In deze samenvatting is alle tentamenstof voor het vak Mystiek van de godsdiensten samengevat. Deze kennis wordt getoetst in de kennistoets levensvragen 2, die onderdeel is van de minor Spirit van Saxion.
De samenvatting bevat mijn aantekeningen van de hoorcolleges en de teksten van BlackBoard ...
Hoorcolleges en teksten van mystiek
van de godsdiensten
1
,Hoorcollege 1: Mystiek introductie
Dit niet toepassen op mistici, losstaand gewoon weten/begrijpen.
Mystiek is gefocust op de mystieke ervaring, ervaring van vereniging of contact met god/het
goddelijke.
Mystiek is oorspronkelijk het hartstochtelijk streven naar een persoonlijke vereniging van de
ziel met God. De term mystiek verwijst ook naar de achterliggende leer over kennis en
persoonlijke ervaringen van toestanden van bewustzijn voorbij de normale menselijke
perceptie.
De mystieke ervaring (i.p.v. intellect sofia/geloof) is een plotselinge en intense ervaring
waarin de werkelijkheid of het zelf totaal anders beleefd wordt. Dit heeft meestal ook een
ingrijpend effect op de persoon.
● De mystieke ervaring kan vaak niet helemaal in woorden uitgedrukt worden. Net
zoals met alle ervaring moet je de feitelijke ervaring hebben om te weten hoe het is.
● Mystieke ervaring kan worden overgedragen door het beoefenen met een leraar.
Mystiek is dus niet alleen een ervaring, maar ook een proces van transformatie van de
persoon, van ego-gericht naar eenheid, wijsheid en liefde.
Mystieke ervaringen en ook het godsbeeld etc. verschillen heel erg per cultuur en in welke
maatschappij je opgroeit.
Er zijn drie soorten mystiek:
1. Godsdienstige mystiek: meestal eenwording met God vanuit een traditie als
Jodendom, Christendom en Islam. Kenmerkend is dat men streeft naar eenwording
met een Wezen dat spiritueel ‘hoger’ staat. Ook sommige Hindoe-stromingen kennen
zo’n soort mystiek.
2. Monistische mystiek: eenwording van het individu met een grote spirituele
werkelijkheid, zoals Nirvana in het Boeddhisme of non-dualiteit in de Hindoeïstische
Advaita Vedanta. Dit is niet zozeer ‘verticaal’ op een hoge Wezen gericht maar op de
omringende werkelijkheid/alles.
3. Natuurlijke mystiek: ervaringen buiten een religieus kader, vaak in de natuur. Heeft
niks met god of het goddelijke te maken.
Verder kun je nog onderscheid maken tussen een actieve en passieve mystieke ervaring:
● Actief: bewust op zoek naar een mystieke ervaring. Bevat een moment van loslaten.
● Passief: het overkomt je, je verliest je lichaamsbewustzijn. Overgave aan het
moment. Toch heb je wel actief iets gedaan.
Het zijn spirituele ervaringen die een diepgaande invloed op het individu kunnen hebben. Als
er echter geen spirituele oefening volgt blijken ze moeilijker te integreren.
Onder wetenschappers is er debat over de vraag of er 1 universele mystieke ervaring is die
mensen in alle culturen en tijden hebben of dat er vele verschillende ervaringen hebben en
er geen mystieke ‘kernervaring’ aangewezen kan worden.
Is er een universele mystieke ervaring?
● Perennialisten: beschouwen de mystieke ervaring als universeel voor alle mensen.
2
, ○ Wat er getoond wordt tijdens deze ervaring is volgens hen onafhankelijk van
de sociale en religieuze context die de mysticus gevormd heeft. Verschillende
deuren naar dezelfde kamer.
○ Sommigen zien dit als bewijs voor een universele transcendente realiteit.
● Constructivisme: stelt dat de mystieke ervaringen gecreëerd wordt door bestaande
referentiekaders zoals de religie, ideeën en symboliek waarmee de mysticus bekend
is.
○ Religiewetenschappers.
○ Dat betekent dat hoewel mystieke ervaringen op elkaar lijken, ze in wezen
allemaal verschillend zijn omdat onze culturen ook verschillend zijn.
● Hersenwetenschap: in de hersenwetenschap en psychologie gaat men er wel
vanuit dat er een mystieke kernervaring bestaat.
○ Ze lijken daarin op de perennialisten, maar hebben een hele andere
verklaring dan hen voor de mystieke ervaring: niet omdat verschillende
mensen een en dezelfde mystieke transcendente realiteit zouden ervaren,
maar eenvoudigweg omdat mensen over de hele wereld eenzelfde soort
hersenen hebben.
● De mystici zelf zijn er wel van overtuigd dat ze de diepste waarheid en realiteit
hebben ervaren, maar ook hun meningen lopen uiteen: sommige denken dat ander
stromingen onzin zijn, terwijl anderen zeggen dat het verschillende wegen naar
dezelfde bergtop zijn.
○ Vergeleken met de ‘mainstream’ religies staan mystici wel beduidend meer
open voor het idee dat ook andere stromingen het over dezelfde waarheid
zouden kunnen hebben.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mayatsx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
