Studietaak HC4
Logemann hoofdstuk 2 – anatomie en fysiologie van de normale slikbeweging
Anatomische structuren
Anatomische gebieden die betrokken zijn bij het slikken: mondholte, farynx, larynx, oesofagus.
Structuren in de mondholte: lippen, tanden, harde gehemelte, zachte gehemelte uvula,
mandibula/onderkaak, mondbodem, tong, farynxbodem. in de sulcus blijft vaak eten achter; ruimte
tussen alveolairrand en wang-/lipweefsel aan boven en onderkant.
Het hyoidbeen vormt de basis voor de tong die er bovenop ligt. De larynx is opgehangen aan het
hyoid door het thyreohyoidligament en de m. thyreohyoideus. Als het hyoid omhoog en naar voren
beweegt, zal de larynx omhoog en naar voren bewegen.
De tong bestaat bijna helemaal uit spiervezels die in vrijwel elke richting liggen. Met slikfunctie 2
delen:
Oraal deel: tongpunt, tongblad, tongvoorzijde, tongmiddenzijde, tongachterzijde. Actief tijdens
spreken en de orale fasen van de slikbeweging en staat onder corticale/willekeurige neurale
controle. Eindigt bij papillae circumvallate.
Faryngeale deel/tongbasis: van papillae circumvallate tot hyoidbeen. Actief tijdens de faryngeale
fase van het slikken. Valt onder onwillekeurige neurale controle, gecoördineerd vanuit de
hersenstam, maar kan in enige mate onder willekeurige controle worden gebracht.
De bovenkant van de mond wordt gevormd door de bovenkaak/harde gehemelte, velum/zachte
gehemelte en uvula.
Faryngeale structuren betrokken bij slikken: de 3 faryngeale constrictoren: m. constrictor faryngeus
superior, medialis en inferior. Samen vormen ze de farynx zijwanden en achterwand.
Omdat de vezels van de m. constrictor faryngeus inferior aan de voorzijkant van het thyreoid
aanhechten, ontstaat aan beide kanten van het thyreoid een ruimte. Deze ruimten heten sinus
piriformes. Deze eindigt onderin bij de m. cricofaryngeus (laagst gelegen deel van de farynx). De
vezels van de m. cricofaryngeus vormen samen met het vlak van het cricoid de sfincter in de
oesofagus die bekend staat als cricofaryngeale gebied. Een functie van de bovenste faryngeale
sfincter is het risico te verminderen dat oesofagusinhoud terugvloeit en in de farynx terechtkomt.
De drukverhoging bij het ademen zorgt ervoor dat er geen lucht in de oesofagus kan gaan. Tijdens de
slikbeweging opent de cricofaryngeale sfincter op het juiste moment om de bolus in de oesofagus te
laten gaan.
De oesofagus is een in elkaar geklapte spierbuis, ongeveer 23-25 cm lang. Bovenin en onderin zitten
een sfincter. 2 spierlagen: binnenste is circulair, buitenste is longitudinaal. De oesofagus gaat door de
hals, borstholte, middenrif en naar de maag. De primaire functie is voedsel en secreties (inclusief
maagzuur) in de maag te houden.
Ter hoogte van de tongbasis komt de farynx uit in de larynx, die als primaire functie heeft te
voorkomen dat voedsel tijdens het slikken in de luchtwegen komt. De bovenste structuur van de larynx
is de epiglottis. Ruimte tussen de tongbasis en de epiglottis heet valleculae. De valleculae en de 2
sinus piriformes staan bekend als de faryngeale recessie/instulpingen: voedsel kan hier terechtkomen
en achterblijven voorafgaand of na het opwekken van de faryngeale slikbeweging.
Bij slikken kantelen de arytenoiden naar voren. Hierdoor wordt de luchtweg afgesloten.
De ruimte aan iedere kant tussen de ware- en valse stemplooien heet het laryngeale ventrikel. Net als
de valse stemplooien vormen de ware stemplooien ook 2 bundels zacht weefsel die bij adductie over
de luchtweg heen komen te liggen en daardoor de larynx effectief afsluiten. De ware stemplooien zijn
het laatste niveau waarop bescherming van luchtweg voor de trachea plaatsvindt.
3 sfincterniveaus in de larynx die in staat zijn de larynx volledig af te sluiten van de farynx, waardoor
penetratie van vocht/voedsel tijdens slikken wordt voorkomen; epiglottis, aryepiglottische plooien,
arytenoiden, basis van de epiglottis en de valse en ware stemplooien.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessastudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.