Samenvatting van tijdvak 2: grieken en Romeinen voor VWO leerlingen. Bevat tentamen en eindexamen stof, kort en bondig, maar met belangrijke begrippen. (Zelf ben ik met een 8 geslaagd)
H2 Grieken en Romeinen
3000 v. Chr. – 500 na Chr.
De Griekse wereld
- De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de
Griekse stadstaat
- De klassieke vormentaal (manier van uitbeelden) van de Grieks-Romeinse cultuur
Na de volksverhuizingen leefde de bevolking in Griekenland in kleine boerengemeenschappen, wat
de ‘donkere eeuwen’ worden genoemd. Vanaf 850 v.Chr. ontstonden er nieuwe stadstaten (polis);
kleine stadjes met het omringende platteland zonder koning. Door voedseltekorten ontstonden er
langs de kust van de Middellandse Zee een netwerk van Griekse stadstaten.
De Griekse poleis in Ilonië kwamen in opstand tegen het bestuur van de Perzen, geholpen door het
Griekse moederland. De opstand mislukte, en de Perzische koning besloot de Grieken te straffen
voor hun hulp. Maar de Perzen werden zowel in 490 als in 480-479 v. Chr. verslagen. Dit bewees dat
de Griekse poleis konden samenwerken.
Athene had zwaar geleden onder de oorlogen. De Grieken begonnen met het opbouwen van de
huizen en stadsmuren en direct daarna aan de agora; het economische en politieke centrum van
Athene. Om hun welvaart te laten zien en zorgen dat er veel kunstenaars, filosofen en
wetenschappers naar Athene kwamen. Athene was het culturele en wetenschappelijke centrum van
de Griekse wereld. De kunst noemen we klassiek
De Grieken gingen steeds neer naar natuurlijke oorzaken zoeken, in plaats van alles bij de goden te
zoeken. Er werden artsenscholen gesticht, waar ze zochten naar natuurlijke oorzaken. Hippokrates
dacht dat de geneeskunde samenhing met de juiste verhouding tussen de vier lichaamsvochten:
bloed, slijm, gele gal en zwarte gal. Deze theorie werd geaccepteerd. De Grieken constateerden dat
elk volk andere gewoontes had. Volgens Plato kon een polis het best bestuurd worden door een
filosoof, omdat die het begrip rechtvaardigheid zou begrijpen.
Elke stadstaat had een eigen bestuur. Men ging nadenken over wat de beste manier van besturen
was: een regering van één man (tiran), een regering van weinigen (oligarchie) of een regering van het
volk (democratie). Wie behoorden tot de burgers van een stadstaat en welke rechten en plichten had
een burger precies? (Voorbeeld: wetenschappers: Pythagoras, Aristoteles.
Athene was een democratie waarin de volksvergadering veel macht had. Alle politieke functies
toegankelijk voor vrije mannelijke Atheners met burgerschap. Vrijheid en gelijkheid waren de
belangrijkste begrippen. Als je wat wilde meebeslissen, moet je persoonlijk aanwezig zijn in de
volksvergadering en de burgers overhalen van je ideeën. Dit werd ook geoefend door rijke burgers
door sofisten in te huren. Sommige burgers waren tegen de democratie en voor de aristocratie, wat
in Sparta de staatsvorm was.
De Atheners waren als militaire en economische grootmacht uit de oorlog met Perzië gekomen, wat
tot problemen leidde met de andere Griekse grootmacht Sparta. In Sparta draaide alles om de
hoplieten, de zwaarbewapende soldaten. In de Pelopennesische oorlog (431-404 v.Chr.) stonden
Athene en Sparta tegenover elkaar. Uiteindelijk moest Athene zich overgeven en kwam er een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Tam10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
