Hersenen & gedrag Tentamen oefenvragen. Uitwerking van de oefenvragen voor het tentamen Hersenen & gedrag van de minor Inleiding in Toegepaste Psychologie. Van de Hogeschool Utrecht.
Hersenen & gedrag Tentamen oefenvragen
Minor Inleiding in Toegepaste Psychologie
Les 1 Introductie
Gedrag: Evolutionaire psychologie
1. Wat zijn de uitgangspunten van de evolutionaire psychologie?
Zoekt een verklaring voor de geest, het gedrag en de hersenen van de mens. Het is het menselijk
gedrag die biologische evolutie als uitgangspunt neemt, de uitkomst van een evolutionair proces.
2. Wat is het verschil tussen natuurlijke en seksuele selectie?
Natuurlijke selectie: Voordat Darwin z’n theorie bekend maakte beschouwde iedereen natuur als een
product van God. Alle verschillende soorten dieren zijn door God geschapen en vanaf hun ontstaan
niks veranderd aan hun gedrag en voorkomen. Volgens Darwin zijn deze soorten geleidelijk ontstaan.
Er is een beperkte competitie om een beperkte hoeveelheid hulpbronnen. De dieren die zich het best
hebben aangepast aan hun omgeving, zullen het gemakkelijkst voedsel vinden en hebben dus een
grotere overlevingskans. Het nageslacht van deze dieren zal op hun ouders lijken en daarom dus ook
beter aangepast zijn aan hun omgeving. De individuen die minder goed aangepast zijn zullen ook
minder nageslacht produceren en deze kenmerken zullen daarom ook minder vaak doorgegeven
worden aan volgende generaties.
Seksuele selectie: seksuele eigenschappen bevoordeelt eigenschappen die gunstig zijn voor de
paring. Bekijk bijvoorbeeld een prieelvogel. Die een enorm bouwwerk van een paar meter hoog
bouwen met als doel om het binnen te lokken van vrouwtjes. De vrouwtjes beslissen in welk
liefdeshutje ze ingaan. De mannetjes vogels laten zien dat ze het best een bouwwerk kunnen maken
en ze zijn dan de beste in het construeren van een complex bouwwerk. Ook het verdedigen van dit
bouwwerk vergt kracht, omdat veel mannetjes het proberen te slopen. Dit wordt ook wel het handicap
principe genoemd. De mannetjes doen zoveel moeite en de vrouwtjes hebben de keus omdat de
vrouwtjes meer tijd en aandacht in het nageslacht stoppen. Mannen kunnen honderden vrouwen
zwanger maken in een week bij wijze van spreken. Een vrouw kan maar 1 x zwanger worden per 9
maanden. Vrouwen moeten dus goed kiezen met wie ze nageslacht willen. Eieren zijn duur en
sperma is goedkoop. Mannen moeten zich dus onderscheiden om seks te hebben met vrouwen. Dit
heeft geen voordeel voor overlevingskansen.
3. In het boek staat (op blz. 75): ‘Seksuele selectie leidt dus tot andere eigenschappen dan natuurlijke
selectie’. Geef een paar voorbeelden.
Voor natuurlijke selectie gaat het vooral om zo goed mogelijk aangepast te zijn aan de omgeving
waarin je leeft zodat je overlevingskans het grootst is voor jou en je nageslacht. Zoals de vogels op de
tropische eilanden waarbij de snavels van grootte veranderde aan de hand van de beschikbare noten
die daar beschikbaar waren. En bij seksuele selectie gaat het vooral erom om het vrouwtje te
imponeren, je waarde te laten zien als man ten opzichte van de andere mannen. Een
concurrentiestrijd. Bijvoorbeeld pauwen doen dat door de mooiste en meest opvallende veren te
hebben. Heel tegenstrijdig ten opzichte van de natuurlijke selectie omdat ze zo veel opvallen voor
roofdieren. Maar als ze overleven laat het de vrouwtjes zien dat ze te maken hebben met een sterke
man en de vrouwtjes willen dan z'n kinderen baren. Dit wordt ook wel het handicap principe genoemd.
4. Wat is een adaptatie?
Kenmerken die bijdragen aan overleving en reproductie
5. Wat is een psychologische adaptatie?
Aanpassingsvermogen of adaptiviteit is het vermogen van individuele organismen en samenlevingen
om te veranderen dan wel hun vermogen tot zelforganisatie.
6. Wat betekent het woord ‘fit’ in ‘survival of the fittest’?
De meest aangepaste organisme in een omgeving. Degene die het grootst kans hebben tot het
creëren van nageslacht.
,7. Wat is ‘seksueel dimorfisme’ en wat is de verklaring ervoor?
Het verschil in uiterlijk tussen mannetjes en vrouwtjes bij dezelfde diersoort. Het betreft hier niet de
geslachtsorganen zelf, maar andere morfologische verschillen in lichaamsvorm, lichaamsgrootte of
lichaamskleur. Dit komt door seksuele selectie door competitieve paring. Bijvoorbeeld hebben bij
sommige dieren de mannen felle kleuren om vrouwtjes aan te trekken en te lokken, komt vaak bij
vogels voor. Veel dieren investeren hier veel tijd in omdat dit de geslachtslijn kan verbeteren.
