Hoofdstuk 4: De Therapeutische relatie....................................................................................................... 10
Hoofdstuk over functieanalyse – Korrelboom.............................................................................................. 13
Hoofdstuk over betekenisanalyse – Korrelboom.......................................................................................... 21
Nieuwe inzichten over exposure – Rijkeboer............................................................................................... 29
Social skills training – Segrin........................................................................................................................ 32
,Hoofdstuk 2: Principes van behandeling
Principe 1: CBT behandelplannen zijn gebaseerd op een altijd ontwikkelende cognitieve
conceptualisatie
Je vormt een cognitieve conceptualisatie o.b.v. de data die cliënten bij de evaluatie geven.
Vanaf het begin komen hier ook de positieve aspecten in te staan. Deze conceptualisatie
wordt gedurende therapie steeds aangepast/aangevuld met nieuwe informatie en wordt
gebruikt om behandeling te plannen.
De conceptualisatie vormt ze in drie tijd frames. Beginnend met huidige cognities die
obstakels vormen en gedragsmatige obstakels die de klachten onderhouden. Daarna
identificeert ze voorafgeaande factoren van de klachten. Als derde stelt ze een hypothese
op over de kern van ontwikkelingsgerelateerde gebeurtenissen en voortdurende patronen
van het interpreteren hiervan.
Principe 2: CBT vereist een goede therapeutische relatie
Rogeriaanse vaardigheden helpen om een goede relatie te vormen, dit is niet bij elke cliënt
even makkelijk. Je hebt deze relatie als basis nodig om te zorgen dat cliënten samen met jou
hun beliefs durven te evalueren en je hierin ook geloven. Dit zorgt er ook voor dat alles
sneller en effectiever kan. Bij sommige cliënten is dit lastiger, vooral bij mensen met
persoonlijkheidsstoornissen is het iets wat meer focus nodig heeft.
Principe 3: CBT monitort client vooruitgang continue
Eerste CBT handboek adviseerde therapeuten om elke week een symptoomchecklist in te
vullen en feedback van client aan het eind van elke sessie te vragen. Er is bewijs dat
routinematige monitoring goed helpt voor herstel. Uitkomsten verbeteren als zowel
therapeut als client feedback krijgen.
Principe 4: CBT is cultureel aangepast en past behandeling aan op het individu
CBT is eerst ontwikkeld voor de meest voorkomende culturele achtergrond in de VS.
Onderzoek heeft laten zien dat uitkomsten van therapie beter zijn wanneer deze aangepast
worden aan de culturele verschillen en etnische verschillen en voorkeuren. CBT is over het
algemeen gefocust op rationaliteit, wetenschap en individualisme. Zorg ervoor dat je je
verdiept in de verschillen met cliënten om therapie aan hen aan te kunnen passen. Zo kan je
gedrag en doelen meer in een goed passend kader plaatsen bijvoorbeeld. Je hoeft niet altijd
behandeling aan te passen aan het individu.
Principe 5: CBT focust op het positieve
Het leggen van de focus op positieve emoties en cognities is erg belangrijk in bijvoorbeeld
depressie behandeling. Het helpt om meer positief te denken en voelen en kan daarnaast
ook hoop bieden.
Principe 6: CBT benadrukt samenwerking en actieve participatie
Zowel therapeut als client zijn actief. Laat de client inzien dat je het samen doet, dat het
teamwork is. In het begin zal er meer initiatief en dergelijke vanuit de therapeut komen,
maar wanneer de klachten verminderen zal dit verschuiven en de client meer actief worden.
1
,Principe 7: CBT is ambitieus, op waarden gebaseerd en doel georiënteerd.
In je eerste sessie vraag je cliënten naar hun waarden, ambities en specifieke doelen voor
therapie. Je kijkt later hierbij ook naar de obstakels die dit mogelijk in de weg zitten.
Principe 8: CBT legt in eerste instantie nadruk op het heden
Behandeling van de meeste cliënten omvat een sterke focus op de skills die ze nodig hebben
om hun stemming (en levens) te verbeteren. Cliënten die deze skills consistent gebruiken
(tijdens en na behandeling) hebben betere uitkomsten dan degene die dat niet doen, zelfs
rekening houdend met stressvolle life events.
Je focust op het verleden wanneer: 1) de client een sterke behoefte daaraan heeft, 2)
wanneer er te weinig verandert met focus op huidige problemen en toekomstige doelen, 3)
wanneer je denkt dat het voor jou en de client belangrijk is om disfunctionele ideeën en
gedrag te achterhalen (ontstaan en voortduren). Hierna bespreek je hoe ze dit kunnen
gebruiken voor de komende week. Bij persoonlijkheidsstoornissen kan dit soms erg nuttig
zijn en meer focus krijgen.
