College aantekeningen
Strafrechtspleging HC 5
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Volledige uitwerking hc 5
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Strafrechtspleging HC 5We gaan het vandaag hebben over organisatiecriminaliteit. Dat is een vorm van criminaliteit
die heel vaak voorkomt zonder dat je daar bewust van bent. Het gaat hier om criminaliteit,
strafbare feiten die gepleegd worden door bedrijven in de context van de normale
bedrijfsactiviteiten. Dus het is wat anders dan georganiseerde criminaliteit. Als bedrijven in
het spel komen dan zijn ze meestal speciaal opgericht voor het plegen van criminaliteit, bv.
bedrijf voor import en export van fruit waar je cocaïne tussen kunt stoppen. Dat is niet
hetzelfde als organisatiecriminaliteit. Daar zou het gaat om strafbare feiten die in het kader
van het fruitbedrijf zouden worden gepleegd, bv. uitbuiten van personeel. Een ander
belangrijk onderscheid is het gebruik van fysiek geweld. Bij georganiseerde misdaad is dat
vaak aan de orde, bij organisatiecriminaliteit is het meer intimidatie dan dat er eigenlijk
mensen worden geliquideerd of anderszins fysiek mishandeld.
We gaan eerst organisatiecriminaliteit behandelen. We gaan kijken naar de historie: wie
heeft dat begrip bedacht etc.? Dan organisatiecriminaliteit in NL, ik gebruik daarbij een
voorbeeld uit een onderzoek dat ik een aantal jaar geleden heb gedaan. Daar heb ik gekeken
naar het mengen van chemisch afval met scheepsbrandstoffen dat ik NL ene behoorlijk
probleem is en dat bijdraagt aan de milieuvervuiling. Tot slot gaan we meer in op
verklaringen voor organisatiecriminaliteit vanuit criminologische theorie. We komen dan
weer terug op een aantal theorieën die we de revue hebben zien passeren en ook nog een
nieuw theorie, namelijk de gelegenheidstheorie. Dat gaat meer uit van rationele keuzes, en
dat is bij organisatiecriminaliteit vaak de verklaring die gezocht wordt.
Witteboordencriminaliteit
Witteboordencriminaliteit is in 1939 door Edwin Sutherland voor het eerst geïntroduceerd.
We kennen hem ook van de differentiële associatietheorie. Zijn tweede grote bijdrage was
witteboordencriminaliteit. Dat is een beetje breder dan alleen organisatiecriminaliteit. Hij
definieerde dat als criminaliteit gepleegd door individuen en bedrijven die hoog op de
maatschappelijke ladder staan. De eerste keer dat hij dat verhaal vertelde was op een
bijenkomst in 1939. Hij zei: wij kijken alleen als criminologen op dat moment naar (street
crimes) mensen die diefstallen plegen, of straat plegen of overvallen die vaak uit de lagere
sociale klasse kwamen, dat is te beperkt, want mensen die juist hoog op die
maatschappelijke ladder staan en met name bedrijven plegen net zo goed criminaliteit. Dat
gaf een enorme discussie. Je moet ook niet vergeten dat de jaren 30 niet zo lang was na
Lombroso, dus ze waren net aan de ideeën gewend dat je op een bepaalde manier naar
verklaringen van criminaliteit moest kijken en dan komt Sutherland en zegt dat we het veld
van criminologie veel breder moeten zien dan dat we op dit moment hebben gedaan. Dus
dat gaf directe discussie.
