De Geo aardrijkskunde samenvatting
Hoofdstuk 8 (§1,2,3 & 5) - VWO 3
Een kwetsbare planeet
§1 duurzaam leven op aarde
5 factoren voor leven op aarde
De dampkring met noodzakelijke gassen zoals zuurstof & koolstofdioxide (CO2) die
leven op aarde mogelijk maken. Ongeveer 21% van de lucht bestaat uit zuurstof.
Het natuurlijke broeikaseffect, zonder de broeikasgassen die warmte binnen de
dampkring vasthouden zou de aarde te koud, en dus onbewoonbaar, zijn.
Zwaartekracht wat ervoor zorgt dat alles op aarde blijft staan.
Water is ook cruciaal voor leven op aarde. Zo'n 97,5% van al het water bevindt zich
in zeeën en oceanen en is zout. Bijna al het zoete water is opgeslagen in aquifers in
de ondergrond.
Voedsel is ook belangrijk voor mens & dier om te kunnen overleven. Voedsel is een
van de noodzakelijke natuurlijke hulpbronnen.
Duurzaam leven
De voorraden van natuurlijke hulpbronnen zoals zoet water, schone lucht, voedsel, energie en
andere zijn niet oneindig. Daarom moeten we er duurzaam gebruik van maken, omdat het
anders een keer op is. Duurzaam gebruik van de aarde houd in dat mensen niet meer van de
natuurlijke hulpbronnen gebruiken dan dat er bij komt. Alleen dan kunnen mensen in de
toekomst er ook nog gebruik van maken.
Er is veel land nodig om voedsel en kleding te produceren, en iedereen te kunnen huisvesten.
Ook het energie verbruik van auto’s, verwarming, airco en andere apparaten tellen mee. Op
deze manier kun je berekenen hoeveel ruimte op aarde word gebruikt door 1 persoon, een
heel land of werelddeel. Die ecologische voetafdruk is een manier om de duurzaamheid te
meten.
De grootte van de ecologische voetafdruk hangt af van wat je eet, welke spullen je koopt, hoe
je reist, etc. Op aarde is gemiddeld 1,8 hectare per persoon beschikbaar. Bewoners op aarde
gebruiken echter 2,7 hectare per persoon gemiddeld. Dit houd in dat we de natuurlijke
hulpbronnen van de aarde zijn aan het uitputten.
§2 Bevolking op aarde
Bevolkingsgroei
, De bevolking op aarde is sinds 1950 verdriedubbeld, van 2,5 miljard naar 8 miljard nu. De
voorspelling is dat we tegen 2050 de grens van 10 miljard in zicht komt en rond 2100 zelfs 11
miljard kunnen aantikken. Een berekende voorspelling van het bevolkingsaantal noem je een
bevolkingsprognose.
De bevolkingsgroei gaat tegenwoordig ontzettend snel vergelijken met vroeger. Er jaar
komen er ruim 80 miljoen mensen bij. Dat is 200.000 per dag.
In 1965 was er een hoogtepunt toen de bevolking met 2% groeide in een jaar, nu is dat nog
1%. De relatieve bevolkingsgroei is dus afgenomen, dit komt vooral door een daling in het
gemiddelde aantal kinderen per vrouw, het vruchtbaarheidscijfer.
Ongelijke groei
De wereldbevolking is erg ongelijk verdeeld over de aarde, meer dan de helft woont in Azië,
maar Afrika groeit ook hard. In de meeste rijke landen groeit de bevolking nauwlijks, of
neemt het juist af. Dan zijn er meer 65 plussers dan jonge, werkende, mensen. Dat is
vergrijzing. In armere landen is het juist tegenovergesteld. Daar groeit de bevolking hard en
zijn er veel jonge mensen.
De veranderingen in de bevolking vragen voor meer investeringen, bij een snelle
bevolkingsgroei zijn er elk jaar veel nieuwe huizen, scholen en ziekenhuizen nodig.
Migratie stromen
Ook migratie zorgt voor de groei of afname van een bevolking in een gebied. Sommige
gebieden hebben grote vertrekoverschotten, en andere trekken juist veel nieuwe mensen aan.
De grootste migratie stroom trekt naar de steden, vooral in ontwikkelingslanden. Er wonen nu
veel meer mensen in de stad dan op het platteland.
De grootste groep migranten bestaat uit economische migranten die vanuit arme landen naar
rijke landen trekken, daarnaast zijn ook vluchtelingen die door oorlog, religie, seksuele
geaardheid of mening niet veilig kunnen wonen in hun eigen land een grote groep van de
migranten.
Bevolking en duurzaamheid
Het is moeilijk te zeggen hoe groot de draagkracht van de aarde is: het vermogen van de
natuur om mensen te voorzien in hun bestaan. Wanneer dat niet meer mogelijk is spreek je
van overbevolking.
Kenmerken overbevolking zijn:
Gebrek aan woonruimte
Werkeloosheid
Honger en ziekte
Ernstige vervuiling van water, lucht & bodem
In Azië en Afrika zie je de kenmerken van overbevolking veel, maar de mensen in rijk,
westerse landen consumeren meer en zijn de grootste veroorzaker van het uitputten van
natuurlijke hulpbronnen.
