Besproken onderwerpen zijn o.a.: Duidelijke uitleg Actiepotentiaal, Depolarisatie, Centrale zenuwstelsel, perifere zenuwstelsel, grijze en witte stof, astrocyten, Grote hersenen en kleine hersenen, Omzetting prikkel tot reactie, Sensorische en motorische centra, Thalamus, Homeostase, Zwervende zenu...
Samenvatting Biologie
Hoofdstuk 13
Paragraaf 1
Neuronen = zenuwcellen.
Twee delen van het zenuwstelsel:
Centrale zenuwstelsel (CZS); hersenen en het ruggenmerg. Hier worden
regelmechanismes in gang gezet en naar de goede plek gestuurd.
Perifere zenuwstelsel; alle neuronen buiten het centrale zenuwstelsel. Ze verbinden
zintuigen met het CZS en het CZS met spieren en klieren.
Stoffen in de hersenen en het ruggenmerg:
Grijs stof; afkomstig van de cellichamen van de miljarden neuronen.
- Hersenen aan de buitenkant grijs.
- Ruggenmerg binnenin grijs.
Witte stof; komt van myeline, een vetachtige stof. De witte stof bestaat uit de
uitlopers van neuronen met daaromheen een extra isolerend omhulsel van myeline.
- Hersenen binnenin wit.
- Ruggenmerg buitenkant wit.
De hersenen en ruggenmerg zijn beschermd door vliezen.
Tussen de twee binnenste hersenvliezen stroomt hersenvloeistof: extra bescherming tegen
schokken en een afvoerroute voor afvalstoffen.
Astrocyten = spelen een belangrijke rol bij de uitwisseling van stoffen tussen het bloed en
het hersenvocht. Zitten als een vrijwel gesloten kring rondom de haarvaten.
Bloed-hersenbarrière = stoffen selectief doorlaten en hierdoor de hersenen beschermen
tegen ongewenste stoffen.
- Uitlopers van astrocyten en tight junctions zorgen dat de endotheelcellen van de
haarvaten in de hersenen strak tegen elkaar zitten. Dit vormt de bloed-hersenbarrière.
- Gebeurt via actief transport
Grote hersenen: (Binas 88C)
Bestaan uit twee helften, met elkaar verbonden via de hersenbalk.
Nemen het grootste deel van de hersenen in.
In de hersenschors, grijze deel, geven neuronen uit allerlei delen van de hersenen
hun informatie aan elkaar door.
In de grote hersenen wordt de informatie uit de omgeving via zintuigen, zenuwen,
ruggenmerg en hersenstam geordend en verwerkt.
Andere functies zijn: logisch redeneren, de bewustwording, processen m.b.t.
informatieverwerking, plannen, geheugenfuncties en emotiecentrum.
De kleine hersenen coördineren bewegingen. De coördinatie vindt plaats in nauwe
samenwerking met de grote hersenen, hersenstam en het ruggenmerg. Zijn je kleine
hersenen defect, dan beweeg je net als iemand die te veel alcohol heeft gedronken.
, Omzetting prikkel tot reactie:
1. Een prikkel (in dit geval geluid) van buitenaf wordt opgevangen door je zintuigen.
2. Je zintuigen maken impulsen: elektrische signaaltje die door zenuwen kunnen worden
voorgeleid.
3. Impulsen worden naar je hersenen gestuurd door zenuwen.
4. In het primaire sensorische centra komen de impulsen binnen en vind bewustwording
plaats.
5. Het secundaire sensorische centrum legt een verband.
6. De primaire motorische schors stuurt impulsen naar spieren en klieren.
7. Je kunt het geluid interpreteren (sensorisch) of een beweging maken (motorisch).
Sensorische centra (gevoelscentra)
Primair sensorisch schors; hier komen impulsen binnen.
Secundair sensorisch schors; legt het verband tussen verschillende waarnemingen.
Motorische centra (bewegingscentra)
Primaire motorische schors = deel van de motorische schors waar impulsen ontstaan die
naar spieren en klieren gaan. De primaire motorische schors houdt zich vooral bezig
moet lichaamsdelen die nauwkeurige bewegingen maken, zoals hand en tong (spreken).
Secundair motorische schors; afstemmen van impulsen. De primaire motorische schors
is verbonden met gebieden in de secundaire motorische schors. Bevat informatie over de
spieren en hoe bewegingen gecoördineerd kunnen worden uitgevoerd, zoals fietsen.
De motorische schors van de rechterhersenhelft bestuurt de linkerzijde van het lichaam en
die van de linkerhersenhelft de rechterzijde.
Thalamus (Binas T88c) = onderdeel van de hypothalamus, selecteert welke impulsen van
zintuigen naar de hersenschors gaan.
Invloed alcohol:
Dopamine = een stof die boodschappen van neuronen doorgeeft. Alcohol stimuleert
de vorming van dopamine. Geeft een ontspannen gevoel.
GABA = een neurotransmitter die zorgt voor remmen van angst, slaperigheid en een
afgenomen concentratie. Door GABA blijft alcohol langer aan zenuwcel remmende
receptoren gebonden. Door GABA functioneert de thalamus minder goed en weet je
soms niet meer wat je hebt gedaan.
Homeostase = het op norm houden van processen.
De hypothalamus is betrokken bij de homeostase. De hypothalamus stuurt de hypofyse aan,
deze steurt andere hormoonklieren aan om hormonen af te geven.
De hypothalamus bevat ook de thermostaat voor het regelen van je lichaamstemperatuur en
je biologische klok. Voordat je in slaap valt, daalt je lichaamstemperatuur en je bloeddruk, je
spieren verslappen en je hersenactiviteit neemt af.
BINAS 88L; 12 hersenzenuwen, allemaal binnen hoofd of hals, behalve zwervende zenuw.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannehoek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
