Het is een samenvatting van de kennisclip van het vak Methodologie en toegepaste biostatistiek I (MTB1) wat wordt gegeven in de premaster van health science. destijds een 7,5 gehaald voor het tentamen m.b.v. deze samenvatting en de bulletin samenvatting
Risico is de kans dat iets optreedt in een gegeven tijd (de looptijd).
Toepasbaar: bij cohortstudies en experimenten met prospectief verloop
Risico kijkt naar de verhouding tussen twee groepen:
Verkouden Niet verkouden totaal
Vitamine C 23 77 100
Geen vitamine C 27 73 100
1. RR = R1/R0
2. RR = (23/100)/(27/100) = 0,85
RR < (kleiner) is dan 1: duidt op bescherming
RR > (groter) is dan 1: duidt op verhoogd risico
RR = (gelijk aan) 1: duidt op geen verband
Het risico op verkoudheid onder vitamine C. gebruikers is 0,85 keer zo groot als dat van
mensen die geen vitamine C gebruiken
We interpreteren de uitkomst vanuit de interventie die boven aan de deelstreep staat. En
wanneer we te maken hebben met een grotere tabel waar meerdere interventies worden
toegepast kan er geen eenduidig risico uitkomen, maar met delen van de tabel is het risico
wel te berekenen.
Odds is de ‘relatieve kans’ ofwel de kans op x t.o.v. de kans op niet x
Toepasbaar: transversale en retrospectieve studies, want tijd speelt geen rol
Odds hebben altijd een grotere getalswaarde dan het risico.
Bij niet zeldzame aandoening zoals verkoudheid, zijn de odds en het risico sterk verschillend
maar bij zeldzame aandoening zoals ALS zijn de odds en het risico bijna gelijk of gelijk aan
elkaar.
Bij transversale of retrospectieve studies is risico niet mogelijk om te bepalen want bij bijv
patiënt-control studie hebben de patiënten al de aandoening dus zij zijn niet ‘at risk’ en de
controles blijven ‘at risk’, dus wel de odds te berekenen
HIV+ HIV- Totaal
Onveilige seks 84 22 106
Veilige seks 16 78 94
totaal 100 100
Wat zijn de odds op HIV+ voor mensen die onveilige seks bedrijven t.o.v. mensen die veilige
seks bedrijven?
, 1. Odds = p/1-p
2. ((84/106)/(22/106))/((16/94)/(78/94))
3. (84/22)/(16/78) = 18,6, Onveilige seks geeft 18,6 keer zoveel kans op HIV dus
onveilige seks verhoogd dan kans op het hebben van hiv
OR < (kleiner) dan 1: duidt op bescherming
OR > (groter) dan 1: duidt op verhoogde kans
OR = (gelijk) aan 1: duidt op geen verband
Verkouden Niet verkouden totaal
Vitamine C 23 77 100
Geen vitamine C 27 73 100
1. Odds = p/1-p
2. Odds = (23/77)/(27/73) = 0,81
De odds wijkt altijd meer van de neutrale waarde (1) af dan het relatieve risico
Bij zeldzame aandoening kan de ratio odds worden geïnterpreteerd als het relatieve risico
Incidentiedichtheid
Incidentiedichtheid (ID) is voor een groep deelnemers het aantal events relateren aan de
totale tijd at risk en de time at risk is voor ieder proefpersoon te bepalen
Toepasbaar op dynamische populaties
1. Incidentiedichtheid: aantal events/ tijd at risk
2. 2 mensen ziek geworden en alle jaren van at risk bij elkaar opgeteld is in totaal 25,8
jaar
3. 2/25,8 = 0,078 events per jaar en dat is een frequentiemaat voor het optreden van de
ziekte
,Voordelen ID:
1. Minder gevoelig voor de looptijd van een studie
2. Minder gevoelig voor uitval daardoor is het toepasbaar op dynamische populaties
Nadelen ID:
1. Denker in persoonstijden is minder intuïtief, dus lastiger te interpreteren
2. In de praktijk is het best lastig om per persoon de persoonstijd bij te houden
3. Het risico is constant als verhuld uitgangspunt
Bij een studie naar HIV voor 18 tot 24-jarige in zuid Afrika is de ID te berekenen:
Lost to follow up, kan komen doordat de deelnemer ouder is geworden dan 24 of door sterfte
of andere uitval redenen.
1. Events: er zijn 3 mensen ziek geworden
2. De totale tijd at risk zijn alle blauwe lijnen met Jaren bij elkaar opgeteld, in totaal 33
jaar
3. 3/33 = 0,091 events per persoonsjaar
De incidentiedichtheden ratio (IDR) staat voor een effect maat i.p.v. een frequentie maat.
Het is de deling van de incidentiedichtheden van 2 groepen die verschillen in status van de
determinant. Je interpreteert het in een antwoord als; op elk moment.
, Bij de controle groep zijn er drie mensen ziek geworden (RIK,ELKE en TRYNKE) de
persoonsdagen zijn alle dagen van alle personen bij elkaar opgeteld en dat zijn er in totaal
1065;
1. 3/1065 = ID controle in persoonsdagen
2. (3/1065) x 365 = 1,028 verkoudheden per persoonsjaar, gecorrigeerd zodat de ID
controle in persoonsjaren is
Bij de vitamine C-groep zijn er 3mensen ziek geworden en het totaal aantal persoonsdagen is
1275
1. 3/1275 = ID vitamine c groep in persoonsdagen
2. (3/1275) x 365 = 0,859 verkoudheden per persoonsjaar
De IDR = ID1/ID0
Dus 0,859/1,028 en dat geeft 0,835
Wie vitamine C gebruikt heeft op elk moment 0,835 keer zoveel kans om verkouden te
worden.
Alternatieve effectmaten
1. Risicoverschil (RV)
2. Number needed to treat (NNT)
3. Attributieve proportie onder blootgestelde (geëxponeerde) (APe)
4. Attributieve proportie voor de gehele populatie (Apt)
Toepasbaar: alleen bij dichotome uitkomsten; zoals concentraties, BMI en alleen bruikbaar
bij relatief risico groter of gelijk aan >/= 1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper July2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
