In dit document staat overzichtelijk en uitgebreid weergegeven wat de leerdoelen zijn en welke kennis daarbij hoort. Het is veel, maar dan heb je wel alle kennis voor de toets!
In de (uitwerking van de) leerdoelen komt niet alle lesstof voor de toets aan bod, dus blijf alert op wat in de syllabus ...
Let op! Voor het leren van deze toets is, naast deze
uitwerking van de leerdoelen, extra kennis nodig over
BOTBREUKEN (zie syllabus)
,Thema 1: oncologie
o Algemene principes tumorgroei (benigne en maligne)
Goedaardige tumoren = benigne
De medische naam voor een goedaardige tumor is: een benigne tumor. Benigne tumoren zijn niet in
staat om door te groeien in aanliggende weefsels of zich uit te zaaien, dit is dan ook geen kanker.
Voorbeelden van goedaardige tumoren zijn:
een wrat
een poliep (een gezwel op een steeltje)
een vleesboom in de baarmoeder
een knobbel van vetweefsel (lipoom)
Soms kan een goedaardige tumor kwaadaardig worden. Dat gebeurt als de tumorcellen steeds meer
gaan afwijken van normale cellen. En als ze vervolgens ongecontroleerd gaan delen.
Kwaadaardige tumoren = maligne
Maligne tumoren zijn wel in staat om door weefsels te groeien en uit te zaaien, en worden derhalve
kanker genoemd. De medische naam voor kwaadaardig is maligne. Een maligniteit is een
kwaadaardige afwijking. Een kwaadaardige tumor kan in omliggende weefsels en organen groeien.
Ook kunnen de kankercellen losraken van de tumor en via het bloed en/of de lymfe ergens anders in
het lichaam terechtkomen. Ze kunnen zich daar vasthechten en uitgroeien tot nieuwe tumoren. Dit
zijn uitzaaiingen. Een ander woord voor uitzaaiingen is metastasen
Voorbeelden van kwaadaardige tumoren zijn borstkanker, prostaatkanker en longkanker. Maar er
zijn nog veel meer kwaadaardige tumoren
o Behandeling kanker
Een kankerbehandeling is altijd afhankelijk van de situatie. Elke mens met kanker is immers uniek en
vraagt een aangepaste manier van aanpakken. De keuze van de behandeling of van een combinatie
van behandelingen is afhankelijk van meerdere factoren. De belangrijkste zijn:
het type kanker
de omvang van de ziekte
de leeftijd van de persoon
het bestaan van andere ziekten
de algemene toestand van de persoon
Er bestaan diverse behandelingen van kanker die afzonderlijk of in combinatie worden toegepast:
, chirurgie
o Oncologische chirurgie betekent dat de chirurg een tumor tijdens een operatie
wegneemt
o In de meeste gevallen verwijdert de chirurg de tumor en wat weefsel er omheen. De
chirurg kan ook enkele nabije lymfeklieren verwijderen.
radiotherapie / bestraling
o Radiotherapie of bestraling is een vorm van kankerbehandeling die gebruik maakt
van hoogenergetische deeltjes of golven bedoeld om kankercellen te vernietigen of
beschadigen.
o De meeste kankers kunnen met radiotherapie worden behandeld
o De stralen doden de kankercellen via beschadiging van hun genetisch materiaal,
waardoor de cellen niet langer kunnen delen en de tumor krimpt. Helaas kan
radiotherapie ook de gezonde cellen die rond het behandelde gebied liggen,
aantasten.
chemotherapie
o Chemotherapie is een kankerbehandeling die gebruik maakt van medicatie die
kankercellen doodt en/of hun groei beperkt. De chemotherapie-medicatie wordt
meestal toegediend door middel van een traag infuus in een ader, maar soms ook via
de mond of via een direct infuus naar de ledematen of de lever, afhankelijk van de
locatie van de kanker.
o Kankercellen zijn snel delende cellen. Chemotherapie-medicatie beschadigt het
genetisch materiaal van snel delende cellen waardoor de celdeling verhinderd wordt.
Het gevolg is dat de groei van de tumor wordt beperkt.
o Jammer genoeg zijn er ook normale sneldelende cellen die beschadigd worden.
