Gezondheidsrecht
WET BIG H1, 2.1 t/m 2.7 en 2.9
WKKGZ plicht van de instelling
BIG plicht van de verpleegkundige
WGBO recht van de patiënt
Wet inzake de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO)
BIG staat voor Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg
Dit staat in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz).
Het doel van de Wet BIG is het bewaken van de kwaliteit van beroepsuitoefening van de individuele
zorgprofessional. De Wet BIG beschermt patiënten tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen en
bewaakt goed hulpverlenerschap door:
• Titelbescherming door BIG registratie of opleiding.
• Bevoegdheden tot het verrichten van voorbehouden handelingen.
• Tuchtrecht (dmv strafbepalingen).
Beroepen Individuele Gezondheidszorg
HET BIG-REGISTER: Alleen wie in het BIG-register is ingeschreven, is door de wet bevoegd deze
beschermde titel te voeren.
Artikel 3 beroepen: registratie garandeert titel. Artsen, verpleegkundigen, verloskundigen en
fysiotherapeuten zijn sinds 2009 verplicht om eens in de vijf jaar aan te tonen dat hun kennis en
vaardigheden zich nog op het minimaal vereiste niveau bevinden.
De wet BIG wijst 13 voorbehouden handelingen aan die alleen door een arts (en soms tandarts of
verloskundige of verpleegkundig specialist) zelfstandig mogen worden verricht binnen hun
handelingsterrein. p.30, Janssen
Artikel 14 beroepen: medisch en vpk specialisten
Artikel 34 beroepen: alleen diploma/opleiding is geregistreerd.
Artikel 36A nieuwe beroepen: tijdelijke registratie
BIG-Registers zijn openbaar
WET BIG beschermd goed hulpverlenerschap door registratie individuele zorgverleners
Artikel 3 beroepen
Artsen
Tandartsen
Apothekers
Gezondheidszorg-psychologen
Psychotherapeuten
Fysiotherapeuten
Verloskundigen
HB0 en MB0 Verpleegkundigen niveau 4, 5 en 6 niet bevoegd voor voorbehouden handelingen
Physician assistants
Klinisch technoloog
Artikel 34 beroepen
Apotheek assistenten
Optometristen
Logopedisten
Diëtisten
Huidtherapeuten
,Radiologisch laboranten etc (pg 23)
Verzorgende in de individuele gezondheidszorg (VIG’er).
Artikel 14 beroepen
(Verpleegkundig) Specialisten
Een verpleegkundige of verzorgende die handelt volgens de professionele standaard:
• treedt met toewijding en aandacht de zorgvrager tegemoet,
• is zich bewust van de morele en ethische aspecten in haar beroepsuitoefening,
• houdt haar kennis en vaardigheden op peil en gaat actief op zoek naar de kennis die zij nodig heeft,
• houdt zich op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen binnen haar vakgebied,
• is op de hoogte van de voor haar relevante wetgeving,
• kan haar handelen verantwoorden,
• is kritisch op haar eigen handelen en het handelen van haar collega’s.
De punten die hier benoemd worden zijn eerder gerelateerd aan de beroepscode dan aan goed
hulpverlenerschap
Bevoegd= als je daarvoor de vereiste papieren hebt
Bekwaam= dat je de handeling door ervaring beheerst
Artikel 39 Wet BIG: BIG-geregistreerde artikel 3 verpleegkundigen zijn functioneel zelfstandig en
mogen onderstaande opdrachten zonder toezicht maar wel in opdracht van een bevoegd
opdrachtgever uitvoeren.
Injecties onder de huid, spieren en ader
Katheteriseren van de blaas
Inbrengen van een maagsonde
Aanprikken van een ader
Prikken in de hiel van een pasgeborene
Stroomstoot toebrengen (ambulance vpk).
NB: De verpleegkundige moet naar oordeel van zichzelf en naar oordeel van de opdrachtgever
bekwaam zijn om de handeling uit te voeren.
