Samenvatting

Samenvatting Dautzenberg Literatuur geschiedenis en theorie, ISBN: 9789034560131 Nederlands - hoofdstuk 3

1 keer verkocht

Vak
Nederlands

Niveau
VWO / Gymnasium

Samenvatting Dautzenberg Literatuur geschiedenis en theorie, ISBN: 0131 Nederlands - hoofdstuk 3, paragraaf: 20 t/m 23 + 25 t/m 26 en de grondbegrippen blz. 304-319

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 9 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Nee
Wat is er van het boek samengevat? H3- paragraaf 20 t/m 23 + 25 t/m 26 + de grondbegrippen blz. 304-319
Geupload op 9 februari 2023
Aantal pagina's 9
Geschreven in 2021/2022
Type Samenvatting

Instelling Middelbare school
Niveau VWO / Gymnasium
Vak Nederlands
School jaar 4

€5,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Ned samenvatting
H3
Paragraaf 20 – Historische achtergrond

In 17e eeuw waren in Europa de ‘absolute monarchieën’ ontstaan: koninkrijken waarin alle
macht bij de vorst berustte

In 18e eeuw bepaalde absolutisme de Europese politiek.

Engeland begon aan de opbouw van een wereldrijk: grote delen van Noord-Amerika waren
al in Engels bezit, nu kwamen ook India en verschillende gebieden in Afrika erbij.

Er heerste in de 18e eeuw een grotere welvaart dan de 17e eeuw

De bevolking van Europa nam in snel tempo toe:
- Burgerij ontwikkelde zich tot sterkste klasse in economisch toezicht
- Eind van eeuw wist ze in sommige landen ook steeds meer politieke macht te
veroveren ten koste van de monarchen

In de Republiek der Verenigde Nederlanden was geen vorst, stadhouders hadden wel
ambities in die richting maar werden tegengewerkt door het gewest Holland.

Mannelijke lijn in het huis van Oranje stierf uit, er volgde een ‘stadhouderloos tijdperk’ van
1702-1747

Republiek bleef een statenbond met een Staten-Generaal aan het hoofd ipv een vorst, de
staten-generaal was een machteloos orgaan; alle gewesten gingen hun eigen gang
(Gewesten zijn een aantal gemeenten bij elkaar)

In de tweede helft van de 18e eeuw ontstonden in de Republiek twee politieke stromingen:
- De patriotten  streefden naar meer democratie
- De prinsgezinden  waren de aanhangers van de stadhouders uit het huis van
Oranje
1798  grondwet: scheiding van kerk en staat en het kiesrecht werd uitgebreid

De culturele stroming van de 18e eeuw was de Verlichting, die vooral in Frankrijk en
Engeland bloeide

Men heeft beledigend over de ‘pruikentijd’ gesproken  sfeer van deftigheid

Het onvermogen de statenbond om te vormen tot een moderne eenheidsstaat liep gelijk aan
het onvermogen om grote kunst voort te brengen: in de literatuur is er geen Hooft of Vondel
meer, in de schilderkunst niemand van het niveau van Rembrandt of Vermeer.

, Paragraaf 21 – De Verlichting

Verlichting  met deze term wil men aangeven dat in de 18e eeuw het gevoel ontstond dat
de wereld langzaam duidelijk, helder, ‘verlicht’ aan het worden was.

De mens had in een geestelijke duisternis geleefd, maar daar begon een einde aan te komen
dankzij de inzichten die men in de Renaissance had opgedaan en die door de denkers van de
18e eeuw verder is ontwikkeld.

 Wetenschap en geloof
In de Renaissance had de wetenschap zich heel snel ontwikkelt, omdat men zich niet langer
gebonden voelde aan wat was overgeleverd van vroeger of wat door de kerk was
voorgeschreven.

Ipv daarvan ging men onderzoeken hoe de wereld in elkaar zat (empirisme), wat tot nieuwe
wetenschappelijke inzichten leidde.

In 18e eeuw ontstond hieruit de opvatting dat de menselijke ratio (verstand, rede) in staat
was alles op te lossen.
Vanwege dit rationalisme wordt de verlichting ook wel aangeduid met termen als ‘Tijdperk
van de rede’ of ‘Age of reason’

Rationalisme = Het rationalisme is een filosofische stroming die vertrekt vanuit het idee dat
de rede de enige of voornaamste bron van kennis is.

Er vonden veel natuurwetenschappelijke ontwikkelingen plaats. Fysici onderzochten de
elektriciteit, scheikundigen begonnen aan de classificatie van elementen… etc.

Op religieus gebied hingen veel verlichte denkers het deïsme aan: de opvatting dat er wel
een opperwezen bestaat, maar dat de verering daarvan in de vorm van godsdienst zinloos is.

De Franse geleerde/schrijver Voltaire verdedigde de gelijkheid van alle godsdiensten en
verdedigde het idee der tolerantie (verdraagzaamheid) = ieder mens moet kunnen denken
en geloven wat hij wil en overheden – wereldlijke zowel als geestelijke – hebben daar niets
mee te maken.

 Politiek en economie

Op politiek gebied betogen denkers als John Locke en Montesquieu de trias politica: de
opvatting dat de uitvoerende macht, de wetgevende macht en de rechterlijke macht
gescheiden zijn.

“Monarchie en godsdienst ging men beschouwen als bolwerken van behoudzucht en
domheid, die de ontplooiing van menselijke capaciteiten in de weg stonden met allerlei ver-
en geboden”

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mare80. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Samenvatting

Samenvatting Dautzenberg Literatuur geschiedenis en theorie, ISBN: 9789034560131 Nederlands - hoofdstuk 3

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Meer samenvattingen voor studieboek

Geschreven voor

Verkoper

Voorbeeld van de inhoud