DOELTREFFEND KLASBEHEER – EFFECTIEF OMGAAN MET
DE KLASGROEP
1. Klasbeheer
1.1Situering, termen en begrippen
1.2De klas als leefmilieu
1.3Kenmerken van een goed klasbeheer
1.4Klasbeheer: vrijheid of controle
2. Middelen voor doeltreffend klasbeheer
2.1Maatregelen en schikken rond controle
2.1.1 Goed overzicht over de klasruimte
2.1.2 Degelijke controle op het lesverloop
2.1.3 Aangepaste klasopstelling
2.1.4 Actieve preventie: toezicht en oogcontact
2.1.5 Gepast tussenkomen op het goede moment: stopgedrag
2.1.6 Bijzondere vormen van stopgedrag
2.2Maatregelen en schikkingen rond tempo
2.2.1 Voor intens leergedrag zorgen
2.2.2 Individualisering inbouwen
2.2.3 Op de beschikbaarheid van de leermiddelen letten
2.2.4 Voor vlotte overgangen zorgen
2.2.5 Krachtige en vlot lopende procedures installeren
2.2.6 Ongewenst gedrag soepel opvangen
2.2.7 Kortom: voor een goede voorbereiding zorgen
2.3Maatregelen en schikkingen rond motivatie
2.3.1 Boeiend lesgeven
2.3.2 Bevestigen
2.3.3 Gepast reageren op fouten en onvolkomen prestaties
2.3.4 Technieken hanteren die de leerlingen onophoudelijk betrekken
2.3.5 Rekening houden met de mogelijkheden van de leerlingen
2.3.6 Rekening houden met de omstandigheden… of er iets aan doen
2.3.7 Rekening houden met de invloed van de zitplaats
2.4Maatregelen en schikkingen rond duidelijkheid
2.4.1 Duidelijke opdrachten rond duidelijkheid
2.4.2 Duidelijke afspraken maken: procedures
2.4.3 Duidelijke afspraken maken: regels
2.4.4 Een model zijn voor de leerlingen
2.4.5 Zich als leider manifesteren
2.4.6 Zorgen voor een goede waarneembaarheid van het klasgebeuren
2.4.7 Duidelijk structuur geven aan les en leerinhoud
2.4.8 Veelvuldig feedback geven/bevestigen (en dus regelmatig
evalueren)
1
, 1 KLASBEHEER
1.1 SITUERING, TERMEN EN BEGRIPPEN
Het treffen van “maatregelen en voorzieningen die noodzakelijk zijn om een
omgeving in het leven te roepen en te handhaven waarin onderwijzen en leren
kunnen plaatsvinden”.
Klasmanagement voorziet met andere woorden in de voorwaarden voor het
leren. Het creëert als het ware de infrastructuur die noodzakelijk is om alle
aandacht te kunnen richten op de doelen van het onderwijs.
Takenvelden: het werk van de leraar:
1. Beheer van ruimte en tijd
- Ruimtelijke organisatie die (samen)werken mogelijk maakt, en voor
een efficiënt les- en dagverloop kan zorgen.
- Het gaat om: klasinrichting, de opstelling en verdeling van de
leerlingen, verplaatsingen, ordening van de verschillende
activiteiten, de administratieve kant (afwezigheden, agenda…)
2. Ordehandhaving
- Orde in de klas en sociale instelling van de leerlingen.
- Beheer van tijd en ruimte hebben hier een grote invloed op.
3. Motivatie, activeren en richten van de aandacht
- Het aansturen en begeleiden van leerprocessen.
- De nodige ontvankelijkheid creëren bij de leerlingen zoals bv.:
motivatieprincipe.
4. Systematische vormende beïnvloeding
- De primaire taak van de leerkracht.
- Gericht op een verrijking van kennis, vaardigheden en attitudes =>
het vergroten van de handelingsbekwaamheid van de leerlingen.
Taxonomische trappen: het werk in elk veld steunt op de
inspanningen gedaan in het voorafgaande veld.
Deze takenvelden doen een beroep op sociaal-psychologische
inzichten en agogische vaardigheden bij de leraar.
Taakgerichtheid: gericht zodat het onderwijsleerproces alle kansen krijgt:
Wordt afgemeten aan de mate waarin de leerlingen openstaan voor de geboden
vormingskansen. Dat openstaan wordt vertaald als taakgerichtheid.
- Dit wordt van buitenaf ingesteld door een leerkracht die leerlingen
tracht te boeien en hun aandacht richt. (= verschil met
betrokkenheid want dit komt van binnenuit).
- Taakgerichtheid is een bemiddelende gerichtheid, via externe
motivatie.
- Oplettendheid wordt ook als extern gemotiveerd opgevat.
Taakgerichtheid valt moeilijk te meten dus wordt er gewerkt met
2
, - Taakgerichte leertijd: men meet de tijd dat de leerlingen op hun
werk zijn gericht.
- Bij individuele taken ligt dit lager dan een klassikale
groeperingsvorm.
1.2 DE KLAS ALS LEEFMILIEU
Goed klasbeheer is niet mogelijk zonder een duidelijke kijk op wat zich in de klas
afspeelt. Het is essentieel om niet te vergeten dat het gaat om een groep van
kinderen die meestal niet uit vrije wil samen zijn, in bezigheden die ze niet direct
zelf zouden kiezen.
Kenmerken van de klas als leefmilieu (Doyle)
1. Multidimensionaliteit
- Er spelen zich verschillende gebeurtenissen en processen af in een
klas. In extreme gevallen kan elke leerling met iets anders bezig
zijn.
- Iedereen heeft verschillende interesses of intenties.
2. Gelijktijdigheid
- Veel gebeurtenissen spelen zich tegelijkertijd af. Dit heeft als gevolg
dat de leerkracht over tegelijk moet zijn.
- Tijdens het lesgeven moet de lk niet alleen de leerinhoud
overbrengen, maar ook letten of de leerlingen nog aandachtig zijn,
de klas controleren op storend gedrag…
3. Onmiddellijkheid
- Er wordt verwacht van de lk dat deze onmiddellijk kan reageren op
zich voordoende situaties.
4. Onvoorspelbaarheid
- Onverwachte antwoorden van leerlingen, storende voorvallen…
- Deze onvoorspelbaarheid zo veel mogelijk proberen in te perken.
5. Openbaarheid
- Iedere interactie tussen de lk en de lln wordt opgemerkt en heeft
zijn effect op de verwachtingen van de anderen.
6. Geschiedenis
- De klasgroep is vaak al meerdere jaren samen, dit heeft
gemeenschappelijke ervaring geschept.
- Zowel inspelen op de voorgeschiedenis van de klasgroep, als die van
de lln individueel.
Leerlingen genieten in het leven buiten de school van een zekere zelfstandigheid
en autonomie door sociale media. Dit speelt ook een rol in het al dan niet graag
naar school gaan.
Problemen met het traditionele schoolsysteem:
- De eisen ten aanzien van de leerprestaties
- Het verplichte karakter van de bezigheden
- Beperkt medezeggenschap
- …
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauratrap. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.