Hoofdstuk 7: brief aan de wethouder
Emma van Dam
Straat + Huisnummer
Postcode + Plaats
Telefoonnummer
Email adres
Leerdam, 22 januari 2023
Aan de heer T. van Maanen
Dr. Reilinghplein 1
4141 DA, Leerdam
Betreft: Gezondheidsadvies voor bewoners van Leerdam-West.
Geachte heer T. van Maanen,
Afgelopen maanden heb ik, Emma van Dam, samen met drie medestudenten van de HBO-
verpleegkundestudie aan Hogeschool Utrecht gewerkt aan een wijkanalyse over Leerdam-
West. Wij hebben voor de afgelopen 3 maanden hard gewerkt om deze wijk grondig te
bestuderen. In de wijkanalyse wordt gekeken naar de gezondheid en leefomgeving van de
inwoners. De wijkanalyse heeft duidelijk de wijk en de gezondheidsproblemen in kaart
gebracht. Voor deze problemen zijn er interventies bedacht. Daarnaast is er nagedacht hoe
er toekomstige problemen vermeden kunnen worden. In deze brief wil ik graag de resultaten
van deze wijkanalyse met u delen.
A. Wijkgezondheidsprofiel
Bevolkingssamenstelling en Migratieachtergrond
In de wijk Leerdam-West wonen in totaal 7 210 mensen. 49,1% van de inwoners is man, de
resterende 50,9% is vrouw. De verdeling in gender is dus redelijk gelijk. (AlleCijfers, 2022)
De leeftijdsopbouw in Leerdam-West ziet er als volgt uit: 18,7% van de inwoners is tussen
de 0-15 jaar, dit zijn 1 385 mensen. De kleinste groep is tussen 15-25 jaar, deze
leeftijdsgroep bestaat uit 10,5% van de inwoners. Dat zijn dus ongeveer 780 mensen. Met
28,8% is de leeftijdsgroep 25-45 jaar de grootste in Leerdam-West, de wijk telt dan ongeveer
2 135 mensen. De op één na grootste leeftijdsgroep in Leerdam-West is 45-65 jaar met
22,8%, dit zijn 1 685 mensen. De laatste groep is de 65 jaar ouder. Deze groep bestaat uit 1
220 mensen met 19,1%. Deze gegevens komen uit onderzoek van AlleCijfers (2022)
In Leerdam-west hebben de bewoners zes verschillende afkomsten. 25,6% van de
bewoners heeft een westerse achtergrond, hier valt een Nederlandse afkomst onder. Het
grootste aantal percentage van de bewoners komt uit Turkije, namelijk 46,6%. 1,4% heeft
een Surinaamse afkomst. 10,7% van de bewoners heeft een Marokkaanse afkomst. 17,2%
is afkomstig uit een ander land. Het valt bij de migratieachtergrond op dat maar een kwart
van de bewoners westers is. Leerdam-West is dus een multiculturele wijk.
Pagina 39 van 58
, Culturen en Religie
In Leerdam-West zijn er drie grote migratieachtergronden. Dit zijn Turks, Marokkaans en
Westers (AlleCijfers, 2022). Er zijn drie kerken gevestigd in Leerdam-West. De Pauluskerk,
een protestante kerk. De Silokerk voor de Molukse gemeenschap. Er is ook een orthodoxe
gemeenschap voor de Immanuel gemeente. Naast de kerken zijn er twee moskeeën te
vinden in Leerdam-West, de Anadolu moskee en El Mouahidine moskee. In de buurt
Broekgraaf-Noord wonen de Molukkers. Deze cultuur is duidelijk terug te zien in deze buurt.
De huizen zien er hetzelfde uit en op de lantaarnpalen staat de Molukse vlag afgebeeld.
Geschiedenis
De meeste huizen in Leerdam-West zijn gebouwd voor het jaar 2000, 69% van het totaal
aantal huizen zijn voor 2000 gebouwd, de overige 31% na het jaar 2000. De oudste huizen
bevinden zich rondom de glasfabriek. Deze huizen zijn gebouwd in de 19e eeuw door de
gastarbeiders die in de fabriek werkzaam waren. Deze huizen waren erg simpel en klein.
Na verloop van tijd zijn deze huizen gesloopt en zijn er nieuwe huizen voor in de plaats
gekomen. (Kars advies, 2012). De meeste nieuwbouwhuizen bevinden zich in Broekgraaf
Noord en Zuid (Westerdijk, 2018).
Waar Leerdam het meest bekend om staat is de glasfabriek. Hierdoor staat Leerdam ook
wel bekend als de ‘glasstad’. De glasfabriek begon als een flessenblazerij in 1765 wat
vroeger ook bekend stond als de ‘zwarte hut’. In 1878 werd de daadwerkelijke glasfabriek
gebouwd door de heren Mijnssen en Jeekel. Door de jaren heen heeft de glasfabriek
verschillende namen gehad, nu heet de fabriek Libbey Europe. (Glasfabriek Leerdam, z.d.)
Gezondheid
Uit gegevens van AlleCijfers (2022) kwam naar voren dat van alle 18-65 jarigen van
Leerdam-West heeft 74% een goed ervaren gezondheid, 31% geeft aan één of meer
langdurige aandoeningen te hebben. Van de 65 plussers geeft 56% aan een goed ervaren
gezondheid te hebben. Wel heeft 52% van de 65 plussers één of meer langdurige
aandoeningen. 54% van de inwoners van Leerdam-West geeft aan zich eenzaam te voelen,
waarvan 16% zich zeer ernstig eenzaam voelt.
Vanuit AlleCijfers is er onderzoek gedaan naar het gedrag rondom gezondheid in Leerdam-
West. Dit zijn de resultaten: 58% van de inwoners van Leerdam-West heeft overgewicht.
60% noemt zichzelf een drinker en 23% van alle inwoners geven aan te roken.
Daarnaast sport 38% van de inwoners van Leerdam-West wekelijks. 51% van de inwoners
in Leerdam-West heeft matig/hoog risico op angst of depressie. 10,5% van de inwoners
heeft een hoog risico op angst en depressie.
Gezondheidsvoorzieningen
Tijdens de observatie in de wijk zijn wij enkele gezondheidsvoorzieningen tegengekomen. Er
zijn drie verschillende huisartsen in drie verschillende wijken aanwezig. De huisartsen zijn in
Leerdam-West goed bereikbaar. Aan de rand van de wijk is een tandartsenpraktijk. Het
gezondheidscentrum M3 bevindt zich in de achterzijde van de wijk. Leerdam-West heeft
twee verzorgingstehuizen namelijk het Emmahuis en Present. Daarnaast is er in de wijk
extra steun en gezondheidsmogelijkheden voor mensen thuis, zo is er buurtzorg en
thuiszorg. Mensen met een verstandelijke beperking kunnen vrij wonen en hulp krijgen waar
dat nodig is. In Leerdam-West is een apotheek, fysiotherapeut en een consultatiebureau
aanwezig (Eigen observatie, 2022)
Sociaal Economische Status
De sociaaleconomische status is de positie in de maatschappij. De sociaaleconomische
status kan worden bepaald door een aantal factoren. Als eerst wordt er gekeken naar het
opleidingsniveau van de 15-75 jarigen. In Leerdam-West is 45,5% van deze groep
Pagina 40 van 58
