Basisstof 1 – Bescherming.
Inwendig en uitwendig milieu.
Het inwendige milieu is gescheiden van het uitwendige milieu door het dekweefsel van de
huid, de longen en de darmen. Het inwendige milieu kan alleen worden bereikt nadat een
celmembraan is gepasseerd.
Inwendig en uitwendig milieu:
Lichaamsvreemde stoffen.
Het binnendringen van ziekteverwekkers in je lichaam wordt een infectie genoemd. Virussen
infecteren cellen van je lichaam. Veel virussen bestaan uit een streng DNA en RNA met
daaromheen een eiwitmantel. Het virus-DNA wordt bij een infectie overgebracht naar
gastheercellen. Na het binnendringen van het virus-DNA in de gastheercellen
vermenigvuldigt het virus zich in deze cellen, waardoor de cellen doodgaan.
Stoffen of cellen die niet in je lichaam thuishoren, heten lichaamsvreemd. Het
afweersysteem (of immuunsysteem) beschermt je tegen lichaamsvreemde organismen en
lichaamsvreemde stoffen. Lichaamseigen stoffen of cellen worden door je lichaam gemaakt
of zijn onderdeel van je lichaam.
De eerste verdedigingslinie.
De huid en de slijmvliezen vormen de eerste verdedigingslinie in de bescherming, tegen
gevaren van buitenaf. Waar openingen in de huid zitten, zoals bij de ogen, de neus, en de
mond, zorgen slijmvliezen ervoor dat ziekteverwekkers moeilijk kunnen binnendringen.
Traanvocht en speeksel spoelen indringers weg, terwijl slijm in de neus, de luchtwegen, het
verteringsstelsel, het uitscheidensstelsel en het voortplantingsstelsel ziekteverwekkers
opvangt en tegenhoudt. Dit zijn voorbeelden van mechanische afweer, omdat het gaat om
afweer met behulp van fysieke aanpassingen. Chemische afweer is het gebruik van stoffen
om indringers buiten te houden. Maagsap bijvoorbeeld bevat onder andere zoutzuur. Door
de zeer lage pH (1 – 2) worden veel ziekteverwekkers in het voedsel gedood. Op de huid
zorgen zweet en olie voor een pH van 3 – 5, waardoor veel schadelijke bacteriën niet op de
huid kunnen groeien. De bacteriën op de huid en darmen horen bij de mechanische afweer.
, De huid beschermt ook tegen invloeden van buitenaf. In de kiemlaag liggen
pigmentvormende cellen: de melanocyten. Deze vormen het donkere pigment melanine, dat
ze via hun uitlopers afgeven aan de nabijgelegen opperhuidcellen. De vorming van melanine
wordt gestimuleerd door blootstelling van de huid aan zonlicht. Melanine beschermt de
delende cellen in de kiemlaag tegen de schadelijke invloed van ultraviolette straling in
zonlicht.
Bescherming bij planten.
Om zich te beschermen tegen vraat of infecties hebben planten afweermechanismen
ontwikkeld. Je hebt drie groepen:
- Mechanische afweer: uiterlijke aanpassingen (haren, stekels en doornen tegen
vraat).
- Chemische afweer: planten maken stoffen aan die niet lekker of dodelijk zijn voor
herbivoren (cafeïne of nicotine).
- Indirecte afweer: de plant maakt een lokstof aan die de natuurlijke vijand van zijn
belager aantrekt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nathalielans9. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.