Samenvatting van inleiding bestuursrecht. Leerdoelen/zelftoetsvragen (door de docent gegeven) uitgewerkt, aantekeningen uit hoor- en werk colleges en samenvattingen van de voorgeschreven arresten.
Op welke relaties heeft het bestuursrecht betrekking?
Relaties tussen de overheid (bestuursorgaan) en burgers (belanghebbenden).
Het bestuursrecht geeft regels voor de verhouding tussen bestuursorganen en
belanghebbenden, in het bijzonder voor de situatie waarin het bestuur handelt op
basis van publiekrechtelijke bevoegdheden.
Wat is bijzonder aan de bevoegdheden van het bestuur?
Het bestuur dat handelt op grond van een publiekrechtelijke bevoegdheid neemt
een bijzondere positie in: het oefent macht uit. Het bestuur kan zonder
instemming van de burger bepalen wat de rechten en plichten van die burger
zijn. Dat noem je eenzijdige rechtshandelingen.
Wat wordt verstaan onder de instrumentele functie van het bestuursrecht?
Het bestuursrecht geeft de overheid de bevoegdheden (of instrumenten) om het
algemeen belang te behartigen en zijn publieke taak te vervullen. De macht van
het bestuur is begrensd. Het bestuur kan alleen eenzijdige rechtshandelingen
verrichten als de wetgever hem die bevoegdheid heeft toegekend in een wettelijk
voorschrift. Door zo’n wettelijke bepaling verkrijgt het bestuursorgaan een
publiekrechtelijke bevoegdheid.
Wat wordt verstaan onder de waarborgfunctie van het bestuursrecht?
Het bestuursrecht geeft aan de burger de middelen om het beleid van het bestuur
te beïnvloeden en zich daartegen teweer te stellen. Het bestuursrecht geeft
burgers bescherming tegen de overheid en haar besluiten.
Wat wordt verstaan onder de normerende functie van het bestuursrecht?
Het bestuursrecht geeft regels/algemene beginselen waaraan het bestuur zich bij
de uitoefening van bevoegdheden moet houden.
Wat wordt verstaan onder algemeen en bijzonder bestuursrecht?
Algemeen bestuursrecht bevat de meer algemeen geformuleerde normen. Ook
uitspraken/rechtspraak valt hieronder. Dit ligt (voornamelijk) in de Awb.
Bijzonder bestuursrecht bevat de meer inhoudelijke regels, die rechten en
plichten van bestuur en burger in een concreet geval bepalen. Het gaat ook om
regels die speciaal voor een bepaald bestuursorgaan of onderwerp zijn gemaakt.
,Dit is te vinden in talloze wetten en regelingen op allerlei specifieke terreinen
van overheidsbeleid.
Hoe kan het bestuursrecht worden onderscheiden van het staatsrecht?
Staatsrecht gaat vooral over de Grondwet en de organieke wetten (wetten die de
organen en organisatie van de staat regelen), het bestaat uit regels die zien op de
instelling, werkwijze en globale bevoegdheden van de verschillende organen
van de overheid. Het gaat niet primair om de verhouding tussen overheid en
burger, maar meer om de grondregels voor de organisatie van de Nederlandse
staat.
Is dit onderscheid strikt te handhaven?
Nee. De regels van staatsrecht gaan de burger ook aan. Bestuursorganen zijn
voor hun organisatie van het staatsrecht afhankelijk, maar zonder bestuursrecht
kunnen de organen van de staat niet handelen ter uitvoering van hun publieke
taak.
Wat is de overeenkomst tussen het bestuursrecht en het strafrecht?
Handhaving van regels vindt niet alleen plaats door bestuursrechtelijke sancties,
maar ook via het strafrecht.
Wat is het verschil tussen het bestuursrecht en het privaatrecht?
In het publiekrecht bepaalt de overheid welke rechten zij aan een burger toekent
of afneemt, zonder dat daar instemming van die burger voor nodig is. Verzet de
burger zich daartegen, dan kan de overheid naleving van de regels afdwingen.
Het privaatrecht bepaalt juist de rechtsbetrekking tussen burgers onderling. Voor
het veranderen van die rechtsbetrekking is vaak instemming van de wederpartij
nodig. Wil de ene burger dat de andere burger zich aan het recht houdt, dan zal
hij zelf naar de (burgerlijke) rechter moeten stappen om naleving af te dwingen.
Waarom is het bestuursrecht een relatief jong rechtsgebied?
Het kwam in de twintigste eeuw pas goed tot ontwikkeling. Pas in 1994 kwam
alles bij elkaar in de Awb. De achtergronden van deze ontwikkeling zijn divers:
groei van de bevolking, technische ontwikkelingen en de opkomst van het ideaal
van de verzorgingsstaat leidden tot een groeiende behoefte aan actief
overheidsoptreden. Voor dat optreden moesten bevoegdheden worden
geschapen, normen worden geformuleerd en rechtsbescherming worden
gecreëerd. Ook de ontwikkeling van het Europese recht leidt tot een toename
van het aantal bestuursrechtelijke regels.
