Toets moment 2 derma
H15 Benigne tumoren (goedaardig)
- ontstaat bv door proliferatie van weefsels, retentie (cysten), door afzetting van materialen,
degeneratie en ontsteking.
- manifesteren zich meestal als papels, noduli cysten
Soorten in huidlagen
1. Epidermis
- keratinocyten: verruca seborrhoica, cornu cateum
- melanocyten: naevus naevocellularis, blauwe naevus
2 Dermis
- bindweefsel en of fibroblasten: dermatofibroom, fibroom, hypertrofisch litteken, keloid,
angiofibroom, koenentumor
- bloedvaten: hemangioom, angioma senile, granuloma tele, angiokeratoom
- lymfevaten: lymfagioom
- macrofagen: xanthoom
- mestcellen: masocytoom
- gladde spiercellen: leiomytoom
- schwanncellen endoneurium weefsel: neurfibroom
3. vetweefsel: lipoom
4. adnexen
- talgklieren: vlekjes van fordyce, talgklierhyperplasie, naevus sebaceus
- zweetklieren: syringoom
- haarfollikels: keratoacanthoom, tricho-epithelioom
5. cysten en pseudocysten
- milium, epidermale cyste, tricholemmale cyste, reuzencomedo
6. overige benigne tumoren: chondrodermatits nodularis helicis
Soorten benigne tumoren
1. Verruca seborrhoica
- seborroische wratten, ouderdomswrat (verrucae seniles), ontstaan door proliferatie van epidermale
keratinocyten
- veel bij blanken, frequent optredende epitheliale tumoren bij ouderen.
Klinisch beeld
- vanaf de leeftijd 40 jaar, neemt met de jaren toe (romp, gezicht, handruggen)
- eerst is er een lichte gele/geelbruine hyperpigmentatie. (wordt donkerbruin of zwart)
- geleidelijk ronde ovale wratachtige papels, plaques die bovenop huid lijken te liggen
- kleine witte milia gelijkende pseudocystetjes die donker gekleurde hoornpluggen n follikels met
dermatoscoop goed te zien zijn
- dermatosis papulosa nigra, stuccokeratosen, aziaten en patiënten met donker gekleurde huid wordt
gekenmerkt door multipele donker gekleurde papeltjes op het gezicht.
Oorzaak/ontstaanswijze
- mensen die veel in zon komen is aantal groter en vaker op jongere leeftijd
- aanleg multipele laesies kan autosomaal dominant worden overgeërfd
,Behandeling en prognose
- vloeibare stikstof (cryotherapie), curettage met scherpe lepel of shave-excisie
- bij dermatosis nigra kunnen laesies beter met elektrochirurgie behandeld worden (risico pigment)
2. blauwe naevus
- regelmatig voorkomende naevus cellularis waarin melanocytaire naevuscellen gelokaliseerd zijn in
de dermis (verklaart blauwe kleur) (ontstaan in kinderleeftijd)
- vast aanvoerende gladde, half bolvormige, blauwe, blauwgrijze of blauwzwarte papels of noduli
met grootte van 5-8 mlm, vooral voorkomen op hand, voetruggen, gezicht of behaarde hoofdhuid
- solitair, kan bijna nooit kwaadaardig worden (cellulaire blauwe naevus kan wel kwaadaardig
worden, moet histopathologisch gesteld worden)
- behandeling van een niet veranderde blauwe naevus kleiner dn 1 cm kunnen chirurgisch verwijderd
worden.
3. vlekjes van fordyce (etopische talgklieren)
- witgele papeltjes gelokaliseerd op lippen, wangslijmvlies, labia minora, de penisschacht, preputium
- talgkliertjes die niet uitmonden in een haarfollikel en komen vaak voor
- laesies komen vaak opzetten in puberteit, zijn asymptotisch en behoeven geen therapie.
4. sensiele talgklierhyperplasie
- gevolg van vergrote talgklieren (hyperplasie) rondom de opening van een talgklierfollikel
- geeft het beeld van een of meer gelige papels, soms tele’s, gelokaliseerd op centrale deel van
gezicht of het voorhoofd van oudere.
