Introductie: biologie
Alle levende organismen hebben de volgende kenmerken:
– Reactievermogen
• Prikkelbaarheid / aanpassingsvermogen
– Groei
• Celdeling / celdifferentiatie
– Reproductie / voortplanting
– Beweging
• Inwendig transport / voortbeweging
– Metabolisme / stofwisseling
Anabolisme / katabolisme
Anatomen bestuderen:
• Interne en externe structuur
• Fysieke relaties tussen lichaamsdelen
Fysiologen bestuderen:
• Hoe organismen vitale functies uitvoeren
• Werking van de organen/stelsels
Macro(scopische) anatomie (met blote oog)
– Uitwendige anatomie / oppervlakteanatomie
• Algemene vorm & oppervlakte kenmerken
– Regionale anatomie / anatomie van gebieden
• Oppervl. Structuren en inwendige structuren
in een bepaald gebied: bv. hoofd, romp, ….
– Systemische anatomie:
• Structuur van orgaanstelsels
• = indeling die wij volgen !!!
Micro(scopische) anatomie
– Cytologie: bestuderen van cellen (hfdst. 3)
– Histologie: bestuderen van weefsels (hfdst. 4)
• Komt bij elk stelsel terug aan bod
• Fysiologie van de mens:
• Bestuderen van de functie van het menselijk lichaam
• Celfysiologie
• Orgaanfysiologie
• Systemische fysiologie
• Pathologische fysiologie / pathofysiologie:
– effect van ziekte op functioneren van organen/stelsels
Organisatieniveaus
• Het leven bestaat uit opeenvolgende niveaus van toenemende complexiteit:
• Chemisch (of moleculair) atomen,: kleinste stabiele bouwstenen, moleculen;
atoomverbinding met complexe vorm, macromoleculen; interactie moleculen tot
grotere structuren, organel; macromoleculen met specifieke fucntie
• Cellulair: kleinste eenheid (basiseenheid) van structuur en functie waarin quasi alle
benodigde reacties uitgevoerd kunnen worden
• Weefsel: gelijke cellen werken samen om een specifieke functie uit te voeren
• Orgaan: verschillende weefsels werken samen
• Orgaanstelsel: verschillende organen werken samen
• Organisme: alle orgaanstelsels werken samen
Het lichaam kan in 11 orgaanstelsels
worden verdeeld, maar deze werken
allemaal samen en de grenzen ertussen
zijn niet absoluut.
Homeostase en systeemintegratie
• Orgaanstelsels: onderling verbonden/afhankelijk
• Werken samen om te komen tot een stabiel inwendig milieu =
homeostase
• Letterlijk: homeo: onveranderlijk en stasis: stilstaand
• Hier: dynamisch evenwicht van het milieu intérieur (M.I.):
regulatiesystemen houden de fysiologische variabelen/parameters
van het M.I. zo constant mogelijk:
– Kerntemperatuur
– Water- en elektrolytenhuishouding
– Zuurtegraad (pH)
– Glykemie (bloedsuikergehalte)
– Zuurstof en koolstofdioxidegehaltes in bloed/weefsels
– Bloeddruk
2
, factor noodzaak
onderdeel bij metabole processen
milieu van metabole processen
water
transport
Milieu intérieur en homeostase regulering lichaamstemperatuur
• Milieu extérieur (ME): (uitwendig milieu)
– Droge milieu rondom de huid (lucht nutriënten voor metabole processen
/ dampkring) energiebron
voedingsmiddelen
– Inhoud van holle organen (≠ bouwstoffen
lichaamseigen weefsel!) regulering metabole processen
– Milieu intérieur(MI): (inwendig
zuurstof vrijmaken energie uit voedingsstoffen
milieu)
– Interstiëel vocht of weefselvloeistof product van metabole processen
– (= vocht dat cellen omspoelt) warmte bepaalt snelheid van metabole
– Communicatie met ME via interne processen
transportsystemen
– Intra-cellulair vocht (ICV): vocht atmosferische druk (ademhaling)
druk
binnenin de cel hydrostatische druk (bloeddruk)
– Gescheiden van interstitiëel vocht
door een semipermeabele celmembraan:
• Enkel kleine opgeloste deeltjes kunnen de celmembraan passeren
Homeostase
= Handhaving van dynamisch evenwicht van M.I.:
• regulatiesystemen:
• receptor = meet
– Sporen verandering op in M.I. en reageren er gepast op ( constant houden
fysiologische parameters)
– 3 basiscomponenten:
• Detector (sensor – ‘snuffelpaal’ – receptor)
– Gevoelig voor bepaalde stimulus, informatie over stimulus
(=vernadering) in interne omgeving
• Controlecentrum (besturingscentrum met instelpunt)
– Analyseert input, conclusie, geeft zinvolle reactie, ontvangt en
verwerkt info van receptor en vergelijkt verandering met instelpunt
• Effector (uitvoerend orgaan of weefsel)
– Invloed op zelfde stimulus (detector), reacties die omstandigheden
veranderen in interne omgeving
Homeostase regulering: negatieve feedback
3
, Regulering door homeostase
• Negatieve feedback/terugkoppeling:
Afwijkingen worden niet te groot
– Variaties buiten de normale grenzen
starten automatische corrigerende
reactie
– Reactie doet de verstoring teniet
– Afwijking van instelpunt wordt
gecorrigeerd (door effector die
verandering veroorzaakt in de
tegenovergestelde of negatieve
richting als afwijking, omdat
correctie de werking van effector vermindert, om overcorrectie te vermijden
– Resulteet dus in stabiel milieu
– Fysiologische waarden vertonen fluctuale intra-/inter-persoon
– Normale waarden voor individu,normaal bereik voor ene bevolking
Negatieve terugkoppeling bij warmteregulatie bv negatieve feedback doorsturen = doodbloeden (je
maakt geen klonters aan)
Homeostatische regulering: positieve feedback
• Positieve feedback/terugkoppeling:
– Stimulus produceert een reactie die
de stimulus versterkt
– Reactie voltooit snel een kritisch
proces
– Afwijking instelpunt wordt
verdergezet, toestand evolueert
verder weg van de normale
toestand
– Resulteert in onstabiel intern milieu
– Onverenigbaar met homeostase,
zeer specifieke functies, steeds van
korte duur
• Homeostase en ziekten
– Falen van regulering door homeostase
– Symptomen treden op
– Slecht functioneren van orgaanstelsel
– Te uitgesproken effect van infectie, verwonding, genetische afwijking…
Belangrijk
Fysiologische systemen werken samen om een stabiel inwendig milieu in stand te houden.
Zij controleren het inwendige milieu en stellen het bij.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper savannahmaldoy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.