Samenvatting Hoofdstuk 1 Ethiopië
1.1 Leven in Ethiopië
Een land van boeren en nomaden
Groene honger: de steeds terugkerende voedseltekorten in Ethiopië. Dit is gek, want er valt evenveel
neerslag als in het groende Nederland.
Ligging
Ethiopië ligt tussen de evenaar en de kreeftskering.
Relatieve ligging (bereikbaarheid, isolement, enzv.)
Helft van Ethiophië bedekt met hoge bergeketens en plateaus, hierdoor kost het veel tijd en moeite om
landbouwproducten en goederen te vervoeren naar een afgelegen, ruige streek met geen goeie
verkeerswegen. De infrastructuur is slecht, er zijn weinig verharde wegen en grote delen van Ethiopië zijn
niet aangesloten op het wegennet. Toch gaat 95% van het vervoer over de weg. De Ethiopië-
Djiboutispoorweg is de enige spoorlijn waarlangs goederen en personen kunnen worden vervoerd. Er zijn
4 internationale vliegvelden en 50 regionale vliegvelden. De grootste luchthaven bij de hoofdstad Addis
Abeba heeft een nieuwe vrachtterminal waar tuingoederen gekoeld naar het buitenland worden
vervoerd.
De mensen: demografie
In 2016 zijn er 100 miljoen mensen geteld in Ethiopië, de bevolking is in razendsnelle bevolkingsgroei. Het
sterftecijfer is niet extreem hoog vergeleken met de Europese Unie, maar er zit extreem hoge
kindersterfte verstopt. 2/3 van de kinderen hebben te maken met een gebrek als gevolg van chronische
ondervoeding. Meeste Ethiopiërs leven nog op het platteland, maar steden hebben aantrekkingskracht
door de uitzichtloze ondervoeding. In de hoofdstad Addis Abeba wonen al 3 miljoen mensen, al
verwachten demografen dat de bevolking op het platteland sneller zal toenemen dan in de steden.
De mensen: cultuur
In Ethiopië wonen voornamelijk Amhaar of Oremo, maar er zijn wel 86 volken met een eigen cultuur.
Door de vele talen is communicatie in het land moeilijk, Engels is daarom de belangrijkste vreemde taal.
Amhara is meest gebruikt bij overheidsinstanties.
Er is een cultuurgrens in Ethiopië, de helft rekent zich op de orthodoxe kerk van Ethiopië. De
herdersvolken in droge streken zijn vooral moslim (1/3 van bevolking islamitisch).
Grootfamilie is op het platteland veelgebruikt:
- Ouders, kinderen, bedienden, neven, nichten, ooms, tantes enzv.
- Vader werkt, moeder blijft thuis bij kinderen.
- Kinderen blijven thuis om te helpen met werk, vandaar hoge analfabetisme.
De mensen: politiek
Rijke klasse buit de bevolking uit en er is veel corruptie, vandaar alle armoede. Territoriale conflicten
helpen ook niet, schade van burgeroorlogen en het blijvende geweld met Somalië brengt door
gewapende conflicten vluchtelingenstromen met zich mee. Geld wat normaal bedoeld is voor
infrastructuur, onderwijs, landbouw en gezondheidszorg wordt nu uitgegeven aan leger en nationale
veiligheid. Etnische groepen worden bij elkaar gehouden door de federatie van negen staten die allemaal
een eigen autonomie hebben.
Good governance: je spreekt van good governance als er aan bepaalde eisen worden voldaan, zoals:
- Burger moet overheid en andere instellingen kunnen vertrouwen
- Ambtenaren, rechters en politiemensen mogen niet omkoopbaar zijn
- Burgers moeten de wetten kunnen begrijpen
- Inwoners en belangengroepen moeten de kans krijgen om mee te doen in de maatschappij
Dit komt er steeds meer in Ethiopië door corruptie en fraude stevig aan te pakken, maar van vrijheid van
meningsuiting is nog weinig te spreken.
