Kwalitatief onderzoek is het uitvoeren van interviews, gesprekken 1-1, observatieonderzoek (= gedrag
van mensen observeren en daar conclusie uittrekken) en focus groepen (= vragen stellen aan mensen
waarop ze kunnen antwoorden en op elkaar kunnen reageren)
Kenmerken
- Doel en verzamelde data
- Doel → diepgaand begrip van een onderwerp met aandacht voor context en
persoonlijke ervaringen.
→ verschillende interpretaties van fenomenen zo duidelijk en volledig mogelijk weer te
geven.
- Niet: generalisatie naar populatie
- Niet-gestandaardiseerde methode om data te verzamelen, die aangepast kan worden
aan de situatie of deelnemer. Vragen staan niet strak vast. → Verzamelde data is rijk en
gedetailleerd
- Doel van analyse
- Het onderzoek is exploratief → open voor nieuwe inzichten en theorieën
- Niet: hypothesetoetsend
- Doel van analyse is om unieke bijdragen van individu te behouden en weer te geven,
naast het zoeken naar gedeelde uitkomsten
- Kwalitatief onderzoek → dataverzameling → hypothesevorming → conclusie
- kwantitatief onderzoek → hypothesevorming → dataverzameling → conclusie
- Steekproeven → kleine omvang en zijn doelbewust geselecteerd op basis van criteria
- De rol van de onderzoeker is reflexief → is zich bewust van de invloed van zijn/haar
verwachtingen en aanwezigheid bij het ontstaan van de resultaten. De onderzoeker heeft
invloed op betrouwbaarheid, validiteit en generaliseerbaarheid van resultaten.
Filosofische aspecten van sociaal onderzoek
Ontologie → houdt zich bezig met opvattingen over de wereld en wat we weten over de wereld.
Belangrijke vragen zijn: is er sprake van een sociale werkelijkheid die onafhankelijk is van persoonlijke
interpretaties? Of is er een algemene sociale werkelijkheid of zijn er meerdere werkelijkheden die
afhankelijk zijn van de context
- Realisme → beweert dat er sprake is van een externe werkelijkheid die onafhankelijk bestaat
van het geloof en begrip van mensen
- Naïef realisme → de werkelijkheid kan direct geobserveerd worden
- Voorzichtig réalisme → de werkelijkheid kan geschat worden
- Diepte réalisme → de werkelijkheid bestaat uit verschillende domeinen die in
verschillende maten geobserveerd kunnen worden
- Subtiel réalisme → de sociale werkelijkheid bestaat onafhankelijk van het subjectieve,
individuele begrip
- Materialisme → beweert dat er sprake is van een echte wereld, maar dat deze alleen in
stand wordt gehouden door materiële en fysieke eigenschappen.
- Idealisme → beweert dat de werkelijkheid alleen kenbaar is door de menselijke geest en door
sociaal geconstrueerde betekenissen.
1
, - Subtiel idealisme → de sociale wereld bestaat uit sociale constructies en wordt door
mensen gedeeld.
- Radicaal idealisme → er bestaat geen gedeelde sociale werkelijkheid, alleen individuele
constructen van de werkelijkheid
Epistemologie → houdt zich bezig met manieren om kennis op te doen en te leren over de sociale
wereld. 3 discussies :
1. Relatie tussen de onderzoeker en wat er onderzocht moet worden. Een onderzoek is waardevrij
als de deelnemer geen afwijkend gedrag laat zien.
2. Theorieën over de waarheid → er moet een match zijn tussen de observaties van de natuurlijke
wereld en de onafhankelijke realiteit.
3. De manier waarop kennis wordt verworven
a. Inductive process → bottom-up, kennis wordt vergaard door het observeren van
processen
b. Deductieve process → top-down, hypotheses worden opgesteld die vervolgens getest
worden.
Twee filosofische perspectieven op kwalitatief onderzoek
- Positivisme → de wereld is een op zichzelf staande werkelijkheid die objectief waar te nemen is.
Onderzoek draait dus om het verzamelen van meetbare feiten
- Hypothese is wetenschappelijk afgeleid zodat ze empirisch getest kunnen worden.
