SAMENVATTING TOELATING
VERLOSKUNDE 2023
Het ademhalingsstelsel
Hogeschool Rotterdam
,Inhoudsopgave
Leerdoelen..........................................................................................................................................3
15.1 Het ademhalingsstelsel, dat bestaat uit delen voor luchtverplaatsing en delen voor
gaswisseling, heeft verschillende elementaire functies......................................................................4
Begrippen:......................................................................................................................................4
Latijnse benamingen:......................................................................................................................4
Samenvatting:.................................................................................................................................4
15.2 De neus, farynx, larynx, trachea, bronchiën en grootste bronchiolen vervoeren de lucht naar
de longen............................................................................................................................................5
Begrippen:......................................................................................................................................5
Latijnse benamingen:......................................................................................................................6
Samenvatting:.................................................................................................................................6
15.3 De kleinste bronchiolen en de alveoli in de longen vormen het gaswisselingsgedeelte van de
luchtwegen.........................................................................................................................................9
Begrippen:......................................................................................................................................9
Latijnse benamingen:......................................................................................................................9
Samenvatting:...............................................................................................................................10
15.4 Gaswisseling in het lichaam kan plaatsvinden dankzij externe en interne respiratie................11
Begrippen:....................................................................................................................................11
Latijnse benamingen:....................................................................................................................12
Samenvatting:...............................................................................................................................12
15.5 Longventilatie – de verplaatsing van lucht tussen buitenlucht en de longen – gaat gepaard met
drukveranderingen en spierbewegingen..........................................................................................12
Begrippen:....................................................................................................................................12
Latijnse benamingen:....................................................................................................................13
Samenvatting:...............................................................................................................................13
15.6 De gaswisseling wordt bepaald door de partiële druk van gassen en diffusie van moleculen. .15
Begrippen:....................................................................................................................................15
Latijnse benamingen:....................................................................................................................16
Samenvatting:...............................................................................................................................16
15.7 De meeste zuurstof wordt vervoerd door binding aan hemoglobine, terwijl koolstofdioxide
wordt vervoerd in de vorm van koolzuur, of gebonden aan hemoglobine of opgelost in
bloedplasma.....................................................................................................................................17
Begrippen:....................................................................................................................................17
Samenvatting:...............................................................................................................................17
15.8 Neuronen in de medulla oblongata en de pons, in combinatie met de ademreflexen, reguleren
de ademhaling..................................................................................................................................19
2
, Begrippen:....................................................................................................................................19
Latijnse benamingen:....................................................................................................................19
Samenvatting:...............................................................................................................................19
15.9 De effectiviteit van de ademhaling neemt bij veroudering af...................................................22
Samenvatting:...............................................................................................................................22
15.10 Het ademhalingsstelsel voert zuurstof aan en verwijderd koolstofdioxide uit andere
orgaanstelsels...................................................................................................................................23
Samenvatting:...............................................................................................................................23
Alle begrippen..................................................................................................................................24
Alle Latijnse benamingen..................................................................................................................27
Leerdoelen
15.1 De primaire functies van het ademhalingsstelsel beschrijven en verklaren hoe de
uitwisselingsoppervlakken van de ademhalingsorganen worden beschermd tegen celresten,
pathogenen en andere gevaren.
15.2 De structuur benoemen die zorgen voor transport van lucht naar de longen en functies
beschrijven van deze structuren.
15.3 De functionele anatomie van alveoli en de uitwendige anatomie van de longen beschrijven.
15.4 De processen van externe en interne respiratie definiëren en de verschillen beschrijven.
15.5 De natuurkundige principes beschrijven waardoor de verplaatsing van lucht in en uit de longen
mogelijk wordt. Beschrijven hoe de werking van de ademhalingsspieren de ademhalingsbewegingen
tot stand brengt.
15.6 De natuurkundige principes beschrijven waardoor de diffusie van gassen in en uit het bloed
mogelijk wordt.
15.7 Beschrijven hoe zuurstof en koolstofdioxide in het bloed worden vervoerd.
15.8 De factoren beschrijven die invloed hebben op de ademhalingsfrequentie en de reflexen
beschrijven die de ademhaling regelen.