8. Welke vier vragen stelt men in de ethologie bij het onderzoek naar de adaptieve waarde van het
gedrag van dieren? Pas ze toe op een zelfgekozen voorbeeld.
Wat is de directe oorzaak van gedrag? De beweging van de moeder
Hoe ontwikkelt gedrag zich tijdens het leven van een organisme? Na een aantal maanden neemt het gedrag af
Wat is de evolutionaire geschiedenis van gedrag? Grotere overlevingskans
Wat is de functie van gedrag voor overleven? Gedrag zorgt ervoor dat de kinderen bij de moeder blijven
9. Wat betekent ‘inclusive fitness’?
Investeren in eigen genen. Zonder kinderen te krijgen toch investeren in eigen genen door middel
van gedrag van dit individu en het reproductieve succes van genetisch nageslacht. Je zorgt ervoor dat
jouw morele normen en waarden worden doorgegeven aan een volgende generatie. Investeren in
kinderen van je broer/zus is investeren in 25% van jouw genen.
10.In het boek noemt men ‘cumulatieve cultuur’ en ‘shared intentionality’ als kenmerkend voor
mensen. Mee eens? Zie je nog andere verschillen tussen mens en dier?
Ik ben het ermee eens omdat mensen altijd proberen om iets beter te maken dan dat het al was. Of
ze proberen het te verbeteren. Zorgen voor verandering is heel belangrijk voor mensen omdat ze niet
stil willen staan in de ontwikkeling. Mensen zijn ook groepsdieren dus mensen helpen elkaar als dit
betekent dat de overlevingskans omhooggaat. Verder is er een verschil in de vorm van leven. Mensen
hoeven over het algemeen niet meer te jagen om te overleven en de meeste dieren moeten nog wel
hun instinct gebruiken om te overleven. Dit zorgt ervoor dat de meesten mensen ‘’lui’’ zijn geworden
en niet meer focussen op het pure overleven wat dieren nog steeds wel hebben.
11.Welke kritiekpunten op de evolutionaire psychologie worden in het boek genoemd?
Dat de evolutionaire psychologie zich meestal richt op universele kenmerken van de menselijke
geest, maar iedereen is uniek. Uniek door een combinatie van genen die we van onze ouders hebben
gekregen en door de ervaringen die we elke dag meemaken.
Ons brein in een notendop
1. Wat wordt bedoeld met witte stof en grijze stof? & 2. Wat doet de grijze stof en wat doet de witte
stof?
De witte stof bevindt zich aan de binnenkant van de hersenen, de grijze stof aan de buitenkant van de
hersenen. De grijze stof bestaat uit de cellichamen van de hersencellen. De grijze stof verwerkt
informatie. Grijze stof = informatie ontvangen.
De witte stof bestaat uit de axonen van deze hersencellen. De witte stof in de hersenen verbindt de
miljarden hersencellen en dit zorgt er dan voor dat er een goede communicatie kan plaatsvinden. De
axonen hebben ook een wit omhulsel dat de myeline heet. Witte stof = informatie overdragen.
3. Welke twee typen hersencellen worden onderscheiden?
Neuronen en gliacellen. In tegenstelling tot de neuronen zijn gliacellen in staat zich te delen.
Verhouding 1:10 tussen neuronen en gliacellen.
4. Welke functies hebben deze twee typen hersencellen zoal?
Neuronen= dit zijn zenuwcellen die onderling communiceren met elkaar door elektrische signalen
naar elkaar te versturen door middel van axonen en dendrieten.
Gliacellen= Deze cellen hebben een ondersteunende functie. De functie van deze cellen is het
opruimen van de afgestorven zenuwcellen en het zorgt ervoor dat de hersenen steviger zijn.
Gliacellen voorzien de zenuwcellen van voedingsstoffen en helpen met het afvoeren van afvalstoffen.
, MC-oefenvragen incl. goede antwoorden
1. “Gedrag kan worden veroorzaakt door een teveel of tekort aan neurotransmitters”. Bij welke
psychologische stroming past deze uitspraak het best?
a. Radiografische psychologie
b. Evolutionaire psychologie
c. Behaviorisme
d. Biologische psychologie
2. Bij welke psychologische benadering past de stelling dat emoties nut hebben voor overleving?
a. Sociale psychologie
b. Behaviorisme
c. Fundamentele psychologie
d. Evolutionaire psychologie
3. Wat verstaan we onder ‘inclusive fitness’?
a. Dat adaptieve eigenschappen voor iedereen toegankelijk zijn
b. Dat genetische verwantschap een rol speelt bij de evolutie
c. Dat natuurlijke selectie geldt voor zowel mannen als vrouwen
d. Dat bepaalde genen geschikt zijn om nuttige eigenschappen over te dragen
4. Wat is het verschil tussen de witte en de grijze stof?
a. Witte stof is onderdeel van het neuron, de grijze stof van een gliacel
b. Witte stof is onderdeel van een gliacel, de grijze stof van een neuron
c. Witte stof is voor de informatieoverdracht en grijze stof voor de informatieverwerking
d. Witte stof is voor de informatieverwerking en grijze stof voor de informatieoverdracht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottevangrinsven29. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