De mensen: economie
, - Een van de armste landen van Afrika.
- 2 op 5 mensen leeft onder armoedegrens.
- Economie gaat wel al jaren er snel op vooruit en de koopkracht groeit.
- Inkomensverschillen worden wel groter, boeren en landarbeiders blijven arm en stedelijke
middenklasse is opkomend
- Hoge militairen, politici en bestuursambtenaren hebben nu maatschappelijke posities die eerder
de adel en grondbezitters innamen.
Landbouw weinig productief
Economie is erg kwetsbaar door de hoeveelheid landbouw, door misoogsten en prijsschommelingen op
de wereldmarkt. Productiviteit (per ha/per persoon) in de primaire sector is laag, de bijdrage van
landbouw en bbp blijft ver achter. Drogere gebieden in het oosten en noorden hebben extensieve
veeteelt. Dichter bevolkte bergstreken worden als voedselgewassen granen, mais en wortelgewassen
verbouwd. Commerciële landbouw (gericht op maken van winst) wordt gedomineerd door productie van
koffie als handelsgewas. De exportlandbouw groeit de laatste jaren ook erg hard.
De groeiende industrie
De secundaire sector groeit ook, vooral de textiel en kledingfabricage groeit snel. Deze arbeidsintensieve
bedrijfstak kan mooi de overbevolking op het platteland helpen opvangen.
Uitvoer naar Europa van voedingsmiddelen is niet makkelijk door hoge eisen voor kwaliteit en
gezondheid. Ethiopië trekt met aantrekkelijke voorwaarden directe buitenlandse investeringen aan, zo
willen veel landen in de economie van Ethiopië investeren (lage loonkosten, 2 tot 7 jaar geen
exportbelasting)
De werkloosheid in Ethiopië daalt, maar er is veel verborgen werkeloosheid. Het aantal buitenlandse
toeristen neem toe door de lange periode van vrede. Ethiopië heeft een indrukwekkende historie en rijke
natuur aantrekkelijk voor toeristen.
1.2 Ethiopië: een paradijs boven de evenaar?
De Natuurlijke omgeving
Het Ethiopische hoogland is een soort watertoren voor Oosterlijk Afrika en vormt bron van
talloze beken en rivieren. Deze vochtige hooglanden worden omringd door drogere
savannen, steppen en halfwoestijnen. Het berggebied wordt doorsneden door een
onderdeel van de Oost-Afrikaanse Slenk of Rift-Valley, dit is een reusachtig breukenstelsel
waarlangs het Afrikaanse continent door de platentektoniek stukje bij beetje uit elkaar
wordt getrokken. Noord-Zuidverbindingen in Ethiopië zijn hierdoor extra lastig.
Gemiddelde temperaturen in Ethiopië zijn 20 – 25 graden. De laaglanden zijn de warmste
delen van het land en op de Ethiopische hoogvlaktes zijn de maanden oktober tot mei het
warmst. Het neerslagpatroon varieert, en neerslag heeft veel invloed op de landbouw en
veeteelt. Er is grote neerslagvariabiliteit, dit betekent dat de neerslag varieert per jaar. Hoe
groter deze is hoe riskanter met name akkerbouw is.
Vier neerslaggebieden
Ethiopië valt te verdelen in vier neerslaggebieden met elk een eigen neerslagregiem, dit is
de hoeveelheid en de verdeling van neerslag over het jaar. Hoe droger het gebied, hoe
minder voorspelbaar of het gaat regenen, hoeveel dat zal zijn en wanneer het gebeurt.
1. De aride of droge zone
Het noordoosterlijke Afar is grotdroog, in wintermaanden valt er wat regen. Het
westerlijker gelegen heuvelland krijgt meer neerslag, maar wanneer is niet te zeggen.
Met droogtelandbouw in rivierdalen en diepe valleien lukt het toch nog om wat
droogtetolerante granen te verbouwen. Hierbij worden velden na de oogst zo veel
