In deze samenvatting wordt het staats- en bestuursrecht uitgewerkt, opgedeeld in 9 duidelijke hoofdstukken. Denk aan trias politica, tot aan de besluiten, beroep en bezwaarschriften, de handhaving ten slotte en alles daar tussen in. In de samenvattingen worden de wetsartikelen ook aangegeven. Succe...
Publiekrecht samenvatting
Het publiekrecht is het handelen van de overheid onderling met burgers.
Hierin behandelen wij het staats- en bestuursrecht.
Hoofdstuk 1 : staatsorganisatie
De organisatie van de staat:
Nederland zelf is een staat. Het is dus niet hetzelfde als het koninkrijk der
Nederlanden, deze bestaat uit:
- Nederland
- Aruba
- Curaçao
- Sint-Maarten
Verder zijn er nog de bijzondere eilanden, de BES eilanden, bestaande uit:
Bonaire, Sint Eustatius en Saba.
Wanneer is iets een staat? > een staat bestaat uit de volgende 3 onderdelen:
- Het heeft bewoners
- Het is een grondgebied
- En het grondgebied heeft staatsgezag. Deze is in Nederland soeverein, dit
houdt in dat een deel van deze onafhankelijkheid is opgegeven in de EU.
Verder is Nederland zelfstandig hierin.
Ook is Nederland een democratische rechtstaat:
- Er zijn grondrechten
- Er is sprake van het legaliteitsbeginsel (en specialiteitsbeginsel)
- En de machten zijn verdeeld in de Triaspolitica
- Onafhankelijke rechter
Democratie houdt in dat wij als burgers kiesrecht kunnen uitoefenen (wie
vertegenwoordigt ons) dat kan zo:
1. Het kiesrecht, dat bestaat uit passief en actief kiesrecht. Passief: het recht om
zich kandidaat te stellen bij verkiezingen. Actief, ook wel stemrecht genoemd:
het recht een stem uit te brengen bij verkiezingen.
2. Op andere manieren, zoals het inzenden van een brief
Grondrechten
Er zijn twee soorten grondrechten sociale en klassieke grondrechten:
Klassieke grondrechten: de burgerlijke en politieke rechten. Dit zijn onder andere
het kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, recht op privacy, godsdienstvrijheid en
het discriminatieverbod.
Sociale grondrechten: de economische, sociale en culturele rechten. Dit zijn
onder andere het recht op huisvesting, sociale zekerheid, gezondheidszorg en
onderwijs
, Legaliteitsbeginsel en specialiteitsbeginsel
Het legaliteitsbeginsel, houdt in dat een overheid mag alleen optreden wanneer
de wet dat zegt; overheidsoptreden moet altijd een wettelijke grondslag hebben.
Deze bevoegdheid om als overheid te handelen mag dan ook slechts gebruikt
worden zover de wettelijke regels en rechtsbeginselen dit toestaan.
Het specialiteitsbeginsel, het openbaar bestuur mag alleen in de gevallen
waarvoor de wet is vastgesteld het specifieke belang behartigen waarvoor die is
bedoeld.
De Triaspolitica
(centraal)
De trias politica van Montesquieu, is bedacht om de machten te verdelen in 3
groepen:
o De Wetgevende Macht (WG afgekort hier)
o De Uitvoerede Macht (UG afgekort hier)
o De Rechterlijke macht (UG afgekort hier)
WG
UG RG
De wetgevende macht
De WG bestaat uit: Het parlement (1e en 2e kamer) en de regering (koning en
ministers)
Taken: de Staten Generaal (ander woord voor parlement) maakt hier wetten, wat
alleen mag in samenspraak met de regering. Deze wetten heten wetten in
formele zin: een wet vastgesteld door SG en regering. Deze wetten hebben dan
algemene bindendheid voor burgers. (AVV’s). Let op, niet elke wet is bindend.
De SG heeft ook als taak om de regering te controleren. Hier ontstaat dan ook
een onjuiste machtenscheiding aangezien de regering zowel deel uit maakt van
de WG als de UG.
Hier ontstaat dan ook het vertrouwensbeginsel:
de Staten-Generaal moet vertrouwen hebben in de regering.
, De uitvoerende macht
De UG bestaat uit: bestaat uit de minister-president, andere ministers en de
koning.
Taken: de regering heeft als taak de uitvoering en toepassing van regels te
controleren. Hiervoor geeft de regering de leiding aan ministers en hun
ambtenaren. De WG controleert de UG.
De rechterlijke macht
De RG bestaat uit: alle rechterlijke instanties, het Openbaar Ministerie (Het
Openbaar Ministerie is de enige instantie in Nederland die verdachten voor de
strafrechter kan brengen) en rechters zelf.
Denk aan de rechtbanken, de 4 gerechtshoven in Nederland (Amsterdam,
Arnhem-Leeuwarden, ‘s-Hertogenbosch en Den Haag). Er zijn nog twee andere
bijzondere gerechten: e Centrale Raad van Beroep (in Utrecht) en het College van
Beroep voor het bedrijfsleven (in Den Haag).
- De Hoge Raad der Nederlanden is het hoogste rechtscollege in
Nederland voor civiel recht, strafrecht en fiscaal recht
- De Raad van State is de hoogste algemene bestuursrechter
Taken: de RG moet uitspraken doen in juridische geschillen.
(Decentraal)
Decentraal is de Trias Politica ook uit te voeren, hier zijn wel alleen de
waterschappen decentraal. Bij elk wordt de rechterlijke macht
buitenbeschouwing gelaten.
Gemeente = Territoriaal Waterschap = Provincie = Territoriaal
Functioneel
De gemeente
De gemeente is dualistisch.
Hierin bestaat de WG uit de gemeenteraad.
De UG bestaat uit het college B&W: college bestaande uit de burgemeester en
wethouders. De Burgemeester is voorzitter van de gemeenteraad.
Het dualisme (ingevoerd in 2002/3) betekent hier dat als je lid bent van de
gemeenteraad je niet in het B&W mag zitten.
De waterschappen
Hier is het waterschap monistisch. De UG en WG worden vaker samen gevormd
(Mono)
De WG bestaat uit het algemeen bestuur
De UG bestaat uit het dagelijks bestuur, de voorzitter heet hier Dijkgraaf.
Wat is de taak van de waterschappen?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SamenvattingenvanZoe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
