In dit document staan zeer uitgebreide aantekeningen van alle hoorcolleges van het vak Thorax. Ook zijn aantekeningen van de fysiologie practica ingevoegd. Het is erg uitgebreid met veel plaatjes om alles te verduidelijken. Ik heb een 10 gehaald voor het tentamen met deze aantekeningen!
HC 2 - Anatomie thorax
thorax definiëren op 2 manieren
1. borst = we bedoelen borstkas
2. deel van de romp tussen hals en buik, met als basis de benige borstkas, caudaal
begrensd door de apertura thoracis inferior en het diafragma = deel van de holte; wat
in de borst kan liggen
→ thorax wand + thoraxholte kan je zeggen
Thoraxwand (borst) opgebouwd in lagen:
1. huid met vetweefsel → meest oppervlakkig
2. borst met klierweefsel
3. spieren
verschil mannelijk en vrouwelijke borstkas = zelfde vet en kliercellen, alleen minder
uitgesproken bij mannelijke borstkas
Wat kan je nog meer zien in borstkas? je kan botten door heen zien
schemeren; benige structuren;
- Je kan bijv sleutelbeen (clavicula) er door heen zien schenen.
- Platte borstbeen
- ribben met ribbenboog kan je ook zien
Huid en onderhuids weefsels
eerste lagen: van buiten naar binnen:
1. huid met oa haarzakjes
2. bindweefsel en vet (geel)
3. klierweefsel
1
, 4. spieren
Subdermaal (onder de dermis(huid)) vind je mannelijke/vrouwelijke borst = mamma
- Die bevat tepel en areola (tepelhof; gedeelte om de tepel heen). Daarachter
klier en vetweefsel
- Ligamenten van cooper = bindweefsel draadjes gespannen tussen de huid;
voorste deel (anterieure) deel van je spier zodat meeste structuren op hun
plek blijven. Ze zorgen er dus voor dat de borst bevestigd blijft aan de
borstwand
- om alle spieren zit een soort vlies (fascie) die beetje beweeglijk is dus ook
om de borstspier zit dit vlies en hier blijven de ligamenten van cooper aan
vast zodat alles goed bij elkaar blijft
- paars = klierweefsels (hier melkklierweefsels)
Klierweefsel = lobi glandula mammaria → produceren vloeistof en productie gebeurt alleen
wanneer dit nodig is, namelijk als vrouwen lacteren
circa 10-20 per borst → samen bij elkaar noem je druiventros
klierweefsel is gestructureerd als druiventros en hebben takjes die ander stukje bedient
lobus = enkelvoud
lobi = meervoud
afvoer via tunneltjes = ducti lactiferi en die monden samen uit in de tepel
→ Kleine trosjes met ductus en meerdere ductus (ducti) monden samen uit in
de tepel
Bloedvoorziening van de borst:
- bloed komt van de zijkant naar de borst toe → lateraal aan de oksel
kant
- Bloed komt ook klein beetje van mediale kant naar borst toe
→ het zijn kleine aftakkingen van a. thoracica interna uit slagader van arm
naar binnenkant van borst (aan beide kanten van sternum) en vasculariseert
mediale kant (binnenkant) van borstklierweefsel
→ bloed gaat terug via vena thoracica interna
Ook heb je lymfevaten in borst. Relevant, want borstkanker spreidt zich uit via lymfeklieren
en klinisch is het relevant dat je weet hoe lymfeklieren lopen want via daar kunnen
kankercellen verspreiden
van lateraal naar mediaal lymfedrainage onderverdeling in 3 gedeelten (via hier kan
metastase verspreiden)
1. nodi lymphoidei axillares = bij oksel
2. nodi lymphoidei parasternales = naast borstbeen
3. nodi abdominales
borstkas is een benig (botten) omheining van alle onderdelen die in borstkas liggen
functies borstkas:
- biedt bescherming als kooi om vitale organen heen
- en faciliteren beweging voor ademhaling
Benige onderdelen thoraxwand
- borstbeen → ventrale kant; voorkant
2
, - ribben met ribbenboog (arcus costalis)
- thoracale wervels = delen van wervelkolom; 12 wervels verbonden met elk 2 ribben
botten kunnen bewogen, maar terwijl ze sterk zijn. Dit komt door kraakbeen.
Borstbeen = sternum
functie sternum = verbindt ribben en clavicula (sleutelbeen aan voorzijde)
als je sternum opdeelt kan je verschillende delen herkennen:
1. manubrium = bovenste gedeelte; piramidevormig.
Hier zitten de clavicula en eerste ribben aan vast. In
manubrium
- angulus sterni = ribbetje/boog naar voren
- incisura jugularis = inkeping erboven; ligt in de
buurt van de grote venen van de hals (vena
jugularis)
2. corpus = grootste en grootste deel = hier zitten de
meeste ribben aan
3. processus xiphoideus = onderste deel = puntige
aanhangsel; lijkt op een zwaard
plek waar ribben (coste) aanhechten → articulatio sternocostalis = dit is het
gewricht tussen sternum (borstbeen) en costa (rib)
hier zit kraakbeen zodat ribben een beetje kunnen bewegen
sternum heeft zo verbinding met rib 1 ™ 7 met kraakbeen
plekken van aanhechting, dit is waar gewrichten zitten met coste (ribben)
articulatio = beweging/gewricht
hoeveel ribben heeft menselijk lichaam totaal? 12 aan elke kant.