Principe 9: CBT is educatief
Een groot doel van behandeling is om het proces ervan begrijpelijk te maken. Beginnen met
info over niet alleen de stoornissen maar ook de behandeling en dergelijke helpt. Het is ook
gedurende de sessies handig om te blijven informeren over wat er gebeurt en feedback te
gebruiken. Soms kunnen diagrammen dingen inzichtelijk maken. Later in de behandeling
leer je de client zelf de technieken aan, zodat zij zichzelf kunnen blijven helpen.
Principe 10: CBT is tijdssensitief
In eerste instantie is CBT ontwikkelt als korte termijn therapie. De meeste depressieve en
angststoornissen duurden zo’n 6 tot 16 sessies. Andere stoornissen mogelijk veel langer.
Gepoogd wordt om therapie zo kort mogelijk te maken, maar ook te zorgen dat alle doelen
behaald worden: herstel van de stoornissen; werken naar het behalen van hun doelen; de
meest beperkende issues oplossen; promoten van genieten in het leven; skills leren om
weerbaar te blijven en terugval te voorkomen. Gedurende vooruitgang kunnen sessies vaak
minder regelmatig worden. Ook na de behandeling kan het handig zijn elke paar maanden
een follow-up sessie te plannen.
Principe 11: CBT sessies zijn gestructureerd
Een standaard format aanhouden helpt om zo efficiënt mogelijk bepaalde doelen te halen
bij de meeste cliënten. Je begint een therapie sessie met het herstellen van de
therapeutische relatie, het Actie Plan reviewen en data verzamelen zodat de agenda
gemaakt kan worden samen met de client. In het tweede deel van de sessie heb je het over
issue of doelen op de agenda. Deze discussies of interventies leiden vaak tot actie plannen.
Het laatste deel van de sessie vatten jullie de sessie samen, zorgen jullie dat het actieplan
klopt en wisselen feedback uit.
Principe 12: CBT gebruikt guided discovery en leert cliënten om op hun dysfunctionele
cognities te reageren.
In de context van het bespreken van een probleem of doel stel je client vragen om hen te
helpen hun dysfunctionele gedachtes te identificeren, de validiteit en het nut van de
gedachtes te evalueren en een plan van actie op te stellen.
2
, Bijvoorbeeld collaborative empiricism toepassen; de client te helpen om de accuraatheid en
het nut van zijn/haar ideeën te bepalen door een zorgvuldige review van de bewijzen.
Hierbij is het niet het uitdagen van de cognities, maar het proberen te helpen met
cognitieve herstructurering, waarbij maladaptief denken herkent wordt en er op gereageerd
wordt. Socratische vragen kunnen hierbij gebruikt worden.
Je kan ook vragen naar de betekenis van bepaalde gedachten, om hen beliefs te evalueren.
Soms kunnen experimenten, rollenspellen of metaforen helpen om dingen te bespreken of
inzichtelijk te krijgen.
Principe 13: CBT omvat Action Plans (therapie huiswerk)
Het doel van sessies is om de client beter te laten voelen aan het eind van de sessie en ze
klaar te maken voor een nieuwe betere week. Hiervoor worden Action Plans gebruikt. Deze
omvatten meestal:
- Het identificeren en evalueren van automatische gedachten die obstakels zijn voor
de doelen van de client.
- Oplossingen implementeren voor problemen en obstakels die mogelijk kunnen
voorkomen komende week en/of
- Het oefenen van gedragsmatige skills geleerd in de sessie.
Cliënten vergeten vaak wat er gebeurt in sessies en wanneer dat zo is zijn uitkomsten
slechter. Daarom is een vuistregel: ‘alles wat we willen dat een client onthoud is vastgelegd’.
Dit kunnen jij en de client doen in therapie notities en Action Plans.
Deze Action Plans komen vaak logisch voort uit een discussies over doelen en issues op de
agenda. Je baseert ze op de oorsprong van het issue, je conceptualisatie over wat zal helpen
en praktische overwegingen en client variabelen.
Principe 14: CBT gebruikt een variatie aan technieken om denken, stemming en gedrag te
veranderen.
Er worden veel strategieën gebruik van verschillende psychotherapeutische modaliteiten in
de context van het cognitieve framework. Er kunnen dus bijvoorbeeld ook delen van
schematherapie gebruikt worden. Dit zal vooral later in je ontwikkeling als clinicus meer
toenemen.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hmldekruijff. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.