Inleiding tot het Recht
Indien vragen over het vak: inleidingtothetrecht-fdr@uva.nl
Week 1
Leerdoelen week 1:
- Kennis van en inzicht in de complexiteit van de vraag ‘Wat is recht?’
- Kennis van het onderscheid publiekrecht (staats-en bestuursrecht,
strafrecht) en privaatrecht, en van formeel recht en materieel recht.
Hoorcollege 1:
Wat is het recht? – Transouder arrest
Hoe vindt de rechter recht? Toeslagen affaire
- Waar vindt de rechter recht? Wat zijn de bronnen van recht?
- Interpretatie?
- Rechtvaardigheid?
Drie aanvliegroutes
1. Recht is het in NL geldende Positieve recht. Kernbegrippen van het NL Positieve
recht.
2. Casuïstiek
3. Theorie en reflectie
Transouder arrest:
Hoe je als rechter kan bepalen wanneer er spraken is van juridisch vaderschap.
Aanvliegroute 1, Kernbegrippen
Privaatrecht
- Regelt relaties tussen burgers onderling
- Maakt relaties tussen mensen mogelijk
- Partijen zijn gelijkwaardig
- Partijen mogen zelfstandig hun relatie regelen binnen de grenzen van het recht
- Aanvullend recht, maakt mogelijk dat mensen mogen afwijken van het recht zoals het
is neergelegd
- Uitganspunt is de individuele vrijheid
- Partijen gebruiken het recht om hun eigen belang te behartigen
Art. 1:94 lid 1 BW Tenzij anders overeengekomen.
Van het ogenlijkblik der voltrekking van het huwelijk bestaat tussen de echtgenoten van de
rechtswege een gemeenschap van goederen.
(Regel: indien je geen afspraken maakt worden bezittingen en schulden automatisch
gemeenschappelijk bezit > Tenzij je daar andere afspraken over maakt.)
Art. 1:199 BW
Vader van een kind is de man:
a. Die op het tijdstip van de geboorte van het kind met de vrouw uit wie het kind is
geboren, is gehuwd of een geregistreerd partnerschap is aangegaan.
b. (…)
c. Die het kind heeft erkend
,Aanvliegroute 2, casuïstiek
‘Man’ zaad van man ingevroren, inmiddels vrouw. Zaadcellen bij echtgenoot ingebracht dus
nu vrouw ook biologische vader. Niet erkend volgens de wet.
Relevante wettelijke bepaling Transouder-arrest.
Art. 1:207 BW
Het vaderschap van een man kan… op de grond dat deze de verwekker is van het kind of op
de grond dat de man als levensgezel van de moeder heeft ingestemd met een daad die de
verwekking van het kind tot gevolg kan hebben gehad, door de rechtbank worden
vastgesteld.
Rechtsvraag: Kan een transvrouw die met behulp van ingevroren sperma na haar geslacht
veranderende operatie een kind heeft verwerkt bij een andere vrouw, als vader van het kind
worden aangemerkt?
Hoe oordeelt het hof?
- Volgens de letter van de wet kan een transvrouw geen vader zijn
- Bedoeling van de wetgever was te voorkomen dat kinderen een ouder hebben met
een juridisch geslacht dat tegengesteld is aan biologische geslacht
- Er is sprake van medische ontwikkelingen die de wetgever niet kon ontzien
- In de samenleving wordt gelijke behandeling van verschillende samenlevingsvormen
steeds belangrijker
Uitspraak:
De transvrouw is niet de vader maar wel de ouder van het kind. Hiermee wordt de
biologische band tussen de transvrouw en het kind geëerbiedigd.
Analyse:
Niet hetzelfde recht toepassen. De rechter introduceert m.b.v. een
mensenrechtenvriendelijke interpretatie een nieuwe categorie ‘ouder’ in het Nederlandse
rechtssysteem.
Aanvliegroute 3, Theorie en Reflectie
1. Wat is de verhouding tussen recht en politiek?
2. Wat is de verhouding tussen recht en samenleving?
3. Wat is de verhouding tussen recht en moraal?
Deze vragen kunnen niet door het positieve recht beantwoorden en waarvoor we reflectie en
normatieve theorieën nodig hebben.
Toeslagen affaire:
Ouders die een voorschot hebben gehad van de overheid voor o.a. kinderdagverblijf en
BSO, verdacht werden van fraude.
Publiekrecht
- Regelt relatie tussen burger en overheidsorganen en tussen overheidsorganen
onderling
- Hiërarchische relatie waarbij de burger ondergeschikt is aan de overheid
- Staat treedt op als behartiger van algemeen belang
- Uitgangspunt is de rechtsstatelijkheid
- Veelal dwingend recht, geformuleerd als verbod en gebod, niet afwijkend
, Art. 26 lid 1 Algemene Wet Inkomensafhankelijke regelingen
Indien een herziening van een tegemoetkoming of een herziening van
een voorschot leidt tot een terug te vorderen bedrag dan wel een
verrekening van een voorschot met een tegemoetkoming daartoe leidt, is
de belanghebbende het bedrag van de terugvordering in zijn geheel
verschuldigd.
Positief recht
Vermogensrechtelijk/ Staatrecht Bestuursrecht Strafrecht
Niet vermogensrechtelijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evaaartsen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,19. Je zit daarna nergens aan vast.