Dit is een samenvatting over katern 2 van pincode VWO: Markt: vraag en aanbod. In de samenvatting woorden alle begrippen besproken en de formules. Heel H1 en H2 worden in deze samenvatting beschreven.
Dit wordt zowel als in VWO 4 en VWO 5 behandeld, ook komt het nog terug in VWO 6.
Economie samenvatten H1 & H2
H1.1 De vraag in de markt
Een markt is het geheel van vraag naar iets en aanbod van een bepaald product. De vraag is de
hoeveelheid die de klanten vragen en het aanbod is hoeveel er van dat product is. Een concrete
markt is een markt waar de aanbieders en de vragers elkaar ontmoeten, bijv. groentemarkt of
supermarkt. Een abstracte markt is een markt waar dit niet gebeurt, bijv. aandelenmarkt.
De betalingsbereidheid is hoeveel iemand maximaal bereid is om te betalen voor een bepaald
product. Hiermee kan je zien hoeveel een bedrijf kan verkopen per prijs. De afzet is het aantal
verkochte producten (Q). De omzet is de totale opbrengst (TO) van de verkoper.
TO = Q x P
De betalingsbereidheid van een individu kan je weergeven in een grafiek, dit doe je met de
individuele vraaglijn. Dit geeft het verband aan tussen de prijs en de gevraagde hoeveelheid van een
product van een individu. Als je de vraag van een groep consumenten bij verschillende prijzen bij
elkaar optelt krijg je de collectieve vraaglijn. Deze geeft het verband weer tussen de prijs en de
gevraagde hoeveelheid (Qv) van een product van de groep consumenten.
Met de vraagfunctie kan je de vraag naar een product berekenen en tekenen:
Qv = ap + b
Om hiervan een grafiek te maken kies je voor Q v = 0 en voor p = 0 nu heb je de uiterste punten, trek
hiertussen een lijn en je hebt de vraaglijn.
H1.2 De vraag verandert
Naast de prijs zijn er 4 andere belangrijke vraagfactoren:
- Het inkomen van de consument, als dit stijgt willen ze meer kopen en als het daalt minder
- De prijs van andere goederen zoals Substitutiegoederen en complementaire goederen,
Substitutiegoederen zijn producten die andere producten kunnen vervangen (pesi), wordt het ene
duurder dan stijgt de vraag naar het ander. Complementaire goederen zijn producten die elkaar
aanvullen (koffiemelk), wordt het ene duurder dan daalt de vraag naar beiden.
- De voorkeuren van de consumenten
- Het aantal consumenten
Als er een verschuiving is op of langs de vraaglijn, dan verschuift het op de lijn. Dit komt doordat
bijvoorbeeld de winkel de prijs heeft verhoogd. We nemen dan aan dat de andere factoren constant
blijven (ceteris paribus). Als niet de prijs maar een andere factor verandert dan zie je een
verschuiving van de vraaglijn, de vraaglijn verschuift over de assen. Dit komt doordat bijvoorbeeld er
minder klanten zijn.
H1.3 De invloed van de prijs op de vraag
Hoeveel de prijsverandering zorgt voor een verandering in de gevraagde hoeveelheid, kan je
uitrekenen met de prijselasticiteit van de gevraagde hoeveelheid. Je kijkt dan naar de relatieve
verandering in de prijs en in de vraag. Je rekent in procenten. De formule is:
verandring van de gevraagde hoeveelheid % ΔQ
Prijselasticiteit van de vraag = = Ep =
verandering van de prijs % ΔP
, Het antwoord schrijf je zonder procenten.
Om de verandering te berekenen gebruik je de volgende formule:
(nieuw −oud)
%=
oud
Verandering in prijs en hoeveelheid Waarde van de
elasticiteit
Elastische vraag Gevraagde hoeveelheid reageert sterk op E < -1
prijsverandering
Inelastische vraag Gevraagde hoeveelheid reageert zwak op -1 < E < 0
prijsverandering
Volkomen inelastische vraag Gevraagde hoeveelheid reageert niet op E=0
prijsverandering
Of de vraag sterk reageert is onder andere afhankelijk van:
- Het bestaan van substituten
- Het soort goed
De termijn die je ervoor neemt
Inelastisch product = primair en de vraaglijn verloopt steil
Elastisch product = luxe en de vraaglijn verloopt vlak of inferieur
De hoeveelheid waarin een relatieve prijsverandering zorgt voor een relatieve verandering van de
omzet noem je de prijselasticiteit van de omzet.
Prijs stijgt Prijs daalt
Elastische vraag Omzet daalt (vraagt daalt Omzet stijgt (de vraag stijgt
procentueel sterker dan de sterker dan de prijs daalt)
prijs stijgt)
Inelastische vraag Omzet stijgt ( de vraag daalt Omzet daalt (de vraag stijgt
procentueel zwakker dan de zwakker dan de prijs daalt)
prijs stijgt)
Volkomen inelastische vraag Omzet stijgt (De prijs stijgt en Omzet daalt (de prijs daalt en
de vraag blijft gelijk) de vraag blijft gelijk)
Als we de invloed van de prijs van een product op de vraag naar een ander product willen uitdrukken,
dan heb je het over de kruislingse prijselasticiteit van de vraag. De formule hiervoor is:
verandering van de gevraagde hoeveelheid van product A %
Kruislingse prijselasticiteit van de vraag =
verandering van de prijs van product B %
Antwoord niet in %
Complementair goed
Bij een stijging van de prijs van product A daalt de vraag naar product B E<0
Substitutiegoederen
Bij een stijging van de prijs van product A stijg de vraag naar product B E>0
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lhamer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
