Werkgroep 1
Vraag 1
De Grondwet is een belangrijke bron van staatsrecht, maar niet al het staatsrecht is in de
Grondwet te vinden. Leg dit uit.
De Grondwet is de belangrijkste bron van staatsrecht, maar niet de enige bron. Je vind
staatsrecht in alle wet- en regelgeving (zowel geschreven als ongeschreven) die betrekking
hebben op de organisatie van de Nederlandse staat. We hebben het dan over deze bronnen:
Internationaal recht (verdragen van bijvoorbeeld de VN). Dit staat bóven de
Nederlandse wetten (en dus ook boven de Grondwet!)
Het Statuut van het Koninkrijk der Nederlanden
Nederlandse Grondwet
Organieke wetten (bijvoorbeeld de Wet op de Raad van State, Provinciewet,
Gemeentewet, Algemene wet Bestuursrecht)
Regelementen van orde (bijvoorbeeld van de ministerraad en de Kamers van de Staten
Generaal)
Ongeschreven grondrecht. De belangrijkste ongeschreven regel van het staatsrecht is
dat ministers moeten aftreden als de Tweede Kamer geen vertrouwen meer in hen
heeft (motie van wantrouwen).
Vraag 2
a. Hoe heeft het idee van ‘checks and balances’ uitwerking gekregen in de leer van de ‘trias
politica’ van Montesquieu?
Het doel van een systeem van checks and balances is om te voorkomen dat er
machtsconcentratie plaatsvindt en daarmee voorkomen dat er machtsmisbruik ontstaat. Dit
doen zij door de macht te spreiden over verschillende machten. De volgende punten zijn de
kern van dit systeem:
Het gezag is verdeeld over verschillende mensen of groepen mensen
Ieder orgaan oefent slechts een deel van het gezag uit en heeft hierbij andere organen
nodig (ze zijn onafhankelijk, maar hebben elkaar wel nodig)
De verschillende organen houden elkaar in evenwicht (ze hebben evenveel macht)
Elk orgaan moet een zekere macht hebben en een zekere verantwoordingsplicht (en
ze worden gecontroleerd door de andere machten)
Montesquieu wilde de macht ook spreiden, daarom bedacht hij de drie machten
(rechtsprekend, uitvoerend, wetgevend). Dit is een manier om te komen tot een systeem van
checks and balances. Door de machten ontstond er een machtsevenwicht. Het idee van checks
and balances ontstond pas ná dat Montesquieu de Trias Politica bedacht. Zijn systeem is in de
praktijk lastig uit te voeren. In Nederland kennen wij ook geen strikt systeem van een Trias
Politica, de machten overlappen elkaar hier deels.
b. Op welke manier is er sprake van ‘checks and balances’ in artikel 118 Grondwet bij de
samenstelling van de Hoge Raad?
De Hoge Raad (HR) komt zelf met een voordacht van zes kandidaten voor de functie. Op basis
van deze shortlist kiest de Tweede Kamer drie kandidaten uit deze lijst (meestal de eerste drie
van de lijst). De regering kiest uiteindelijk één iemand uit deze lijst (meestal de eerste op de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RianneCriminologie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.