Ribbenkast
- costae verae = ware ribben. De eerste 7 ribben die verbinding hebben met het
sternum. Ze zijn het meest lang en samen met kraakbeen zitten zij vast aan het
borstbeen
- costae spuriae = valse ribben. Rib 8 ™ 10. Zitten niet direct vast aan borstbeen maar
door middel van kraakbeen van bovenbuurman rib zitten ze vast met sternum. Ze
hebben zelf geen directe verbinding met borstbeen en daarom noem je ze vals
- costae fluctuantes = zwevende ribben. Rib 11 ™ 12. Ze zitten niet vast aan de
voorkant. Ze kunnen bescherming bieden voor de nieren en stukje van de lever
3
,Wervelkolom
in totaal 12 wervels met rib → thoracale wervels; th1 ™ th12
er zitten gewrichten tussen de verschillende wervels onderling, maar er
zitten ook gewrichten tussen de wervel en rib. Aan elke wervel zitten
namelijk 2 ribben verbonden → articulatio costovertebrale:
- tussen costa en vertebra = tussen rib en wervel
- hier vindt weinig beweging plaats, kan alleen op en neer bij
ademhalingsbewegingen
- er zitten twee ribben op 1 wervel en 1 rib is verbonden met 2
wervels
botontkalking = osteoporose = verandering van botstructuur → het bot
wordt bros → heeft effect op stevigheid van bot; bot dat bors is breekt
makkelijker dan bot wat sterk is
door botbreuken kan je zelf krom lopen want je krijgt verandering in
hoogte
voornamelijk bij vrouwen die overgang hebben gehad, maar vooral ook
bij mensen op leeftijd
oorzaak osteoporose:
- te weinig botgroei
- te weinig aanmaak van nieuw bot
- te veel afbraak
relatie met hormonen; vooral vrouwen zonder hormonen na de overgang
veel botverlies dichtheid verlies
→ osteoporose is een oorzaak van fracturen
complicaties osteoporose → kan leiden tot wervelfractuur; breuk in de wervel. Kan
asymptomatisch en symptomatisch zijn
tussen wervels zitten wervelschijven (stootkussens)
er kan fractuur (breuk) zitten in bot maar kan je lastig behandelen. Als het bot al heel bros is
kan het niet worden geopereerd. Vooral weinig doen, pijnstilling, rust nemen. Geen complete
bedrust. Soms kun je operatieve ingreep doen: cementstof toevoegen om bot sterker te
maken en te verstevigen. Maar heeft onduidelijk effect
ademhaling
beweging is mogelijk door de gewrichten:
- art. sternocostalis = gewricht tussen borstbeen (sternum) en rib (costa)
- art. costovertebralis = gewricht tussen rib (coste) en thorax wervel (vertebralis)
Beweging wordt gemaakt door:
- diafragma (middenrif). Dit is een grote spier die zorgt voor ademhaling. De spier
beweegt maar de ademhalingsbeweging kan door twee gewrichten aan voor en
achterkant van thorax; art stenrocostalis en art costovertrabrlais
- tussenribspieren
4
, - evt hulpademhalingsspieren; ademhalingsspieren in nek en buik
inspiratie → inademen
Diafragma contracteert en wordt afgeplat en gaat naar beneden waardoor
thoraxholte groter wordt. Doordat je borstkas (thorax) uitzet krijg je meer volume
en dat creëert onderdruk. Hierdoor stroomt er lucht vanuit buiten naar binnen:
van hoge druk naar plek van minste druk. Dit heeft inademing als gevolg
Expiratie → uitademen
Gedeelte van de spieren ontspannen en diafragma gaat weer bol staan. De
thorax veert zo terug naar oorspronkelijke grootte en je verkleint de borstkas.
Minder volume zorgt voor over druk (hoge druk) in de borstkas en hierdoor
stroomt lucht van hoge naar lage druk (buitenlucht) en krijg je uitademing
Openingen in de thorax en op 1 soort plek zitten tussenribspieren
- bovenste opening van thorax = apertura thoracis superior → bevat oa trachea
en oesophagus (slokdarm) en grote bloedvaten
- onderste opening = apertura thoracis inferior → bevat oa aorta en vena cava;
structuren die naar abdomen moeten; grote aders en slagaders
- ruimte tussen ribben = spatium intercostale → bevat spieren, zenuwen en
vaten die gedeelte van ademhaling voor hun rekening nemen. De spieren
zitten rondom de ribben en de vaten en zenuwen zitten onder de ribben
spatium intercostale = spieren rondom ribben; doorsnede thorax en tussen elke
rib zie je spieren. Ook klein bundeltje; vaatzenuwbundel streng; eenheid tussen
elke rib
de spieren rondom de ribben kunnen we onderverdelen in 3 categorieën
- buitenste schil = musculus intercostalis externus
● tussenribspier; meest bovengelegen spierlaag
● de richting van de spieren maken een V = van boven buiten naar
middenonder
● ze ontspringen aan onderrand van bovenste rib en hechten
aan de bovenrand van de rib eronder; de spier loopt van
boven naar beneden. Bij contractie trekken ze onderkant
van spier naar de bovenkant toe; je trekt de onderste rib
omhoog. De spier trekt altijd datgene waar hij zich aanhecht
naar de plek waar hij ontspringt
● rol bij inspiratie: het trekken van de ribben naar boven
vergroot de borstkas
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jessielaan240504. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