15.9 De veranderingen van het ademhalingsstelsel beschrijven die zich voordoen bij veroudering.
15.10 Voorbeelden geven van interacties tussen het ademhalingsstelsel en andere orgaanstelsels die
tot nu toe zijn behandeld.
3
,15.1 Het ademhalingsstelsel, dat bestaat uit delen voor
luchtverplaatsing en delen voor gaswisseling, heeft verschillende
elementaire functies.
Leerdoel: de primaire functies van het ademhalingsstelsel beschrijven en verklaren hoe de
uitwisselingsoppervlakken van de ademhalingsorganen worden beschermd tegen celresten,
pathogenen en andere gevaren.
Begrippen:
Ademhalingsstelsel: structuren die zijn betrokken bij de fysieke verplaatsing van lucht in en uit de
longen en bij gaswisseling.
Alveoli: longblaasjes (enkelvoud = alveolus), gaswisselingsoppervlakken
Strottenhoofd: bevat stembanden, houdt de luchtweg open en kan het sluiten.
Luchtwegen: buizen waardoor lucht van en naar de uitwisselingsoppervlakken van de longen worden
vervoerd. Brengen lucht naar longen, filtreren, verwarmen en bevochtigen lucht alveoli worden
tegen celresten, ziekteverwekkers en extreme omstandigheden beschermd.
Latijnse benamingen:
Alveoli = longblaasjes
Alveolus = longblaas
Farynx = keel
Larynx = strottenhoofd
Trachea = luchtpijp
Mucosa = slijmvlies
Epitheel = dekweefsel
Samenvatting:
Basale functies ademhalingsstelsel:
1. Vormen van een groot oppervlak voor de gaswisseling tussen de lucht en het bloed.
2. Verplaatsen van lucht van en naar het gaswisselingsoppervlak in de longen.
3. Beschermen van alveolaire oppervlakken tegen uitdroging, temperatuurveranderingen en het
verdedigen tegen ziekteverwekkers.
4. Vormen van geluiden voor spreken, zingen en andere communicatie.
5. Bevorderen van de reukzin door reukcellen in de neusholten.
Bovenste luchtwegen bestaan uit:
Neus
Neusholte
Paranasale sinussen
Farynx (keel)
Functie: ingeademde lucht filtreren, verwarmen en bevochtigen. Kwetsbare oppervlakken van
onderste deel luchtwegen worden beschermd.
Onderste luchtwegen bestaan uit:
Larynx (strottenhoofd)
Trachea (luchtpijp)
Bronchiën
Longen (met bronchiolen en alveoli)
4
,Luchtwegen
- Geleiding van lucht: begint bij ingang neusholte en loopt door tot farynx, larynx, trachea, de
bronchiën en grotere bronchiolen.
- Gaswisseling: respiratoire bronchioli (kleinste en dunste bronchiolen) en alveoli.
Respiratoire mucosa: zorgen voor de voorbehandeling van lucht.
Het respiratoire slijmvlies bekleedt de buizen van het ademhalingssysteem. Het bestaat uit een
respiratoir epitheel.
Respiratoir epitheel: cilinderepitheel met trilharen dat veel slijmcellen (bekercellen) bevat.
Slijmvlies: dekweefsel met slijmcellen.
Lamina propria: bindweefsellaag die het epitheel ondersteund. Ligt onder het epitheelweefsel. Het
bevat slijmklieren die hun klierproduct afgeven op het oppervlak van het dekweefsel.
Zodra de ingeademde lucht vervuild is met ziekteverwekkers of celresten kan het
uitwisselingsoppervlak van het ademhalingsstelsel beschadigd raken. Het trilhaarepitheel (dat een
slijmlaag vormt) voorkomen die beschadigingen. De slijmlaag bevindt zich vanaf de neusholte tot aan
de bronchi.
Mucociliaire lift: Trilharen vegen het slijm met gevangen celresten en micro-organismen richting de
farynx. Celresten en micro-organismen worden doorgeslikt en door het zuur en enzymen van de
maag afgebroken.
15.2 De neus, farynx, larynx, trachea, bronchiën en grootste
bronchiolen vervoeren de lucht naar de longen
Leerdoel: de structuur benoemen die zorgen voor transport van lucht naar de longen en functies
beschrijven van deze structuren.