- Feiten en waarden zijn gescheiden, waardoor waardevrij onderzoek mogelijk is.
- Doel van onderzoek→ om tot generaliseerbare kennis te komen → algemeen geldende
wetmatigheden ontdekken
- Interpretivisme → de wereld is sociaal geconstrueerd, pure waarheid bestaat niet je
interpreteert zelf wat je ziet/ruikt/voelt
- Werkelijkheid kan alleen toegankelijk worden gemaakt dmv sociale constructen
- Doel van onderzoek → sociale werkelijkheid onderzoeken aan de hand van
perspectieven en interpretaties. Generaliseerbaarheid niet van groot belang, context is
belangrijk.
Diversicatie van kwalitatief onderzoek
- Etnografie → draait om begrijpen sociale en culturele wereld, vaak dmv deelnemen aan de
samenleving
- Fenomenologie → het omschrijven van de betekenis die mensen aan een bepaald fenomeen
geven
- Ethnomethodologie → onderzoek hoe mensen in praktijk de sociale wereld betekenis geven
2
, - Symbolisch interactionisme → het onderzoeken van interacties tussen mensen en de
betekenissen die zij geven aan hun sociale omgeving, om beter hun gedrag te begrijpen
- Grounded theory → het analyseren van data met als doel sociale processen uit te leggen
- Critical theory → onderzoekt hoe mensen sociale restricties verbreken, zoals feminisme
De toepassing van kwalitatief onderzoek
Theoretisch onderzoek = heeft als doel het testen, generen of versterken van denken binnen een
vakgebied
Toegepast onderzoek = houdt zich bezig met het gebruik van de opgedane kennis, om direct bij te
dragen aan het begrijpen en aan de oplossing van een hedendaags probleem.
Kwant of Kwali onderzoek?
- Kwant → meten van dingen die geteld kunnen worden m.b.v vooraf bepaalde categorieën.
- Toetst causale verbanden, laat zien in hoeverre een vooraf opgestelde hypothese
ondersteund wordt. Doel is generalisatie naar populatie
- Toetsend van aard → onderzoek toetst vooraf opgestelde hypo. Conclusie is wel/niet
ondersteund, hoe sterk, in hoeverre
- Maar… kijkt niet naar context, validiteit in andere situatie/real life? Zijn er alternatieve
verklaringen dan die in de hypothese?
- Kwali → focust op mensen hun ervaring en de betekenissen die ze geven aan gebeurtenissen.
- Geeft nieuwe inzichten, geeft rijke data waar patronen uit naar voren kunnen komen.
Doel is zo volledig mogelijk beeld van het onderzoeksonderwerp.
- Exploratief van aard → hypothese ontstaat tijdens het onderzoek. Conclusie: a speelt
een rol bij ontstaan van b, c kan oplossing zijn voor d
- Maar… subjectief, gevoelig voor interpretatie, moeilijk validiteit en betrouwbaarheid
bepalen
Kwalitatief geschikter als.. Onderzoeksonderwerp relatief onbekend is / gevoelig ligt / moeilijk
definieerbaar / onoverzichtelijk is. Ook als persoonlijke ervaringen belangrijk zijn voor het onderzoek.
Functie van kwalitatief onderzoek
1. Contextual research question → wat houdt een concept precies in / definities. Wat verstaan
zorgverleners onder welzijn? Wat is goed ouderschap?
2. Explanatory research question → verklaringen zoeken
3. Evaluative research question → wanneer werkt iets en wanneer niet. Beoordeeld de effectiviteit
van iets wat bestaat. Wanneer draagt x bij aan y?
4. Generative research question → nieuwe ideeën genereren. Welke maatregelen kunnen we
nemen om welzijn te vergroten?
Ontwerpen van Kwalitatief onderzoek
Kiezen van een onderzoeksontwerp
1. Formulering van een onderzoeksvraag → Eisen :
- Duidelijk / ondubbelzinnig / gefocust, maar niet te erg / relevant / betekenisvol
- Geschikt voor beantwoording dmv dataverzameling
- gebaseerd/gerelateerd aan bestaande theorie
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lloudenrijnvanden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.