Super uitgebreide en fijne samenvatting van Psychosomatic Models of Explanation.
Met veel schema's, plaatjes en kleuren om orde in de chaos van dit giga vak te creëeren.
Er staat [!!!] als de docent iets heeft benoemd als "extra belangrijk voor het tentamen"
Hopelijk gaat dit je helpen om al...
Objectieve vs subjectieve metingen stress
Objectief Subjectief
Fysiologische responses zoals Vragenlijsten over perceived stress,
- hartslag zelfrapportage (perceived stress scale)
- cortisol
- ontstekingswaarden Bv. questionnaire over subjectieve ervaring van
- PEP (sympathische activatie) stress en bijvoorbeeld early life events
- HRV (parasympathische activatie)
- huidgeleiding
- doorbloeding
Let op: ook objectieve maten kunnen fluctueren
Bv. speeksel sample voor cortisol levels
Waarom discrimineren? Het zijn twee maten die andere info geven. Ze kunnen vrij los staan van
elkaar. Meestal hangen ze niet eens super sterk samen. De correlatie is vaak small tot medium (rond de
0.3).
→ zintuigen scherper, vergrote pupillen, >hartslag, vasoconstrictie, > adem, mobilisatie energie,
endorfine afgifte, primitieve respons (geen tijd voor gedachten)
SELYE - Stress als stereotype unitair responspatroon
“Stress is een stereotype reactie op welke verstoring dan ook”
De neurale en hormonale respons is nodig voor overleving
GAS = General Adaptation Syndrome = het gehele proces van het systeem, incl. de bedreiging en
individuele reactie hierop
LAS = Local Adaptation Syndrome = bv locale inflammatie waar microben het lijf in zijn gekomen
1. Alarm phase (Cannon’s fight-flight)
Lichaam bereidt zich voor op vechten of vluchten. SAM en HPA activiteit omhoog.
, 4
2. Resistance phase
Lichaam raakt gewend aan stress levels en is veerkrachtig en adapteert.
HPA activiteit neemt het over. De resources van het lijf worden maximaal gebruikt.
3. Exhaustion phase
Lijf geeft het op en trekt het niet meer. De sympatische ANS actie komt terug. Schade aan de
bijnieren veroorzaakt parasympathische actie, e.g. energieopslag en falen. Immuunsysteem
trekt het niet meer en er komt meer stressgerelateerde ziekte.
McEwen - ALLOSTATIC LOAD MODEL [ !!! ]
Gezondheid is wanneer je je optimaal kunt aanpassen aan de vraag van de omgeving. Je bent
flexibel en reageert adequaat.
Allostase = fysiologische stabiliteit wordt bereidkt door je lijf aan te passen aan wat de omgeving van
je vraagt. Allostatische systemen zijn variabel (geen vast setpoint zoals bij homeostase). De
predictieve component is belangrijk: je lijf bereidt zich voor op het omgaan met een situatie op
basis van vroegere ervaringen. Het lijf verwacht een bepaalde verandering en past zich hier alvast op
aan.
Allostatic load = De belasting die je lijf ervaart door herhaalde allostatische reacties; als je setpoint
bijvoorbeeld steeds verhoogd wordt door herhaaldelijke stress, raakt je lijf uitgeput en kan het zich
minder goed herbalanceren
[ !!! ] 4 typen allostatic load [ !!! ]
1. Repeated hits 2. Lack of adaptation
Er zijn veel verschillende stressoren die Tegenkomen van steeds dezelfde
allemaal nieuw zijn; iedere x heftig op stressor waar je je niet op aanpast
zelfde manier reageren; gevoelig voor
meerdere stressoren bv presenteren blijf je spannend vinden
bv steeds gestresst bij alledaagse dingen
3. Prolonged respons due to delayed 4. Inadequate reactie
shutdown systeem reageert inadequaat, wat leidt
Verlengde stressreactie; geen herstel tot compensatie/hyperactiviteit van
andere systemen.
bv je blijft in een alerte staat; → Juist te weinig stressrespons. Doordat
tentamenperiode waarin je gestresst blijft er amper een fysiologische respons is,
overcompenseert een ander systeem.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floortjeauceps. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,99. Je zit daarna nergens aan vast.
