TAALVERWERVING: KINDERSPEL OF MONNIKENWERK?1
Schaeffer, J.
Samenvatting van Britta Peters
De vragen die in deze oratie centraal staan zijn: Hoe ontwikkelt een baby haar intuïties, haar
onderliggende, impliciete kennis over wat er grammaticaal of niet grammaticaal is in haar
moedertaal? En hoe komt het dat dit zo gemakkelijk, zo spelenderwijs, en zo relatief snel
gaat? En: Hoe ontwikkelt een kind met taalstoornissen de onderliggende kennis van haar
moedertaal? Is die onderliggende kennis zelf echt anders dan bij normaal-ontwikkelende
kinderen, of liggen de problemen meer in het proces van taalbegrip en taalproductie, of
misschien in andere cognitieve functies?2
Voor gezonde baby’s lijkt het inderdaad kinderspel te zijn, maar er zijn ook kinderen
waarbij de taalverwerving niet vanzelf gaat. Kinderen met een Specifieke Taal Stoornis (SLI,
uit het Engels) bijvoorbeeld, voor hen is het monnikenwerk. Zij moeten heel veel oefenen,
herhalen, etc. De stoornis in de taal staat wel los van hun intelligentie, die is normaal. Een SLI
komt vaker voor dan autisme, terwijl er veel minder over bekend is. Kinderen met SLI lijken
meer problemen te hebben met de grammatica, terwijl kinderen met hoogfunctionerend
autisme meer problemen hebben in de pragmatiek.
De taal kan worden verdeeld in bepaalde kleinere groepen, zoals de woordenschat
(lexicon), grammatica en pragmatiek. Theory of Mind en Executieve functies worden door
Schaeffer echter ook als cognitieve functies gezien en zijn waarschijnlijk ook wel aan de taal
te verbinden. Hoe die te verbinden zijn is alleen nog onduidelijk.
In de Nederlandse taal bestaan er telbare naamwoorden (counts) en niet-telbare
naamwoorden (mass). Wanneer leren kinderen deze elementen leren kennen is onderzocht
met een experiment waarin de kinderen een dia te zien krijgen met verschillende poppetjes
(cowboy en ruiter). Deze hebben allebei een bord met eten. De kinderen wordt gevraagd die
er meer heeft. De plaatjes verschillen van twee grote voetballen tegenover vijf kleine
tennisballen tot twee reuzepizza’s tegenover vijf minipizza’s. Het resultaat van dit
experiment bracht dat kinderen tot de leeftijd van 8;0 jaar vaak nog gokken, terwijl kinderen
vanaf 8;0 jaar het juiste antwoord wel zeker weten en even goed als de volwassenen scoren.
De kinderen met hoogfunctionerend autisme scoorden iets minder goed dan de normaal-
ontwikkelende kinderen, maar ze hebben niet per sé moeite met de grammatica in het
meervoud. De kinderen met SLI scoren daarentegen wel echt significant lager en hebben een
grammaticaal probleem.
Op het gebied van de pragmatiek is ook een experiment uitgevoerd om te kijken
wanneer de kinderen een Theory of Mind ontwikkelden. In dit experiment werden
lidwoordenkeuzes onderzocht door middel van een filmpje. Het kind kijkt ernaar en mag een
andere persoon, die het filmpje niet heeft gezien, vertellen wat er in is gebeurd. In het
eerste filmpje is een meisje met een bal te zien. In het tweede filmpje rolt het meisje de bal.
Doordat deze bal al geïntroduceerd was aan de persoon die het filmpje niet heeft gezien,
hoort het lidwoord ‘de’ gebruikt te worden. Wanneer de kinderen ‘een bal’ zouden
antwoorden op de vraag ‘Wat deed het meisje?’, dan is dit een pragmatische fout. Zowel de
1
Schaeffer, J. Taalverwerving: Kinderspel of Monnikenwerk?
www.orhttp://www.oratiereeks.nl/upload/pdf/PDF7802weboratie_Schaeffer_DEF_light.pdfatiereeks.nl/
upload/pdf/PDF- 7802weboratie_Schaeffer_DEF_light.pdf. Amsterdam, Nederland.
2
‘’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittapetersx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.