Hoofdstuk 1: Journalistieke cultuur in Nederland – Jo Bardoel en Huub Wijfjes
Crisis of modernisering?
Tegenwoordig staan de uitdagingen van de nieuwe media en vooral de sociale media centraal dit
geldt niet alleen voor de journalistiek maar voor iedereen.
Google en Apple zijn veranderd van computerfirma’s naar grote en centrale spelers in de mediawereld
zij leveren zelf ook inhoud belichaming van nieuwe journalistiek? zij voorzien burger namelijk
overal, altijd en optimaal van informatie!
Facebook (2004), Twitter (2006), Instagram (2010) hebben de wereld veranderd wereld is
laagdrempelig communicatieparadijs met vrije toegang voor iedereen die beschikt over een mobiele
telefoon en draadloos netwerk.
Van ‘informatiesamenleving’ (1970-2000) naar ‘netwerksamenleving’ (vanaf 2000) betrekking op
toenemende vervlechting van communicatiekanalen en sociaal verkeer.
Journalistiek lijkt op te lossen in een totale vervloeiing van informatie, opinie, vermaak en sociaal
verkeer rondom het internet en de mobiele communicatie crisis van de journalistiek?! verlies
van kwaliteit en professionaliteit zijn de grootste bedreigingen! technologie wordt gezien als prime
mover van de crisis van de journalistiek.
Prime mover: een verschijnsel dat zich met een eigen dynamiek van technische vindingen en
economische innovatie voortstuwt en onomkeerbare, disruptieve gevolgen heeft voor de
samenleving, politiek en cultuur.
Term sociale media verwijst niet naar dat de nieuwe mediatechnologie sociaal is geworden het
succes van nieuwe technologie hangt eerder af van het vaak onvoorspelbare gedrag dan van veelal
meer voorspelbare technologische innovaties (vaag ).
Omarming versus afwijzing van nieuwe technologie omarming: de snelheid van het nieuws kon
worden opgevoerd en in meer aantrekkelijke en diverse vormen worden gepresenteerd afwijzing:
de techniek zou een obstakel kunnen opwerpen voor het creatieve, journalistieke vak dat eerst en
vooral esthetische en ethische normen moest koesteren Jan Blokker: de nieuwe mens in de nieuwe
communicatie leiden mensen alleen maar af van de kerntaken van de journalistiek kritisch en
aanhoudend vragen stellen, mooie verhalen schrijven, tegels lichten en zo snel mogelijk nieuw nieuws
brengen!
Door maatschappelijke, economische en technologische veranderingen zoekt de journalistiek een
manier om relevant te blijven in de samenleving journalistiek onder drukt gezet door
toegenomen concurrentie in het mediaveld, grotere autonomie en autonomisering van een
geïndividualiseerd en mondig publiek en de technologische trends richting convergentie en interactie.
De traditionele kerntaken – waarden zijn niet meer toereikend om een belangrijke rol in de
maatschappij te blijven spelen Het opnieuw uitvinden van kerntaken en –waarden zoals
objectiviteit, onafhankelijkheid, verantwoordelijkheid en betrouwbaarheid om journalistiek te
herijken.
Nederlandse journalistieke cultuur heeft zich in vier perioden ontwikkeld met steeds wisselende
primaten voor technologie, politiek, publiek en professie:
1. Opbouwperiode rond een professionele standaard (1850-1918) de al langer bestaande pers groeit
dankzij de technologie van de industriële revolutie uit tot massamedium en journalistiek is een
afzonderlijk beroep.
2. Politiek-maatschappelijke periode (1918-1960) met een sterk maatschappelijke oriëntatie en
afhankelijkheid waarin de journalistiek vooral spreekbuis is van politiek-maatschappelijke
emancipatiebewegingen gekoppeld aan de verzuiling en waaraan een sterk sociale verantwoordelijke
houding is gebonden.
3. Autonoom-kritische periode (1960-1989) waarin collectieve emancipatiebewegingen plaatsmaken
voor individuele ontplooiing (ontzuiling) en de journalistiek een grote professionele autonomie
verwerft als onafhankelijke intermediair (waakhond) tussen publiek en politiek.
4. Markt- en publieksgerichte periode (1989-nu) waarin door nieuwe netwerken en technologische
convergentie de aanbiedersmarkt omslaat in een vragersmarkt, en de journalist zich een plek moet
verwerven op basis van nieuwe bemiddelingspraktijken en verdienmodellen.
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Myra92. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.