De verlichting: eigen verstand is zeer belangrijk
- Veel nieuwe ideeën over mens en samenleving
- Komt voort uit renaissance en wetenschappelijke revolutie
Oorzaken wetenschappelijke revolutie
- Humanistische tekstanalyse tijdens renaissance
o Humanisme: menselijke vrijheid
o Kritisch kijken naar teksten uit oudheid en bijbel
o Erasmus, Lof der Zotheid
- Ontdekkingsreizen
o Nieuw wereldbeeld
- Uitvinding boekdrukkunst
o Snelle verspreiding ideeën
- Ambachtelijke technieken
o Precieze waarneming is belangrijk
Scheepsbouw en navigatie
- Ontwikkeling methodisch onderzoek
o Rationalisme
Gebruik je eigen verstand
Descartes
o Empirisme
Kennis baseren op ervaring en waarneming
Locke
Wetenschappelijke revolutie
- Natuur en wereld wetenschappelijk onderzoeken
o Nieuwsgierig
o Kritisch
Ook ten opzichte van geleerden en filosofen uit de oudheid
o Wetenschappelijke methode
Observeren, experimenteren en redeneren
Wetenschappers
- Newton
o Zwaartekracht en natuurwetten
- Van Leeuwenhoek
o Microscoop
- Copernicus
o Heliocentrisme
- Huygens
o Slingeruurwerk
, De Verlichting
- Wetenschappelijke methoden toepassen in de samenleving
o Kritisch over tradities, religies en gezagsverhoudingen (redelijkheid)
Gebruik van rationalisme en empirisme
Ook in onderwijs en opvoeding
- Geloof en optimisme in vooruitgang
o Hoe ver reikt het menselijk verstand?
- Veel verschillende denkbeelden
o Afkeer absolutisme wordt gedeeld
Verlichting en godsdienst
- Oorzaken discussie over positie godsdienst:
o Natuurwetten van Newton
Getijden en banen van planeten uitgelegd
o Ontdekkingsreizen
Andere culturen met andere religies
o Godsdienstoorlogen
Controle van vorsten over religie zorgde voor verdeeldheid en oorlog
o Rationalisme
Wonderen, etc. kunnen niet met het verstand verklaard worden
Twijfel over god en staat:
- Religie wordt steeds individueler gezien
o Geen verantwoording meer van staat of vorst
- Ontstaan secularisatie (=ontkerkelijking)
o Maatschappij niet meer vanuit religie maar politiek
- Reactie van vorsten en kerk om macht te behouden
Verlichting en politiek
Locke en Rousseau:
- Alle mensen hebben dezelfde natuurrechten
o Iedereen is gelijk
- Sociaal contract
o Afspraak tussen vorst en onderdanen
Bevolking geeft macht aan koning
Koning regeert namens het volk
Volkssoevereiniteit
Locke
- Volkssoevereiniteit
- Sociaal contract: grondwet
o Alle mensen hebben natuurlijke rechten op vrijheid, leven en bezit
Staan in de grondwet
- Vorst regeert namens volk, mag dus afgezet worden als hij het niet goed doet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper semwaltman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,59. Je zit daarna nergens aan vast.