Hoofdstuk 2
Bestaat er een grondwettelijke grondslag voor de Awb?
,Ja, sinds 1983 is de wetgever verplicht tot het vaststellen van algemene regels
van bestuursrecht. Dat staat in art. 107 lid 2 Gw.
Wat waren de doelstellingen bij de totstandkoming van de Awb?
- Het bevorderen van eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving.
- Het systematiseren en, waar mogelijk, vereenvoudigen van de
bestuursrechtelijke wetgeving.
- Het codificeren van ontwikkelingen die zich in de bestuursrechtelijke
jurisprudentie hebben afgetekend.
- Het treffen van voorzieningen ten aanzien van onderwerpen die zich naar
hun aard niet voor regeling in een bijzondere wet lenen.
Welke vier verschillende typen regels c.q. regelingen kent de Awb en wat
houden deze typen in?
- Dwingend recht: regels die zonder uitzondering voor het gehele
bestuursrecht behoren te gelden. De regel noemt geen mogelijkheid om af
te kunnen wijken.
Afwijking mag niet, tenzij er in bijzonder recht een uitzondering staat.
- Regelend recht: regels die gelden als de voor normale gevallen beste
regeling. Aangezien er ook bijzondere gevallen zijn, moet van deze regels
in bepaalde gevallen kunnen worden afgeweken, ook door lagere
regelgevers.
Hoofdregel, maar staat afwijking uitdrukkelijk toe.
- Aanvullend recht: voor gevallen waarvoor het niet goed mogelijk is een
algemeen geldende regel te formuleren, maar waarvoor het wel wenselijk
is dat er een ‘restbepaling’ bestaat wanneer de bijzondere regelgever
nagelaten heeft een regeling te treffen.
Bijzondere wet bevat de hoofdregel maar wanneer daarin niets staat, geldt
de Awb.
- Facultatief recht: recht dat niet geldt, tenzij een regelgever of
bestuursorgaan bepaalt dat het wél moet worden gevolgd. Het is dus
optioneel recht. Regelgever en bestuursorgaan kunnen zelf besluiten of ze
van de geboden regels in bepaalde gevallen gebruik willen maken.
De bijzondere wetgever kan een bepaling uit de Awb van toepassing
verklaren.
Hoofdstuk 3
In welke bepaling uit het Burgerlijk Wetboek wordt aan onze belangrijkste
openbare lichamen rechtspersoonlijkheid toegekend?
In art. 2:1 BW. Alle openbare lichamen hebben rechtspersoonlijkheid. Dat
betekent dat zij kunnen deelnemen aan het privaatrechtelijke rechtsverkeer; zij
kunnen dus contracten sluiten en een vermogen hebben.
, Wat zijn voorbeelden van bestuursorganen van de gemeente?
De gemeenteraad, de burgemeester en het college van burgemeester en
wethouders. Dat staat in art. 125 Gw en art. 6 Gemeentewet.
Wanneer is er sprake van enig openbaar gezag?
Het openbaargezagscriterium betekent dat deze instellingen publiekrechtelijke
rechtshandelingen kunnen verrichten.
Wie kunnen als belanghebbenden worden aangemerkt?
De definitie van het begrip belanghebbende staat in art. 1:2 lid 1 Awb: ‘onder
belanghebbende wordt verstaan: degene wiens belang rechtstreeks bij een
besluit is betrokken’. Zij moeten voldoen aan de OPERA-criteria.
Wat houdt een ‘objectief’ belang in?
Objectief belang betekent dat een belang niet louter subjectief mag zijn. Het
belang mag niet alleen in de subjectieve beleving van een persoon bestaan.
Wat houdt een ‘persoonlijk’ belang in?
Degene die door het belang wordt geraakt, moet zich in voldoende mate
onderscheiden van andere personen die ook gevolgen van het besluit zullen
ondervinden. De belanghebbende onderscheidt zich omdat de rechtsgevolgen
van het besluit voor hem anders zijn dan voor willekeurige anderen.
Wat houdt een ‘eigen’ belang in?
Iemand moet opkomen voor zijn eigen belang. Wie wil opkomen voor het
belang van een ander, kan dat alleen doen als gemachtigde (art. 2:1 Awb).
Wat houdt een ‘rechtstreeks’ belang in?
Het belang moet rechtstreeks, dus direct, betrokken zijn bij het besluit. Er moet
een voldoende causaal verband zijn tussen de gevolgen van het besluit en het
geraakte belang.
Wat houdt een ‘actueel’ belang in?
Het moet gaan om een actueel belang. Vrees voor onzekere toekomstige
ontwikkelingen die het gevolg zouden kunnen zijn van een aangevochten
besluit, geven geen belang. Het belang moet daadwerkelijk bestaan en niet een
nog onzeker belang betreffen.
Hoofdstuk 10
Wat is een bestuurlijke sanctie?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lianne03. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
