8.1
organen:
- voorbeelden van organen zijn: je hart, spieren en longen
- Je hebt allemaal stelsels die zorgen dat je lichaam goed werkt:
1. verteringsstelsel: verteert je eten en breekt voedingsstoffen af zodat ze in je
bloed kunnen.
2. Uitscheidingsstelsel: zorgt dat je lichaam afvalstoffen uitscheid.
3. zenuwstelsel: zorgt dat je organen goed kunnen werken en dat je organen en
orgaanstelsels met elkaar kunnen samenwerken
4. ademhalingsstelsel: nemen zuurstof uit de lucht en vervoeren dat naar je
bloed. En nemen vanuit je bloed co2 mee naar buiten.
5. Bloedvatenstelsel: vervoeren voedingsstoffen en zuurstof in je bloed, je hart
pompt je bloed door je lichaam.
cellen:
- celmembraan: bepaalt welke stoffen in en uit gaan(buitenste laag)
- receptoren: hebben contact met je omgeving en vangen hormonen op(liggen in je
celmembraan)
- cytoplasma: een waterige vloeistof met andere stoffen en organellen
- organel: een deel van je cel met een eigen functie
- celkern: zit DNA in, je DNA zorgt dat je cel een vorm krijgt en taken uitvoert, wordt
gemaakt van eiwitten, de recepten daarvan zitten in DNA
- ribosoom: maakt eiwitten
- Endoplasmatische reticulum: een netwerk voor het vervoer van eiwitten(een deel
komt in deze transportkanalen, een ander deel blijft in het cytoplasma)
- Mitochondriën: energiecentrales van de cel, hier vindt de verbranding van glucose
plaats.
Verbranding:
- Om te kunnen sporten heb je energie nodig, die haal je uit energierijke stoffen. Door
verbranding van glucose in de spiercellen komt energie vrij om de spiercellen te laten
samentrekken. Voor die verbranding van glucose heb je zuurstof nodig.
- Via het verteringsstelsel komt glucose in het bloed.
- Via het ademhalingsstelsel komt zuurstof in het bloed.
- Via het bloedvatenstelsel komen glucose en zuurstof bij de spieren.
- Tussen de spiercellen ligt een netwerk van bloedvaatjes . Zo kan elke spiercel
glucose en zuurstof opnemen. Bij de verbranding van glucose ontstaan ook twee
afvalstoffen: koolstofdioxide en water. Deze worden via het bloed afgevoerd en
daarna uitgescheiden:
- Via het ademhalingsstelsel adem je koolstofdioxide uit.
- Via het uitscheidingsstelsel (nieren) wordt een groot deel van het water afgevoerd als
urine. Je verliest ook water door zweten en door uitademen.
- Verbranding vindt niet alleen plaats in je spiercellen, maar in alle cellen van je
lichaam. Door de energie die bij de verbranding vrijkomt, kun je bewegen, warm
blijven, denken, stoffen maken en afbreken. Je hele lichaam werkt dus dankzij
energie uit voedingsstoffen.
8.2
, Hoe haal je adem?:
-Doordat de longen met een vlies in de borstholte vastzitten worden je longen (borstkas)
groter en kleiner. Hierbij werken je spieren, de elasticiteit van je weefsels en de
zwaartekracht samen.
-Inademen:
1. Tussenribspieren en middenrifspieren trekken samen.
2. Ribben kantelen omhoog en middenrif wordt plat.
3. Borstholte en longen worden groter.
4. lucht in je longen krijgen meer ruimte, daardoor neemt luchtdruk in je longen af.
5. Lucht stroomt naar binnen: inademing.
-Uitademen:
1. Tussenribspieren en middenrifspieren ontspannen.
2. Ribben zakken door zwaartekracht naar beneden, middenrif veert terug en word bol.
3. Borstholte en longen worden hierdoor kleiner.
4. Lucht in longen krijgt minder ruimte, daardoor neemt luchtdruk toe.
5. Lucht stroomt daardoor naar buiten: uitademing
● Bewegen van je ribben om te ademen noem je: ribademhaling of borstademhaling.
● Bewegen van je middenrif om te ademen heet: middenrifademhaling of
buikademhaling.
Hoe komt zuurstof in je bloed?:
-Wand van luchtpijp is verstevigd met kraakbeenringen, daardoor staat hij altijd open.
-In de longblaasjes gebeuren twee dingen:
1. Zuurstof gaat vanuit de lucht in de longblaasjes naar het bloed.
2. Koolstofdioxide gaat vanuit het bloed naar de lucht in de longblaasjes.
-Deze uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide heet gaswisseling.
-Als je inademt, komt lucht met zuurstof in de longblaasjes en als je uitademt, gaat lucht met
veel koolstofdioxide naar buiten.
-Als je actief bent, is er veel verandering in je cellen, je cellen produceren veel
koolstofdioxide. Door de grote hoeveelheid koolstofdioxide in je bloed ga je vaker ademen.
Er gaat ook meer zuurstof naar de cellen.
-Doordat je lichaam veel zuurstof verbruikt tijdens de verbranding en er cellen veel
koolstofdioxide ontstaat, moet de gaswisseling snel verlopen dat kan met deze kenmerken:
1. Je hebt heel veel longblaasjes, ze hebben samen een groot opp (70-90 m2) er kan
hier op veel plaatsen tegelijk gaswisseling plaats vinden.
2. Wand van longblaasjes is dun (0,0002 mm), dankzij de dunne wand kunnen de
zuurstof en koolstofdioxide er gemakkelijk doorheen.
3. Rondom longblaasjes zitten veel haarvaten, dat zijn je dunste bloedvaatjes. Ook de
haarvaten hebben een heel dunne wand.
4. Door je ademhaling wordt de lucht in je longen steeds ververst, daardoor komt er
nieuwe zuurstof in je longen en raak je het koolstofdioxide kwijt.
Hoe wordt je ademhaling geregeld?:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 2010123Q. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,47. Je zit daarna nergens aan vast.