GS hfst 2 Grieken en Romeinen
Paragraaf 1
In de Griekse tijd werd alles verklaard met goden, mythologische dus. Maar vanaf 600 v.ch. begon er
iets nieuws, filosofen begonnen rationeel te denken. Ze probeerde alles met hun gedachten te
achterhalen door de feiten te onderzoeken, systematische vragen te stellen en rationele antwoorden
te zoeken. Uit die filosofie begonnen aparte takken te groeien als: wiskunde, natuurkunde en
wetenschap. In de wetenschap bestonden geen goden en andere bovennatuurlijke zaken. De
belangrijkste filosofen uit de klassieke oudheid waren Socrates, Plato en Aristoteles. Plato
onderzocht vooral dingen uit of het moreel goed of fout was en daaruit maakte hij voorbeelden van
wat rechtvaardig is en onrechtvaardig. Aristoteles was vooral met wetenschap bezig en hoe je
daarmee moet beginnen, theorie van hem worden nu nog steeds gebruikt.
De Grieken leefde in stadstaten, ook wel poleis, dit was een stad omringt met land met een eigen
regering. Deze stadstaten waren niet alleen in Griekenland, maar in het hele Griekse imperium. Zo
was Neapolis (Napels), Massalia (Marseille) en Buzantion (Istanbul) ook Griekse stadstaten. Elk polis
had zijn eigen bestuur, muren, leger, wetten en enzovoort, een eigen land dus. Meestal hadden ze
niet meer dan 1000 inwoners maar Athene had er wel 250 000! Het was per stadstaat verschillend
welk regeringsvorm ze hadden:
Aristocratie Tirannie
Monarchie Oligarchie
Democratie
Vaak wisselden regeringsvormen elkaar af. Athene was bijvoorbeeld eerst een monarchie, daarna
een aristocratie, vervolgens een tirannie, tot Cleisthenes de tiran versloeg. Hij voerde in 507 v.C. de
democratie in. De volksvergadering besloten over de wetten, het bestuur en nog veel meer. Alle vrije
mannen mochten stemmen en zeggen wat ze wilden, vrouwen, kinderen, immigranten en slaven - de
grote meerderheid - waren van het burgerschap uitgesloten. Athene had dus een directe democratie,
de burgers kozen geen parlement zoals in Nederland, maar waren zelf de tweede kamer. Van de 30
000 mensen die bij de volksvergaderingen mochten zijn, moesten er bij een geldig besluit minimaal 6
000 mensen aanwezig zijn.
De grote Griekse filosofen voelden meer voor een aristocratie als oligarchie.
Plato bijvoorbeeld vond dat de mensen niet in staat waren tot het nemen van juiste, rationele
beslissingen, en vonden hun dus te dom. Maar het volk was te trots op hun democratie en wilde dat
andere stadstaten ook democratisch werden. Sparta wou dat niet dus brak en een 30 jarige oorlog
uit tussen Athene, Sparta en hun bondgenoten. De democratie in Athene stopte toen de vader van
Alexander de Grote aan de macht kwam in 338 v.ch.
Paragraaf 2
Rome werd gesticht rond ongeveer 755 v.C. en was eerst een monarchie maar veranderde daarna
naar een republiek met een senaat, wat bestond uit rijke en voorname families. Vanuit hun stadstaat
veroverden de Romeinen vanaf de 5e eeuw v.C. Italië. In de 3e eeuw v.C. veroverden ze ook Spanje
en Portugal . in 146 v.C werd Tunesië na honderd jaar strijd een Romeinse Provincie en ook
veroverden ze Macedonië en Griekenland. In de 1e eeuw v.C. ging het hard - Balkan, Arabië, Egypte,
Noord-Afrika, Gallië en het alpengebied werden veroverd. Later ook Brittanië. Doordat ze zoveel
verrooverde werd het leger populair en machtig, waardoor er onderling burgeroorlogen kwamen.
