt financiële boekhouden of financial accounting genoemd
ook algemene boekhouding.
3. Verschillen tussen financieel boekhouden en beleidsboekhouden?
Er bestaan 2 boekhoudsystemen: het financieel boekhouden (voor externe) en het
beleidsboekhouden/management accounting (voor interne).
Er zijn 4 verschilpunten:
- De doelgroep van de boekhoudkundige informatie.
o Beleidsboekhouden is bedoeld voor de interne beslissing nemers in
organisaties, kortweg het management
2
, o Financieel boekhouden heeft hoofdzakelijk tot doel de externe
belanghebbende stakeholders te informeren
- Omvang van de beslissingsvrijheid (= in zeker mate zelf kunt bepalen hoe het noteren
en resumeren van informatie gebeurd)
o Financieel boekhouden: veel beperkter, omdat de financiële informatie die
voortvloeit uit het financieel boekhoudproces door externe stakeholders zal
worden gebruikt. Daarom is het essentieel dat de getrouwheid en objectiviteit
van deze informatie wordt bewaakt. Om die reden moet het financieel
boekhouden gebeuren in overeenstemming met de algemene aanvaarde
boekhoud principes en in overeenstemming met het boekhoudrecht.
o Bij beleidsboekhouden zijn er minder beperkingen aangezien de
boekhoudkundige informatie die eruit voortvloeit alleen gebruikt wordt door
de beslissing nemers van de onderneming zelf. Bij het verzamelen en
verwerken van boekhoudkundige informatie kan een afweging worden
gemaakt van de kost van extra informatie verzameling in vergelijking met
baten (voordelen) ervan.
- Tijdskader:
o Financieel boekhouden is georiënteerd op het verleden. Er word
gerapporteerd over een vaste, voorbije periode: kwartaal, een semester, een
jaar.
o Beleidsboekhouden komt het toekomst element veel meer aanbod.
Aangezien er vaak gebudgetteerd cijfers bedrijfsintern intern worden
gerapporteerd.
• Er wordt maandelijks gerapporteerd om de beleidsbeslissing tijdig en
goed geïnformeerd te kunnen nemen
- Voorwerp van het rapporteren
o Bij financieel boekhouden worden er samenvatten rapporten geproduceerd,
waarin de nadruk ligt op het bedrijf als entiteit;
o Bij bedrijfsboekhouden kunnen er zeer gedetailleerde rapporten worden
geproduceerd. De informatie kan bvb: per fabriek, per afdeling, per merk, per
klant worden gerapporteerd. Zodat er betere beslissingen kunnen genomen
worden binnen het bedrijf.
3
, 4. De 2 pijlers van boekhouden: het boekhoudrecht en de boekhoud
principes
De twee pijlers van financieel boekhouden zijn ten eerste het boekhoud recht (wettelijk
kader), ten tweede de boekhoud principes. Twee pijlers waarop boekhouden steunt.
a. Boekhoudrecht
= Het geheel van rechtsregels met betrekking tot het voeren van de boekhouding en
het opstellen en het openbaar maken van de jaarrekening met inbegrip van de hierop
uitgeoefende controle.
Aan de basis van boekhoudrecht liggen een aantal elementen. Belgisch
boekhoudrecht is geleidelijk aan gegroeid en is vanuit verschillende hoeken tot stand
gekomen.
o Bewijsrecht: tussen ondernemers (in ondernemingszaken, vroeger
handelszaken) kan het bewijs geleverd worden met alle middelen van recht
maar ook met de twee bijzondere ondernemingsrechtelijke bewijsmiddelen.
• Factuur
• Boekhouding: kan tegen een ondernemer worden ingeroepen, ze
leveren als een buitengerechtelijke bekentenis het bewijs op tegen
degene die de boekhouding heeft gemaakt. De koopmansboeken
kunnen dus ook door de betrokken ondernemers als bewijsmiddel
gebruikt worden tegenover een ander ondernemer.
Tussenondernemers in ondernemingszaken kan dus de boekhouding
als bewijsmiddel worden gebruikt.
o Faillissementsrecht: Aan de afwezigheid van een boekhouding of aan de
vervalsing van de boekhouding werd in het vroegere faillissementsrecht een
veroordeling voor bankbreuk verbonden ingeval van faillissement. Bovendien
werd er in het vennootschapsrecht bepaling ingelast met betrekking tot
inventaris, jaarrekeningen, jaarverslag en controle. In 1985 heeft men
voorzien dat de commissaris functie (degene die de toezicht uit oefent op de
regelmatigheid van de boekhouding, de balans, de resultatenrekening en
toelichting) in een vennootschap enkel kan worden vervuld door een
bedrijfsrevisor. Ook in collectiefarbeidsrecht vinden we element van
boekhoudrecht terug. Om het sociaaloverleg te laten plaatsvinden is het
nodig dat die informatie betrouwbaar is, daarom wordt voorzien dat de
informatie die ter beschikking van de werknemers vertegenwoordigers in de
ondernemingsraad wordt voorgesteld door een revisor moeten worden
nagekeken.
o Europeesrecht: op Europees vlak werden verschillende richtlijnen
goedgekeurd om het jaarrekeningrecht te harmoniseren binnen de landen
van de Europese unie. De 3 belangrijkste richtlijnen zijn:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mayavh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,39. Je zit daarna nergens aan vast.