Week 1: waarschuwingsplicht
Wanneer partijen een contract hebben getekend, is er vaak sprake van een waarschuwingsplicht,
informatieplicht en een onderzoeksplicht, denk bij de laatste 2 aan de verkoper en koper van een
woning. Dit houdt in dat je anderen, zoals de opdrachtgever, moet waarschuwen bij fouten of
gebreken. Wanneer je dit niet doet, wordt je mede aansprakelijk gesteld voor de gevolgen van deze
fouten.
Voorbeeld: architect maakt ontwerp namens de opdrachtgever. 1. De architect kan fouten maken. 2.
De opdrachtgever is verantwoordelijk voor die fouten, behalve de makkelijk zichtbare. 3. Daarvoor
moet de aannemer waarschuwen.
Voorbeeld: aannemer doet uitvoering. 1. Makkelijk zichtbare fouten moet hij zien. 2.
Aansprakelijkheid bij ten onrechte niet waarschuwen. 3. Deskundigheid speelt een rol.
Contractuele verhoudingen:
- Opdrachtgever <-> aannemer = contractuele rechtsverhouding
- Opdrachtgever <-> architect = contractuele rechtsverhouding
- Aannemer <-> architect = feitelijke en functionele verhouding, dus geen contract met elkaar
maar werken wel nauw samen.
Een contract bevat altijd algemene voorwaarden, een voorbeeld van algemene voorwaarden is de
UAV 2012. In een contract liggen verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden vast. Bij een contract
moet je er altijd op letten wie de partijen bij het contract zijn. Wanneer iemand binnen het contract
schade levert is er sprake van een wanprestatie, maar wanneer diegene geen contract heeft is er
sprake van een wanprestatie.
De waarschuwingsplicht is een plicht voor de inschrijver (aannemer) om te waarschuwen voor
‘kennelijke’ fouten / tegenstrijdigheden in het ontwerp / bestek. Dit heeft twee redenen. De
algemene reden is het beperken van de schade en de juridische reden is het voorkomen van latere
aansprakelijkheidstoedeling.
Er bestaat een contractuele waarschuwingsplicht en een precontractuele waarschuwingsplicht.
Er moet gewaarschuwd worden in de offerte/onderhandelingsfase, tijdens de
aanbestedingsprocedure (fouten in het bestek, door aannemer). In de uitvoeringsfase voor fouten in
het bestek of voor foute aanwijzingen van de directie. Je moet dus niet wachten met benoemen van
fouten als het werk is aangenomen.
De precontractuele waarschuwingsplicht bestaat sinds 2003 in titel 7.12 BW. Volgens de UAV 2012 is
er formeel een waarschuwingsplicht nadat de overeenkomst is gesloten. De Raad van Arbitrage
denkt hier anders over. Zij vinden dat dit afhangt van de tijd die beschikbaar is voor de inschrijving, er
moet sprake zijn van marginale toetsing, bij een kennelijke fout is waarschuwing verplicht en de
aanbesteder moet een nota van inlichtingen maken.
Volgens §5 lid 2 is de opdrachtgever verantwoordelijk voor:
- Door of namens hem voorgeschreven constructies en werkwijzen.
- Namens hem tijdens uitvoering gegeven orders en aanwijzingen.
Volgens §5 lid 3 is de opdrachtgever verantwoordelijk voor:
- Door hem ter beschikking gestelde bouwstoffen en hulpmiddelen.
De aannemer heeft waarschuwingsplicht, dus waarschuwen voor klaarblijkelijke, zodanige fouten of
gebreken in constructies, werkwijzen etc, dat overgaan tot uitvoering zonder waarschuwing in strijd
zou gaan met de goede trouw.
, De aannemer moet niet het hele plan van de opdrachtgever nalopen, hij mag volstaan met marginale
toetsing. Dit betekent dat:
- Een fout moet zonder al te veel moeite te ontdekken zijn
- Deskundigheid specifieke aannemer speelt een rol, moet dus binnen zijn vakgebied zijn
- Aannemer mag soms van deskundigheid opdrachtgever uitgaan
- Geen waarschuwingsplicht bij risicovolle constructies of ontwerpen
- Schending waarschuwingsplicht maakt aannemer aansprakelijk
- Aansprakelijkheid wordt niet gedeeld tussen ontwerper en aannemer
- Geen vergoeding van sowieso-kosten
Waarschuwen kan op verschillende manieren, namelijk:
- Tijdens de uitvoering, schriftelijk naar de opdrachtgever/directie. Als de opdrachtgever niet
reageert is de kous daarmee af.
- Tijdens onderhandelingen, direct naar de opdrachtgever. De opdrachtgever moet dan ook
andere aannemers waarschuwen ivm gelijke behandeling.
- In de aanbestedingssituatie. Hiervoor is er een bijeenkomst waar schriftelijk nadere
inlichtingen worden besproken.
Volgens jurisprudentie van de Hoge Raad en de Raad van Arbitrage moet je waarschuwen bij:
- In het oog springende risico’s
- Evidente vergissingen (duidelijk)
- Kennelijke omissies (weglating)
- Klaarblijkelijke fouten
Wanneer er niet wordt voldaan aan de waarschuwingsplicht, is de aannemer aansprakelijk voor de
volledige schade. Besparing opdrachtgever als gevolg van niet uitgebrachte waarschuwing wordt in
mindering gebracht. Bijvoorbeeld: als de aannemer niet gewaarschuwd heeft voor de weinig
wapening in beton, dan komen de kosten die ‘sowieso’ nodig was voor rekening van de
opdrachtgever. De extra kosten om meer te vlechten en vertraging komen voor de rekening van de
aannemer. Deze kosten kunnen verminderd worden door een falend directietoezicht.
De slinger van aansprakelijkheid: tijdens het uitvoeringsproces proberen alle partijen de
aansprakelijkheid van zich af te houden.
Week 1: verplichtingen van partijen
Bij het sluiten van een overeenkomst hebben beide partijen verplichtingen. Wanneer er een partij
zijn verplichtingen niet na komt, zijn er verschillende dingen die je kan doen. De eerste stap is
nakoming eisen, de volgende stap is het opschorten van je eigen verplichtingen. Hierna kan je de
overeenkomst ontbinden, dit is wel een zwaar middel. Als laatste kan je een schadevergoeding eisen.
De verplichtingen van de opdrachtgever zijn onder andere het betalen van de aanneemsom,
verantwoordelijkheid voor het ontwerp, uitvoering van het werk mogelijk maken, voeren van directie
(niet verplicht). Het niet voeren van directietoezicht kan leiden tot vermindering van de
aansprakelijkheid van de aannemer en meerwerk. De prijs wordt van tevoren bepaald, maar dit is
niet definitief, er kan sprake zijn van meer- en minderwerk.
Een aantal andere verplichtingen van de opdrachtgever zijn: het verzorgen van een vergunning en
informatieplicht, ter beschikking stellen van bouwstoffen, medewerkingsplicht. De hoofdverplichting
