Samenvatting
Samenvatting Aardrijkskunde H2 V/G 2
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting Aardrijkskunde Vwo / gymnasium 2 Hoofdstuk 2 Paragraaf 1-4 Boek de Geo
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
VAN DE BERGEN NAAR DEZEE
LEERBOEK:
PARAGRAAF 1 DE VORMING VAN DE ALPEN
HET ONTSTAAN VAN DE ALPEN
De Alpen zijn het hoogste gebergte van
Europa. 100 miljoen jaar geleden lag op de plek van
de alpen een enorme tropische zee. Dode resten van
planten en dieren zonken naar de zeebodem en
stapelden zich op: sedimentgesteenten. 80 miljoen
jaar geleden begon de plaat waarop Afrika ligt, naar
het noorden te bewegen. De tropische zee die tussen
Europa en Afrika lag werd verwoest en de
sedimentgesteenten in die zee werd tegen Europa
aangeduwd. De zeebodem kreukelde, boog, plooide
en brak. 30 miljoen jaar geleden bereikte Afrika
Europa en werden de alpen tegen Europa aangeduwd.
Het gesteente werd geplooid en de plooiruggen
vormden de bergen. De alpen zijn een voorbeeld van
een plooiingsgebergte.
Onder hoge druk en hoge temperatuur kan
kalksteen in miljoenen jaren veranderen in marmer.
Dit wordt metamorfe gesteente genoemd.
VERWERING
De alpen zijn 30 miljoen jaar oud en daarmee een jong gebergte. In vergelijking
met oude gebergten valt een aantal verschillen op.
Jonge Oude gebergten De oorzaak van deze verschillen zijn exogene
gebergten krachten (: krachten van buitenaf). Deze
Hoog Laag krachten zorgen ervoor dat er in de loop van
Steile hellingen Flauwe hellingen jaren hard gesteente heel langzaam wordt
Spitse Afgeronde afgesleten.
bergtoppen bergtoppen
Diepe dalen Brede dalen Rotsblokken verbrokkelen in een lange tijd tot
grind. Grind vergruist verder en eindigt als zand en klei. Het uiteenvallen van gesteente
onder invloed van weer en plantengroei heet verwering. Het materiaal dat bij verwering
ontstaat heet verweringsmateriaal.
EROSIE
Verweringsmateriaal kan door zwaartekracht van een helling af rollen/schuiven.
Gletsjers, rivieren, de zee of de wind nemen het mee naar andere plekken. Tijdens dat
, verplaatsen (/ transport) vindt er erosie plaats. Hoe langer verwering en erosie op een
gebied hebben ingewerkt, hoe vlakker en lager dit gebied zal worden.
Wanneer een gletsjer, rivier, zee of de wind het meegevoerde materiaal
neerleggen is er sprake van sedimentatie. Het landschap wordt dan weer opgebouwd.
PARAGRAAF 2 RIVIEREN VAN IJS
HET ONTSTAAN VAN GLETSJERS
Duizenden jaren geleden waren de alpen bedekt met enorme gletsjers. In die tijd
was de zomertemperatuur 10 graden Celsius lager dan nu. Tijdens deze ijstijd/glaciaal
staken alleen de bergtoppen van meer dan 2.000 m hoog boven het ijs uit.
In een ijstijd valt veel neerslag in de vorm van sneeuw. Door het ontdooien en
weer bevriezen verandert de sneeuw in firn: korrelige, overjarige en ijsachtige sneeuw.
Op lagergelegen plaatsen hoog in de bergen hoopt de firn zich op en vormt een
firnbekken: het begin van een gletsjer. De ‘restjes’ van de gletsjers uit de ijstijd liggen
nog steeds in de Alpen.
Door mechanische verwering vallen veel stenen in zo’n resterende gletsjer. Dit
puin komt op en is het ijs en wordt meegevoerd. Het meeste puin ligt aan de randen van
de gletsjer; zijmorenen. Ook zijn er grondmorenen. Dit gletsjerpuin ligt onder het ijs. Aan
het eind van de gletsjer liggen de eindmorenen
HET EINDE VAN EEN GLETSJER
De gletsjer schuift door het dal naar beneden.
Erosie is het gevolg. Het ijs met puin schuurt het dal
uit. Rivieren vormen een dal met een V vorm (V-dal),
door een uitschurende gletsjer ontstaat een U-dal.
Een U-dal heeft steile bergwanden en een vlakke
bodem.
Laag in het dal is het warmer waar de gletsjer
dus smelt. Onder in de gletsjer ontstaat een
gletsjertunnel, dit is een plek waar veel smeltwater zich verzamelt. De plek waar het
water uiteindelijk naar buiten komt heet de gletsjerpoort. Dit is het begin van een
gletsjerrivier.
NA DE IJSTIJD
Vanaf tienduizend jaar geleden is de gemiddelde
temperatuur op aarde gaan stijgen. Er zijn daardoor veel
gletsjers weg gesmolten. De vierduizend gletsjers in de alpen
zijn overblijfselen uit de ijstijd.
Sporen van de ijstijd zijn nog steeds in het landschap te
herkennen. Eindmorenen laten zien tot hoever de
gletsjertongen vroeger kwamen. Vele meren zijn het gevolg
van het smeltwater van de gletsjers
Ook nu worden de gletsjers steeds kleiner. Door het
opwarmen van het klimaat smelten ze versnelt af.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evinuys. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen