Hoorcollege 1 Cultuur Geschiedenis
=
1. Studie van een bepaalde categorie historische objecten (cultuurproducten voorwerpen die door
mensen zijn gemaakt)
2. Studie van de betekenis die mensen in het verleden aan deze objecten hebben gegeven
(afzonderlijke domeinen van de cultuur)
3. Studie van de manier waarop mensen in een bepaalde tijd zichzelf en de wereld hebben begrepen
(cultuur opgevat als een samenhangend geheel)
Productie van cultuur (materieel + symbolisch)
Cultuur omvat zowel materiële als symbolische productie – dwz. de cultuurproductie bestaat in het
voortbrengen van cultuurgoederen (objecten) en in het toekennen van betekenissen
Cultuur genereerd voortdurend betekenissen
Het woord cultuur
Komt van het latijn ‘colere’ = planten, opkweken, onderhouden, verzorgen
oorspronkelijk een agrarische term
Vgl. de uitdrukking ‘land in cultuur brengen’.
Het woord cultuur
De oorspronkelijke betekenis blijft nog bewaard in woorden als ‘koffiecultuur’ (plantage)
of ‘bacteriecultuur’ (kweek).
Maar wordt ook gebruikt op andere manieren:
Het wordt meestal metaforisch gebruikt (als beeldspraak)
Dit is al te zien bij Cicero: Cultura animi: het bewerken van de geest (als een akker), het opkweken
van de geestvermogens.
niet alleen smaak, maar ook hoe gedraag je je, manieren en ook
omgangsvormen
Latere varianten van de betekenissen van cultuur
- Beschaving: glad en soepel, zonder ruwheid; ‘hoofsheid’ (van het hof); meestal gezien in
tegenstelling tot de ruige, grove of knoestige plattelander.
Mensen zijn afgesleten, dat wil zeggen ze weten hoe ze met elkaar om moeten gaan
Hofcultuur ruwe plattelandse cultuur
Ze hebben niet alleen kennis / opvoeding, maar weten ook hoe het hoort
- Civilisatie(van civis = stedeling), dwz. omgangsvormen die passen bij een stadsbewoner.
Stad platteland
zo gedragen als mensen in de stad
stadsbewoner boeren
, Betekenissen van cultuur (1)
Het woord cultuur (beschaving, civilisatie) wordt gebruikt in tenminste vier verschillende
betekenissen:
1 Proces intellectuele, geestelijke en/of artistieke ontwikkeling
- civilisatorisch (Collectief) groepen mensen (proberen) op te voeden
-humanistisch (individueel)
2 De manier van leven van een groep of tijdperk of van de mensheid als geheel
a Holistisch (historische samenhang);
Mogelijk op perioden in verleden te zien als samenhang
Groep mensen betekenis geven aan eigen bestaan
b Sociaal- wetenschappelijk (geheel van menselijke activiteiten)
Meer constatering
3 Producten en praktijken van het intellectuele en artistieke leven (wetenschap, kunst) 4
Communicatief en representatief
4. communicatief en representatief (levensstijl, groepsgedrag).
1a Humanistisch cultuur
Het humanistisch cultuurbegrip: persoonlijke ontwikkeling; verbetering van de individuele
geestvermogens; opleiding en scholing van ieder mens afzonderlijk.
Doel: een ‘beschaafd mens’ te worden.
Persoonlijke ontwikkeling
b Civilisatorisch
Het ‘civilisatorisch’ cultuurbegrip: het opvoeden en beschaven van grotere groepen of
gemeenschappen (onderwijs, en het ‘brengen van cultuur’ aan ‘onbeschaafde’ volkeren)
19e eeuw brengen cultuur aan onbeschaafde volken
idee beginnen op basisniveau, nul moeten alles nog leren
2a Holistisch of historisch
Het ‘holistisch’ cultuurbegrip: Het vermogen om de beschaving op een bepaald punt in de tijd als
een samenhangend geheel te zien; de cultuur als toestand in het verleden (maar doorgaans met
waarde-oordeel).
18e eeuw: Voltaire schreef een boek over het hof van Lodewijk XIV
b 19e eeuw: Sociaal- Wetenschappelijk
Het sociaal-wetenschappelijk cultuurbegrip: Cultuur als geheel van menselijke activiteiten en
gedachten (ongeacht het niveau).
geen menselijk leven zonder cultuur
Mensen hebben altijd al cultuur gehad (vb: hutjes primitieve stammen)
3 Cultuurproducten
Het geheel van objecten die door de wetenschap en vooral door de kunsten worden voortgebracht
(dat wat behandeld wordt op de ‘cultuurpagina’ van een krant, en wat onderwerp is van
cultuurbeleid)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AstridB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.