Dit document bevat alle aantekeningen van de hoorcolleges van het vak Gezondheidseconomie van het eerste jaar van de studie Gezondheidswetenschappen aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Gezondheidszorgmarkten
- Verzekerde/patiënt; polis inkopen aangeboden door verschillende verzekeraars
- Zorgverzekeraar/zorginkoper
- Gezondheidszorg/aanbieder;
Zorgverzekeringsmarkt
Zorginkoopmarkt
Zorgverlener markt
Economie
- Analyseert het gedrag van actoren zoals huishoudens, bedrijven en lokale overheden.
- Analyseert hoe het gedrag van deze actoren de werking van de markten beïnvloedt.
- Analyseert gedrag en interacties in een wereld waar de middelen schaars zijn en
waar de behoeftes onbeperkt zijn ten opzichte van de middelen.
- Gezondheidseconomie; economie op de gezondheidsmarkt
Solidariteit
- Bereidheid om te betalen voor een ander, waar je mogelijk zelf geen gebruik van gaat
maken.
Uitgaven aan gezondheidszorg nemen toe en vormen 12% van het BBP
Belangrijke verschillen van gezondheidszorgmarkt
1. Informatie is beperkt en ongelijk verdeeld
De patiënt wil weten wat er aan de hand is
Zorgaanbieders hebben informatievoorsprong
2. Prijzenmechanisme grotendeels uitgeschakeld door:
- Privé zorgverzekering en sociale verzekering
- Overheidsingrepen
- Geen keuzemogelijkheid
3. Aanbieders met verschillende rollen en belangen
- Belangenbehartiger van de patiënt
- Ook eigen economische belangen
- Door informatieasymmetrie is deze relatie precair
4. Aanbod geïnduceerde vraag; in hoeverre wordt vraag beïnvloed door het aanbod.
5. Heterogene producten
6. Moral hazard; bedrag wordt beïnvloed door het ontbreken van een prijs
7. Kosten gaan voor de baten uit
8. Externe effecten (vaccinaties)
9. Solidariteit
10. Ethische vraagstukken
,Hoorcollege 2 Gezondheidseconomie 30-03-2021
Zorgverzekeringsmarkt; markt tussen zorgverzekeraar en de verzekerde
Zorginkoopmarkt; markt tussen gezondheidszorgaanbieder en zorgverzekeraar
Zorgverlenermarkt; markt tussen gezondheidszorgaanbieder en de verzekerde.
Gezondheidseconomie wijkt af van normale marktsituatie; afhankelijk van aantal facetten.
- Bijvoorbeeld: onzekerheid en asymmetrie
Vraag en aanbodtheorie
Marktvormen
- Perfecte competitie; efficiënt en wenselijk -> veel aanbieders en vragers: product is
vaak homogeen
- Monopolie; 1 aanbieder -> patent: alleenrecht om middel voor bepaalde tijd te
produceren.
- Monopsonie; 1 vrager -> bijv. overheid die dure geneesmiddelen inkoopt.
Zorgmarkt
- Vanaf 2006; nieuw zorgstelsel -> marktwerking: concurrentie is mogelijk op alle 3 de
markten.
- Niet volledig concurrerende markt, maar gereguleerde concurrentie -> toezicht door
de overheid.
Waarborging toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg
(gereguleerde concurrentie).
Doel: beter presterende zorgmarkt door versterking prikkels voor doelmatigheid
zorgverzekeraars en zorgaanbieders en meer klantgerichtheid.
- Iedereen moet geaccepteerd worden door zorgverzekering
Perfecte competitie
- Veel vragers en aanbieders van een product -> de prijs wordt bepaald door vraag en
aanbod.
- Homogene goederen; identieke producten.
- Volledige informatie over prijs en kwaliteit van een product.
- Weinig toetreding barrières.
Vraagcurve
Gevraagde hoeveelheid van een goed is afhankelijk van
- Voorkeuren van consumenten
- Het inkomen van consumenten
- De prijs van het goed en van andere relevante goederen.
Definitie vraag van een goed
- Relatie tussen maximale gevraagde hoeveelheid en de prijs, waarbij andere relevante
factoren constant verondersteld zijn.
- Gevraagde hoeveelheid is niet hetzelfde als gekochte hoeveelheid.
- Prijs gaat omlaag -> gevraagde hoeveelheid neemt toe (law of demand) -> behalve
voor giffen en Veblen/prestige goederen; dan minder status.
, Marktvraag; optelsom van individuele vraagcurves
Vraag naar zorg
Afhankelijk van
- Onderscheid tussen het economisch concept vraag en behoefte/gebruik
Vraag naar zorg ongevoelig voor verandering in de prijs
- Leidt tot onelastische vraag
- Verticale vraagcurve: prijs daalt/stijgt -> niet gevoelig voor verandering van de vraag.
- De vraag naar zorg is gevoelig voor de prijs; ook vormen voor zorg die prijselastisch
zijn -> plastische chirurgie.
Prijselasticiteit
- Mate waarin de gevraagde hoeveelheid reageert op de prijs
- Betreft dus de proportionele verandering in de gevraagde hoeveelheid als gevolg van
een bepaalde proportionele verandering van de prijs.
Elasticiteit goed
- Prijselastisch goed; als de prijst stijgt met 1% dan daalt de gevraagde hoeveelheid
met meer dan 1%
- Prijsinelastisch goed; als de prijs met 1% dan daalt de gevraagde hoeveelheid met
minder dan 1%.
- Hoogte van prijselasticiteit is afhankelijk van de hellingshoek en van de positie op de
vraagcurve.
Kruiselingse prijselasticiteiten
- Gevoeligheid van de vraag voor veranderingen in prijzen van andere goederen; de
mate waarin de vraag beïnvloed wordt door de prijs van andere goederen.
- Goederen zijn substituten; goed is inwisselbaar voor elkaar (prijs van a gaat omhoog,
vraag naar b gaat omhoog).
- Goederen zijn complementair; gebruik je naast elkaar (Prijs van a gaat omhoog, vraag
naar b gaat omlaag).
Als huisartsenzorg duurder wordt en mensen wachten langer met klachten, de
vraag naar ziekenhuiszorg gaat toenemen en de kosten zullen ook toenemen.
Inkomenselasticiteit
- Gevoeligheid van de vraag voor inkomensveranderingen
- Vraag is ook afhankelijk van je inkomen
- Relatieve verandering in de vraag naar een goed als gevolg van een kleine relatieve
verandering in het inkomen
- Normaal goed; als het inkomen stijgt, stijgt de vraag naar het goed
- Noodzakelijk goed; als het inkomen stijgt met 1%, stijgt de vraag naar het goed met
minder dan 1%.
- Luxe goed; als het inkomen stijgt met 1%, stijgt de vraag naar het goed met meer dan
1%.
- Inferieur goed; als het inkomen stijgt, er wordt minder van het goed gevraagd
(goedkope producten).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NynkeStudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.