Haarwortels, bijvoorbeeld, waardoor haarverlies een vaak voorkomend bijwerking is
van chemotherapie.
nieuwe doelgerichte behandelingen
o Doelgerichte therapie (in het Engels targeted therapy) is een behandeling die mikt op
specifieke doelwitten.
o Door de binding van het doelgerichte geneesmiddel wordt de kankercel beter
zichtbaar voor het immuunsysteem. Vervolgens wordt de kankercel op de normale
manier door het immuunsysteem vernietigd
o Bij doelgerichte therapie krijgt u medicijnen om kankercellen te doden of de groei
ervan te remmen. Deze medicijnen richten zich op specifieke eigenschappen van
kankercellen. Dit doen ze door de werking van bepaalde eiwitten van de kankercel te
blokkeren.
immunotherapie
o Ons afweersysteem is erin getraind om indringers van buitenaf (bv bacteriën en
virussen) te bestrijden. Het kan ook kankercellen bestrijden. Daarvoor moet het
afweersysteem een onderscheid kunnen maken tussen gezonde cellen en
kankercellen.
o Immunotherapie is een verzamelnaam voor behandelingen die het afweersysteem
van de patiënt aanmoedigen om kanker aan te vallen. De therapie richt zich dus niet
rechtstreeks tot de kankercellen zelf, zoals chemo- of radiotherapie, maar werkt
samen met het eigen immuunsysteem om kankercellen op te ruimen.
hormoonbehandeling
o Hormoontherapie is een behandeling die erin bestaat de werking of de productie van
natuurlijke hormonen te blokkeren om de ontwikkeling van kankercellen te
verhinderen. In tegenstelling tot de chemotherapie of de radiotherapie die de
kankercellen snel willen vernietigen, tracht de hormoontherapie ze op langere
termijn te doen afsterven door een voor hen ongunstig hormonaal milieu te creëren.
, o Soorten maligne tumoren met naamgeving
Verschillende soorten kanker:
Naam kanker Klachten Behandeling Extra info
Mamma *Sinds kort een ingetrokken In het algemeen zijn er vijf Borstkanker kan zich via de
carcinoom tepel soorten bloed-, of lymfebanen verder
= borstkanker *Schilfering en roodheid van borstkankerbehandelingen verspreiden in het lichaam
de tepel die los van elkaar of en dan vroeg of laat
*Kuiltje in de borst gecombineerd worden uitgroeien in andere organen
*Strenge(tje) naar de tepel toegepast: zoals botten, lever of longen.
*Vocht uit de tepel Chirurgie/ operatie
*Een slecht genezend plekje Radiotherapie
*Pijnlijke, anders Chemotherapie
aanvoelende plek in de borst Hormonale therapie
*Warm aanvoelende borst Immunotherapie
met een rode verkleuring
van de huid
*Zwelling in de oksel Wanneer borstkanker is
geconstateerd, is in de
Een knobbel in de borst is de meeste gevallen een
meest voorkomende operatie nodig om het
verandering bij de borst. kwaadaardige gezwel uit de
Deze ontdekking is voor veel borst te verwijderen. De
vrouwen een onthutsende meest voorkomende
ervaring. Na de eerste schrik operaties zijn een
volgt de angst. Gelukkig blijkt borstsparende operatie en
in tachtig procent van de borstamputatie
gevallen geen sprake te zijn
van borstkanker.
Longcarcinoom De meest voorkomende Er zijn verschillende Longkanker ontstaat meestal
symptomen bij longkanker behandelingen mogelijk voor door roken. De ziekte komt
zijn: longkanker. Afhankelijk van ook voor bij mensen die
Een hardnekkige het soort longkanker dat je nooit hebben gerookt.
prikkelhoest, die hebt, het stadium van de
langer dan 9 weken longkanker en de mogelijke Vaak verplaatsen deze
aanhoudt. uitzaaiingen, maakt de arts kankercellen zich via de
Bloed in het een behandelplan. lymfeklieren en de
opgehoeste slijm bloedbaan naar andere
(zonder dat er een Operatie, chemotherapie, delen van het lichaam. Zo
aanleiding voor is. radiotherapie, ontstaan uitzaaiingen van
Als je bijvoorbeeld protonentherapie, longkanker.
steeds je keel doelgerichte therapie,
schraapt en je keel Immuuntherapie of
geïrriteerd raakt, kan Endobronchiale therapie: Met
er een daardoor een behulp van een
beetje bloed in je bronchoscoop voert de arts
slijm zitten). de behandeling uit in de
Ontstekingen aan de luchtweg.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naomikraaijveld. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