Begrippen:
Uitwendige neusopeningen: neusgaten waar lucht binnenkomt.
Neusholte: binnengekomen lucht mondt hier uit.
Vestibulum nasi: ruimte die door flexibele weefsels van de neus wordt omsloten, toegang tot
neusholte ter hoogte van neusvleugels.
Vibrissae: haren die neusholte tegen grote deeltjes die meekomen met de lucht beschermen.
Neustussenschot: verdeelt de neusholte in een linker- en rechterhelft. Voorste gedeelte bestaat uit
hyalien kraakbeen. Achterste uit gedeelten van het vormer en os ethmiodale.
Hard gehemelte: bestaat uit gehemelteveel en kraakbeen. Vormt de bodem van de neusholte en
scheidt de mondholte van de neusholte.
Zacht gehemelte: vormt de bodem van de nasofarynx en loopt achter het harde gehemelte door.
Respiratoire muscosa: beschermend slijmvlies waarmee de neusholte en een groot deel van de
overige luchtwegen mee bekleed zijn. Bestaat uit respiratoire epitheel.
Respiratoir epitheel: bestaat uit cilinderepitheel met trilharen dat veel bekercellen bevat en een
onderliggende laag van lamina propria dat slijmklieren bevat.
Valse stembanden: stugge banden, beschermen ware stembanden en zorgen dat voorwerpen niet in
de open glottis terechtkomen.
Ware stembanden: betrokken bij voortbrengen geluid.
Kraakbeenringen: verstevigen wanden trachea en beschermen luchtwegen. Voorkomen dichtklappen
of uitrekken trachea.
Elastisch ligament: elastische vezels dat kraakbeen met elkaar verbindt.
Luchtpijpspier: band van glad spierweefsel.
Heimlichmanoeuvre: hulpverlener drukt op de buik onder diafragma diafragma wordt met kracht
omhoog gebracht genoeg druk om blokkade te verwijderen.
5
, Intubatie: bij een blokkade doordat epiglottis of weefsels rondom zijn opgezwollen een gebogen buis
inbrengen door de farynx en stemspleet om luchtstroom op gang te brengen.
Tracheostomie: bij blijvende blokkade: insnijding voorste wand trachea om buis in te brengen. Buis
loopt langs larynx lucht rechtstreeks bij trachea.
Rechter primaire bronchus: voert lucht aan naar rechterlong.
Linker primaire bronchus: voert lucht aan naar linkerlong.
Bronchusboom: vertakkingspatroon van primaire bronchiën en hun zijtakken.
Bronchiolus: kleinste vertakking van luchtpijptakken.
Bronchodilatatie: verwijding van de luchtwegen.
Bronchoconstrictie: vernauwing van de luchtwegen.
Latijnse benamingen:
Nares = neusgat
Vibrissae = ruwe haren (neushaar)
Maxilla = kraakbeen
Os nasale = neusbeen
Os frontale = voorhoofdsbeen
Os ethmoidale = zeefbeen
Os sphenoidale = wiggenbeen
Vormer = ploegschaarbeen
Nasofarynx = bovenste gedeelte keelholte
Choanae = achterste inwendige neusopeningen
Concha = neusschelp
Septum nasale = neustussenschot
Vestibulum nasi = toegang tot neusholte
Lamina propria = laag van los bindweefsel
Sinus paranasales/ paranalase sinussen = neusbijholten
Glottis = stembanden
Epiglottis = strottenklepje
Cartilago thyroidea = schildkraakbeen
Cartilago cricoïdea = ringvormig kraakbeen
Oesophagus = slokdarm
M. trachealis = luchtpijpspier
Samenvatting:
Onder normale omstandigheden komt lucht het ademhalingsstelsel binnen via neusgaten. Deze
monden uit in de neusholte.
Vormen de latherale en bovenste wanen van de neusholte:
Maxilla
Os nasale
Os frontale
Os ethmoidale
Os sphenoidale
Benig (uit been bestaand) hard gehemelte vormt de bodem van de neusholte en scheidt de
mondholte van de neusholte.
Vlezig zacht gehemelte loopt achter het harde gehemelte door en vormt de bodem van nasofarynx.
Neusholte komt uit in nasofarynx.
6