Artikel 35 Wet BIG: Niet BIG-geregistreerden (Verzorgenden IG, vpk- studenten, co-assistenten)
mogen die opdrachten ook in opdracht van een bevoegd opdrachtgever uitvoeren maar zijn niet
functioneel zelfstandig, wat wil zeggen dat:
1. Bevoegd opdrachtgever geeft instructies die opgevolgd moeten worden.
2. Bevoegd opdrachtgever houdt toezicht en grijpt in wanneer iets mis gaat.
3. De opdrachtgever is verantwoordelijk voor de bekwaamheid van de opdrachtnemer (de
verzorgende). Deze laatste is naar oordeel van zichzelf ook bekwaam om de handeling uit voeren.
Veel instellingen waaronder verpleeghuizen werken daarom met Bekwaamheidsverklaringen.
H4, 5 en 6
WGBO Wet Geneeskundige BehandelOvereenkomst
Gaat over het burgerrecht op goed zorgverleenschap
WGBO: recht op goed hulpverlenerschap
Goed hulpverlenerschap betekent dat er wordt gehandeld:
Conform de professionele standaard (dwz inspanning volgens recente inzichten van de
medische wetenschap)
, Met de verplichting tot inspanning (dwz altijd de behandelingovereenkomst aan te gaan en
deze niet te beëindigen).
Met inachtneming van rechten patiënt (zelfbeschikking, geheimhouding)
Maar: de patiënt heeft plichten: betalen, meewerken aan behandeling en informatieplicht
BEGRIPPEN IN DE WGBO
Behandeling bestaat uit medische verrichtingen, onderzoeken, advies, voorlichten, doorverwijzen,
verloskundige bijstand, voorschrijven medicijnen aan de individuele patiënt.
Behandelovereenkomst wanneer een patiënt de hulp van een zorgverlener inroept, ontstaat een
geneeskundige behandelingsovereenkomst tussen hen.
Inspanningsverbintenis in tegenstelling tot resultaatverbintenis
Goed Hulpverlenerschap geldt voor iedereen die individuele zorg verleent, dus ook over niet BIG
geregistreerde zorgverleners en zorginstellingen.
De professionele standaard wordt bepaald door:
• de beroepscode VPK (met ethische normen)
• het beroepsprofiel (7 beroepsrollen)
• adviezen van de beroepsgroep (V&VN)
• wet- en regelgeving waaronder uitspraken van het tuchtrecht
• richtlijnen & protocollen.
GOED HULPVERLENERSCHAP met de verplichting tot inspanning
Altijd een behandelovereenkomst aangaan.
Hulpverlener mag de behandeling nooit weigeren of beëindigen behalve wanneer:
• De hulpverlener niet deskundig is op dat terrein (moet doorverwijzen)
• Een persoonlijke relatie heeft met de patiënt
• De patiënt niet in zijn werkgebied woont / de praktijk vol zit
• De hulpverlener zeer een negatieve ervaring heeft (agressief gedrag, niet betalen of niet
meewerken aan behandeling)
NOODSITUATIES EN ZELFBESCHIKKING
Noodsituaties wanneer een cliënt wilsonbekwaam is verklaard en er tevens sprake is van ernstig
nadeel voor de patiënt (bijvoorbeeld als de patiënt zonder ingrijpen ernstig gehandicapt zou raken.
Bijvoorbeeld als hij na een operatie zo in de war is, dat hij het infuus uit zijn arm trekt of uit het bed
valt. Of als iemand bewusteloos is en direct medicatie nodig heeft.
GOED HULPVERLENERSCHAP met inachtneming van rechten patiënt. Privacy en geheimhouding
Medisch beroepsgeheim: De zorgverlener mag alleen met (veronderstelde) toestemming van de
patiënt met anderen over zijn patiënt spreken.
Behalve in het geval van:
Medebehandelaars,
Vervangers en waarnemers,
Ouders van jongeren tot 16 jaar
Op grond van een wettelijke plicht om informatie te verstrekken.
In het geval van een conflict van plichten waaronder huiselijk geweld en kindermishandeling
