Samenvatting Personen- en
Familierecht
Hoofdstuk 1 Huwelijk en geregistreerd partnerschap
Huwelijk
Het huwelijk wordt aangegaan door twee (natuurlijke) personen van verschillend of gelijk
geslacht, art. 1:30 lid 1 BW. Het huwelijk was eerst in strijd met het gelijkheidsbeginsel en
het discriminatieverbod, omdat paren van gelijk geslacht voor 1 april 2001 niet met elkaar
mochten/kunnen trouwen. Er waren vele discussies hierover, omdat sommige van meningen
waren dat het gelijkheidsbeginsel kwestie was, omdat het niet om gelijke gevallen gaat. Voor
religieuze mensen is het in strijd met hun godsdienst. Uiteindelijke was het uitgangspunt
gelijke behandeling. Er zijn 2 verschillen in het huwelijk tussen gelijke geslachten:
1. De gevolgen ten aanzien van kinderen tot betrekking afstammingsrecht van het
huwelijk tussen personen van gelijk geslacht anders dan wanneer het een heterostel
betreft
2. In landen waar het huwelijk tussen gelijk geslacht niet erkend wordt, worden de
paren als ongehuwd beschouwd
Art. 1:30 lid 2 BW bepaalt dat de wet uitsluitend het burgerlijk huwelijk erkent. Hiermee
wordt de huwelijksvoltrekking door een ambtenaar van de burgerlijke stand bedoeld. Een
huwelijk wordt openbaar gesloten in een gemeentehuis, waarbij minimaal 2 en maximaal 4
meerderjarige getuigen aanwezig zijn, art. 1:63 lid 1 BW.
Vereisten voor een huwelijk
1. Minimumleeftijd
De minimale leeftijd voor huwelijk is 18 jaar of ouder, op grond van art. 1:31 BW.
2. Geen gestoorde geestvermogens
Een huwelijk mag niet worden aangegaan door iemand die lijdt aan een geestelijke stoornis,
waardoor hij of zij niet in staat is de eigen wil te bepalen of de betekenis van een gedane
verklaring te begrijpen, art. 1:32 BW. Als de ambtenaar het huwelijk sluit, terwijl er sprake is
van een gestoorde geestesvermogens, kan het huwelijk op grond van art. 1:69 BW nietig
worden verklaard. In art. 1:70 – 1:75 jo 1:76 BW zijn de gronden opgenomen om een
huwelijk nietig te verklaren. Wanneer een persoon om bijvoorbeeld drankproblemen onder
curatele staat, is hij handelingsonbekwaam en diegene krijgt een curator aangewezen. De
persoon in kwestie kan wel trouwen, de curator moet hiervoor wel toestemming geven,
weigert de curator dan kan de rechter vervangende toestemming verzoeken art. 1:37 BW.
Volgens art. 1:38 BW moet de kantonrechter toestemming geven voor het huwelijk aan
iemand met een geestelijke stoornis die onder curatele staat.
3. Monogamie
In Nederland kan je slechts met een persoon tegelijkertijd getrouwd zijn, genaamd
monogamie art. 1:33 BW. Wanneer je met twee personen bent getrouwd heet dit bigamie
en met nog meer polygamie, dit is op grond van art. 237 Sr en art. 1:33 BW strafbaar.
4. Geen verwantschap
Het huwelijk mag niet worden gesloten tussen bloed- en aanverwanten in de eerste en
tweede graad art. 1:41 BW. Ook is huwelijk tussen derde en vierde graad bloed- en
, aanverwanten verboden, art. 1:41a BW, wel is het huwelijk toegestaan als eronder ede een
verklaring wordt afgelegd dat het met vrije wilsovereenstemming is aangegaan.
5. Geen geregistreerd partnerschap
Het aangaan van een huwelijk is niet mogelijk als de partijen reeds geregistreerd partners
van elkaar zijn, art. 1:42 BW. Er is geen sprake van bigamie, want het gaat om dezelfde
persoon.
6. Stuiting
Om te voorkomen dat een ongewenst huwelijk plaatsvindt, heeft de rechter personen de
bevoegdheid gegeven om zich tegen het huwelijk te verzetten. Dit is stuiting. Een huwelijk
kan gestuit worden tot het moment dat de toekomstige echtgenoten elkaar het ja-woord
hebben gegeven. De personen die dit kunnen doen zijn: de ouders, kinderen, broers, zussen,
voogden, curatoren, eerder echtgenoot of partner met wie het huwelijk of partnerschap nog
niet is ontbonden, het Openbaar Ministerie art. 1:51 – 1:53 BW.
Geregistreerd partnerschap
De overeenkomsten met het huwelijk:
- Art. 1:80b BW de titels 6, 7 en 8 overeenkomstige toepassing zijn op het
geregistreerd partnerschap.
- Wettelijk geregelde vorm van samenleven tussen twee personen art. 1:80a lid 1 BW
(de leden 1 en 2 bepalen dat net zoals bij het huwelijk er geen sprake mag zijn van
bigamie)
- Partnerschap wordt gesloten door een ambtenaar van de burgerlijke stand
- Wordt gesloten op dezelfde gronden als het huwelijk wordt gesloten
- De vereisten voor het huwelijk gelden ook voor geregistreerd partnerschap
- Voor dezelfde redenen kan het nietig worden verklaard
Wel kan er een omzetting plaats vinden, het is dus mogelijk om geregistreerd partnerschap
om te zetten in een huwelijk. Er dient een omzettingsakte te worden opgesteld door de
ambtenaar art. 1:80g lid 1 BW, hierdoor eindigt geregistreerd partnerschap art. 1:80g lid 3
BW. Omzetting van een huwelijk naar geregistreerd partnerschap is niet mogelijk. Dit is niet
meer mogelijk door de flitsscheiding, de procedure van geregistreerd partnerschap
ontbinden is sneller en eenvoudiger
De verschillen met het huwelijk:
- Geregistreerd partnerschap kan zonder inmenging van de rechter worden
ontbonden, voor het ontbinden van het huwelijk is een rechterlijke uitspraak
noodzakelijk
- Bij het sluiten van geregistreerd partnerschap is het ja-woord niet vereist
- Geregistreerd partnerschap wordt in veel landen niet erkend
Rechten en plichten echtgenoten/partners
- Art. 1:81 BW; trouw, hulp en bijstand verschuldigd naar elkaar. Dit zijn de
immateriële en materiële aangelegenheden (zorgplicht echtgenoten)
- Art. 1:82 BW; zorgplicht voor de kinderen, de minderjarige kinderen dit gezag
betekent ook voor niet-gezaghebbende ouders, hieronder vallen ook stiefkinderen en
pleegkinderen