5. Naevus sebaceus
- epidermaal hamartoom met vooral talgklieren en minder folliculair weefsel en zweetklier weefsel
- 1/3 van de gevallen ontwikkeld de afwijking zich pas in eerste levensjaren.
Klinisch beeld
- solitair voorkomende, licht verheven, plaque vormige tumor, ronde vorm
- glad/fluweelachtig oppervlak en geelbruine, geelroze, oranje kleur
- voorkeur lokalisatie: behaarde hoofd, gebied rond oren, slapen, centrale deel gezicht
- bij behaarde hoofd is het bij het plekje niet behaard
Behandeling en prognose
- benigne of maligne ontwikkelen, meestal gaat het om een BCC
- chirurgische verwijdering
6. synringyoom
- uitgaande van zweetklier buizen, weinig voorkomende aandoening (vaker bij vrouwen)
- huidkleurige, bolvormige of afgeplatte dermale papil. Doorschijnend aspect
- symmetrisch verdeeld op het gezicht (vooral onder oogleden)
- maligne degeneratie treedt niet op
- behandeling: trichloorazijnzuuroplossing, cryotherapie, elektrocauter, ablatieve laser (CO2)
, 7. keratoacanthoom
- snel groeiende tumor vd huid die ontstaat uit keratinocyten van de haarfollikels
- klinisch als histologisch sterke overeenkomsten met plaveiselcelcarcinoom
- vooral blanke mannen
Klinisch beeld
- begint als ronde huidkleurige of iets erymatheuze papel.
- centrale kater die gevuld is met keratine en afgedekt met crusta
- een solitaire tumor gelokaliseerd op aan zonlicht blootgestelde huid zoals gezicht, handruggen,
bovenzijde polsen, onderarmen
- kenmerkend: eerst groeit tumor 6-8 weken snel tot maximale grootte, vervolgens blijft hij enkele
weken gelijk, daarna van 3-12 maanden vanzelf verdwijnt.
Oorzaak/ontstaanswijze
- zonlicht grote rol, chronische expositie aan chemische stoffen zoals teer, immunosuppressue,
beschadigen vd huid, bepaalde doelgerichte medicijnen corpa aliena (tatoeages en fillers)
Diagnostiek
- verward worden met PCC, cornu cateum, hypertrofische actinische keratose, vitale wrat.
- groeien sneller dan pcc en hebben kenmerkende hoornplug (histopathologisch onderzoek),
voorkeur excisie hele tumor.
Behandeling
- verdwijnt vanzelf na 3-12 maanden, kleinere tumoren geen diagnose
- therapeutische excisie, curretage, ablatieve laser, cryotherapie, isotretoine, acitretine)
8. tricho- epithelioom
- vrij zeldzame variant is een hermatoom van de germinatieve cellen van haarfollikel
- gladde huidkleurige papel of kleine nodulus op het gezicht (vooral rond neus), bovenste deel romp
van jongvolwassen patient.
- grotere laesies kunnen ook geel, roze, soms blauw achtig zijn door pigmentatie, kunnen tele’s zijn
- lijken veel op BCC
- chirurische excisie bij verdenking maligniteit en kan ook uit cosmetische overwegingen wenselijk
zijn. Bv CO2 laser.
9. Dermatofibroom
- goedaardige woekering van op histiocyten gelijkende bindweefselcellen. Ontwikkeld zich jongvolw.
- kunnen ontstaan als reactie van trauma (insecten beet/steek)
- kunnen overal gelokaliseerd zijn (meeste benen), vast aanvoelende, lichtverheven of half
bolvormige papels, noduli. Sommige zijn iets ingezonken.
- kleur is meestal bruin maar kan bij blanken rossig zijn, niet zelden is dan lichtbruine ring om laesies
10. fibroom (skin tag)
- goedaardige tumor van vezelig of celrijk bindweefsel. Huidkleurige of lichtbruine week aanvoelende
uitstulpingen vd huid waarbij rond/ovaal tumortje met een klein steeltje aan de huid vast zit.
- meestal mutipel gelokaliseerd in de oksels, hals, oogleden, onder mammae liezen
- kunnen gemakkelijk worden weggebrand, de kleintjes in toto en grotere door steeltjes door de
branden.
