dit document bevat een Samenvatting Geschiedeniswerkplaats tweede fase vwo handboek historisch overzicht, ISBN: 4755 Geschiedenis. tijdvak 6 (1600 tot 1700)
De tijd van regenten en vorsten
(Tijdvak 6, van 1600 tot 1700)
6.1 Een wereldeconomie
Leerdoelen:
- Hoe kwam het handelskapitalisme op?
In 1594 kwamen negen kooplieden bij elkaar en ze besloten om een compagnie op te richten voor een
ontdekkings- en handelsreis naar Azië. Ze staken er enorm bedrag in. Door de handel in de tijd van steden
en staten was toen het kapitalisme ontstaan. En de productiemiddelen, de hulpmiddelen waarmee werd
geproduceerd, waren privébezit. Deze vroege vorm van kapitalisme noemt men ook wel
handelskapitalisme. In de tijd van ontdekkers en hervormers groeide het handelskapitalisme veder. Voor
ontdekkingsreizen en overzeese handelsreizen was er veel kapitaal nodig. Rijke kooplieden gingen daarom
samenwerken. Het handelskapitalisme kwam tot bloei en Nederlanders speelde daarbij een hoofdrol. In
1602 werden acht compagnieën verenigd in de verenigde Oost-Indische compagnie (VOC). De VOC kreeg
van de Nederlandse overheid het recht om als enige Nederlandse onderneming in Azië te handelen. Ook
mochten ze verdragen sluiten met vorsten, oorlogen voeren en gebieden besturen. In anderen Europese
landen werden zulken ondernemingen gesticht.
De VOC verkocht aandelen, papier waarmee de kopers mede- eigenaar werden van het bedrijf. Zo kreeg
de VOC een kas waarmee ze alles kon betalen wat voor de handel nodig was. De aandeelhouders kregen
elk jaar een deel van de winst. De rest werd In het bedrijf gestoken. De VOC was het eerste bedrijf met
aandeelhouders. Dat was een belangrijke vernieuwing. Het bedrijf werd geleid door aparte bestuurders in
Holland en Zeeland. In Azië stelde ze een gouverneur-generaal aan als hoogste bestuurder.
- Hou bouwde de VOC een handelsnetwerk op?
De VOC was de eerste tijd vooral geïnteresseerd in specerijen zoals peper en kaneel. Met geweld
veroverde de VOC in de Molukken een monopolie. Op deze elanden stichtte de VOC, landbouwbedrijven
die alleen nootmuskaat produceerde. Op deze plantages werden slaven uit India te werk gesteld. Batavia
(eerst Jakarta) werd het hoofdkwartier van de gouverneur-generaal en de verzamelplaats voor alle VOC
schepen die uit Europa kwamen. De VOC was niet alleen maar op Java en de Mollukken actief, maar werd
een echte multinational. Aan de kusten van onder meer China, Japan, Iran, India en Sri Lanka bouwde ze
een uitgebreid handelsnetwerk op met factorijen.
- Hou bouwde de WIC een handelsnetwerk op en hoe ontstond er een
wereldeconomie?
Rond 1600 werden Nederlandse kooplieden ok actief op de Atlantische Oceaan. In 1621 werd de West-
Indische compagnie (WIC) opgericht, die het monopolie kreeg op de Nederlandse handel rond de
Atlantische oceaan. Maar de WIC hield zich eerst bezig met de oorlog tegen Spanje. Ze moesten Spaanse
scheppen kapen, met de kaapvaart behaalde Piet Heyn In 1682 een groot succes toen hij bij Cuba een
complete Spaanse zilvervloot veroverde. De wereldwijde handelscontacten die de handel kapitalistische
compagnieën aanknoopten, was het begin van een wereldeconomie. Gebieden over de hele wereld
raakte door handel met elkaar verbonden.
Kenmerkende Aspecten:
- Wereldwijde handelscontracten, handelskapitalisme en het begin van een
wereldeconomie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maxweijers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