White Collar Crime
Vervolgens is Sutherland onderzoek gaan doen en hij is gaan kijken naar misdrijven gepleegd
door de 70 grootste Amerikaanse bedrijven en 15 publieke nutsbedrijven. Dat boek heeft
Withe Collar Crime. Het kwam erop neer dat die bedrijven wel degelijk allerlei vormen van
criminaliteit pleegden en dat het vaak veel erger was in de termen van wat het opbracht n
hoeveel slachtoffers het veroorzaakte dan het alle street crimes bij elkaar. Dat boek kreeg
gelijk ook te maken met een enorme weerstand. Dat had ook te maken met de tijdgeest in
, Amerika op dat moment. Dit werd gewoon echt gezien als een aanval op het Amerikaanse
systeem. Ze zeiden: hoe kan het nou zo zijn dat onze meest gerespecteerde bedrijven zich zo
schuldig maken aan vormen van criminaliteit? Hij kreeg ook te maken met allerlei dreigingen
met schadeclaims door advocaten van die bedrijven, met als gevolg dat zijn uitgever het
boek niet in een ongecensureerde vorm naar buiten durfde te brengen. In de versie die 1949
verscheen waren alle bedrijfsnamen eruit gehaald. Sutherland heeft het gebaseerd op
openbare bronnen/ vastgestelde feiten: rechterlijke uitspraken, berichten in media. Hij
verzon die dingen niet. Het heeft tot 1983 geduurd voordat er een ongecensureerde vorm
kon verschijnen. Je ziet wel hoe gevoelig het in Amerika lag.
IBM als 1 van die bedrijven…
Om wat voor soort criminaliteit hadden we het dan? Sutherland kwam erachter dat er in de
WOII IBM kantoorapparatuur aan het naziregime had geleverd dat was gebruik voor de
administratie van de holocaust. Dat is eigenlijk gewoon regelrecht landverraad dat IBM
pleegde op dat moment. Dus allemaal zware feiten.
Categorieën van witteboordencriminaliteit
Ik heb het over organisatiecriminaliteit, Sutherland had het over witteboordencriminaliteit.
Er is een onderscheid tussen deze twee termen. Witteboordencriminaliteit is heel breed, het
wordt door sommige gedefinieerd als elke vorm van criminaliteit waarbij geen geweld komt
kijken, maar die wel bedoeld is voor financieel gewin. Dat is eigenlijk gewoon te breed om
werkbaar te zijn.
Dus je kunt beter kijken naar de soort categorieën van witteboordencriminaliteit
- Witteboordencriminaliteit die wordt gepleegd door individuen tegen willekeurige
slachtoffers. Dan gaat het wel om delicten waarbij geen geweld komt kijken. In het
algemeen wordt witteboordencriminaliteit wel afgebakend tot fraudedelicten. Bv.
mensen die goederen op marktplaats zetten en ze vervolgens niet leveren. Dus dan
betaal je wel maar je krijgt de spullen niet. Of ze bieden iets aan en vervolgens krijg je
iets anders. Het is niet zo dat alleen mensen die op de hoog maatschappelijke ladder
zijn dit soort criminaliteit plegen.
- Witteboordencriminaliteit die wordt gepleegd door individuen tegen bedrijven. Bv.
medewerker die fraudeert t.o.v. zijn bedrijf. Of mensen met een gokverslaving die
vaak frauderen.
- Witteboordencriminaliteit die wordt gepleegd door bedrijven tegen willekeurige
slachtoffers. Die slachtoffers zijn niet altijd even goed gedefinieerd, daar kom ik later
nog op terug. Bv. volkswagenschandaal waarbij software ingebouwd wordt waardoor
de auto’s veel meer vervuilende stoffen uitstoten dan dat ze volgens de wetgeving
zouden moeten doen. Daar is het bedrijf bezig met regels te overtreden, de
slachtoffers zijn wij met zijn allen, omdat de extra bijdrage aan de milieuvervuiling
iedereen schaadt. Dus daar heb je dan te maken met willekeurige slachtoffers.
- Witteboordencriminaliteit die wordt gepleegd door bedrijven tegen medewerkers.
Bv. milieucriminaliteit. Een zaak waarin een asbestsaneringsbedrijf 20 Poolse
medewerkers inhuurde via een uitzendbureau, die vervolgens een heel pand liet
ontmantelen dat vol zat met asbest. Die mensen kregen daar helemaal geen
beschermende kleding (witte pakken, maanhelmen) etc. bij. Zij werden 3 maanden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mgocmen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76669 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen