17-6-2022
Protocol Magnetic
Resonance Imaging
(MRI)
EBP 3
FONTYS HOGESCHOOL, EINDHVOEN
,INHOUDSOPGAVE
Body of Knowlegde.................................................................................................................................. 3
Casus .................................................................................................................................................... 3
Anatomie ............................................................................................................................................. 3
Fysiologie ............................................................................................................................................. 4
Pathologie ............................................................................................................................................ 4
Epidemiologie................................................................................................................................... 4
Etiologie (pathogenese) ................................................................................................................... 4
Verschillende histologische typen ................................................................................................... 4
Symptomen ...................................................................................................................................... 5
Diagnostiek....................................................................................................................................... 5
Classificatie/stadiëring ..................................................................................................................... 5
Therapie ........................................................................................................................................... 5
Prognose .......................................................................................................................................... 6
Inleiding ................................................................................................................................................... 7
Onderzoeksvraag ................................................................................................................................. 7
Multidisciplinair handelen ....................................................................................................................... 8
Data-synthese ...................................................................................................................................... 8
Discussie ................................................................................................................................................ 10
Conclusie ............................................................................................................................................... 11
Beroepsmatig handelen ........................................................................................................................ 12
Voorbereidingsfase ............................................................................................................................ 12
Patiënt veiligheid............................................................................................................................ 12
Voorbereiding patiënt .................................................................................................................... 12
apparatuur en middelen ................................................................................................................ 12
Contrastmiddel............................................................................................................................... 13
Uitvoeringsfase .................................................................................................................................. 13
Scout scan – GRE ............................................................................................................................ 13
Conventionele scan – TSE SPIR T2w ............................................................................................... 15
Dynamische scan – DWI ................................................................................................................. 18
Evaluatie fase/nazorg ........................................................................................................................ 20
Postprocessing ............................................................................................................................... 20
nazorg............................................................................................................................................. 20
Normaal beelden vs. afwijkende beelden ......................................................................................... 21
Bibliografie ............................................................................................................................................ 23
Bijlagen .................................................................................................................................................. 25
Bijlage 1 – Tumor stadiëring .............................................................................................................. 25
Bijlage 2 – Klinische nodale uitbreiding ............................................................................................. 26
1
,Bijlage 3 – Indeling TNM-stadiëring ................................................................................................... 26
Bijlage 4 – Flowchart .......................................................................................................................... 27
Bijlage 5 -Voorbeeld screeningsformulier ......................................................................................... 28
Bijlage 6 – Beoordelingsformulieren diagnostische test ................................................................... 29
Artikel 1 - Wu J-H et al.11 ................................................................................................................ 29
Artikel 2 - Allegra E et al.12 ............................................................................................................. 33
Artikel 3 - Paone g et al.13............................................................................................................... 36
Bijlage 7: artikelen full tekst .............................................................................................................. 40
Artikel 1 - Wu J-H et al.11 ................................................................................................................ 40
Artikel 2 - Allegra E et al.12 ............................................................................................................. 47
Artikel 3 - Paone g et al.13............................................................................................................... 54
2
,BODY OF KNOWLEGDE
CASUS
MRI ter stadiering bij een patiënt met Larynx carcinoom:
Een patiënt, 63 jaar, komt met klachten van pijn in de keel en heesheid bij de huisarts. De pijn wordt
erger bij het slikken en veelal uitstraalt naar beide oren. Tevens is er sprake van een verhoogde
slijmproductie. De huisarts stuurt de patiënt door naar de KNO-arts, die een laryngoscopie uitvoert
waarbij een proces met onregelmatige begrenzing wordt aangetroffen in de larynx, welke sterk
verdacht is voor een maligniteit. Dit wordt bevestigd door histologisch onderzoek. De KNO-arts vraag
een MRI aan ter stadiering.
ANATOMIE
De larynx is een onderdeel van de pharynx en bevindt zich ter hoogte van de C3- tot C7-wervels aan
de inferior zijde van de hals. De larynx is
ongeveer 4-5 cm lang en breed en is iets kleiner
bij vrouwen dan bij mannen. Het is een
kraakbenig skelet, dat enkele ligamenten en
spieren bevat. Het kraakbenig skelet bestaat uit
negen soorten kraakbeen: glandula thyroidea
kraakbeen, cricoïdkraakbeen, epiglottis,
arytenoïde kraakbeen, corniculate kraakbeen en
cuneiforme kraakbeen, zie figuur 1.1-2
De larynx bevat extrinsieke en intrinsieke
ligamenten. De extrinsieke ligamenten hechten de Figuur 1: Anatomie van de larynx
(bron: Strottenhoofd - Anatomie, functie in het ademhalingssysteem - Kankersymptomen (healthjade.com))
larynx aan andere structuren zoals de trachea. De
intrinsieke ligamenten hechten de structuren die binnen de larynx gelegen liggen1.
Binnen in de larynx bevindt zich een holte, de larynxholte genoemd. De interne ruimte is
breed in de superior en inferior delen, maar versmalt in het midden. Deze ruimte wordt
in drie secties verdeeld: supraglottis glottis en subglottis, zie figuur 2. De supraglottische
ruimte vormt een ovale holte, die zich uitstrekt langs de rand van de epiglottis en naar
beneden tot het arytenoïde kraakbeen. De glottis wordt gevormd door de stembanden.
Deze bevatten vier plooien van fibro-elastisch weefsel. De stembanden worden
onderverdeeld in de superior (valse stembanden) en inferior stembanden (echte
stembanden). De subglottische ruimte ligt caudaal t.o.v. de glottis en heeft een
omgekeerde knelpuntvorm die wordt bepekt door de stembanden en trachea.1-2
De bloedtoevoer naar de larynx verloopt via de superior en inferior larynxarteriën. De
superior larynxarterie is een tak van de a. thyroidea superior die de epiglottis, de
supraglottische ruimte en de superior stembanden bloedtoevoer levert. Ook de inferior Figuur 2: Laterale zijde van de larynx
(bron: The Larynx - Cartilages - Muscles - TeachMeAnatomy)
larynxarterie is een tak van de a. thyroidea inferior. Deze tak levert bloedtoevoer aan de subglottische
ruimte en de inferior stembanden. De larynx venen nemen dezelfde naam aan als de larynx arteriën.
Deze venen lopen af naar superior- en inferior v. thyroidea, die in de interne hals- en subclavia venen
uitmonden.1
De larynx lymfedrainage wordt onderscheiden tussen de supraglottische en subglottische lymfevaten.
Het glottis gebied heeft geen lymfevaten. De supraglottische lymfeklieren zijn dicht en draineren in
diepe cervicale lymfevaten, langs de v. jugularis interna. De subglottische lymfevaten zijn daarentegen
minder dicht en draineren in de lagere diepe cervicale knooppunten, via de prelaryngeale en
pretracheale lymfeklieren.1-2
3
, FYSIOLOGIE
De primaire functies van de larynx is: sfincterfunctie, het produceren van stemproductie (fonatie) en
slikken. Daarnaast heeft het ook als functie voor het transport van ademhalingsgassen en de afvoer
van slijm. De afvoer gebeurt d.m.v. het mucociliaire transport of door de hoestreflex. Bij inspiratie
worden de stemplooien licht geabduceerd, waardoor de glottis verruimd wordt. Bij expiratie komen
daarentegen de stemplooiranden iets naar het mediaan terug. 1-4
Sfincterfunctie
De afsluiting van de larynx vindt plaats op drie plekken. Dit zijn drie
boven elkaar geplaatste plooien: de epiglottis, de valse stemplooien
en de ware stemplooien, zie figuur 3. Deze afsluiting beschermt de
lagergelegen luchtwegen voor het opzuigen van voedsel in de
trachea tijdens het ademhalen. Ook biedt deze functie de
mogelijkheid om de intra thoracale druk te regelen bij hoesten,
persen en bij heffen van zware lasten. 4
Fonatie
Fonatie staat centraal voor het communicatiemiddel. De
stemplooien zorgen voor de productie van het basisgeluid. Bij het
Figuur 3: Laterale zijde van de larynx met stembanden
foneren worden beide stemplooien naar elkaar toegebracht en actief (bron: De oudere stem wijs gebruikt Presbyfonie of Bowing (purmerendsdagblad.nl) )
aangespannen. De stemplooien worden passief in trilling gebracht door de geëxpireerde luchtstroom.
De toonhoogte en het stemvolume worden door de larynxspieren en uitademingsspieren gereguleerd.
De toonhoogte hangt af vanaf het spanningsniveau van de stemplooien en het volume van de
subglottische druk.2,4
PATHOLOGIE
EPIDEMIOLOGIE
Jaarlijks worden er 680 patiënten gediagnostiseerd met het
larynxcarcinoom in Nederland. Het aantal geregistreerde
larynxcarcinoom bij mannen is gesteld op 543 per jaar. Bij
vrouwen is dit 137 per jaar. Hieruit mag geconcludeerd
worden dat de man vrouw verhouding 80% - 20% is, zie figuur
4. Het larynxcarcinoom komt daarnaast vooral voor bij
patiënten ouder dan 60 jaar. 1,5-6
Figuur 4: Epidemiologie geslacht en leeftijd. 6
ETIOLOGIE (PATHOGENESE)
De echte oorzaak van het larynxcarcinoom is niet bekend. Er zijn wel een aantal risicofactoren die een
grote rol spelen bij het diagnosticeren van het carcinoom. De belangrijkste risicofactoren voor het
larynxcarcinoom zijn: roken en alcoholgebruik. Roken is de belangrijkste risicofactor, naar schatting
70-90% van alle gevallen. Hierbij speelt elke voorgeschiedenis van roken een hoger risico, waarbij
huidige rokers een verhoogd relatief risico vertonen op voornamelijk het supraglottis en glottis
carcinoom. Zwaar alcoholgebruik is ook een risicofactor, maar omdat dit vaak samen gecombineerd
wordt met tabak, is het niet duidelijk wat het onafhankelijke effect van alcohol is. Naast roken en
alcoholgebruik zijn er ook nog andere risicofactoren, namelijk: een gevorderde leeftijd, dieet met
weinig bladgroenten, infectie met het humaan papillomavirus (HPV), dieet rijk aan vetten en zout
geconserveerd vlees, voorgeschiedenis van hoofd- en hals carcinoom en blootstelling aan verf, asbest,
benzinedampen en straling. 7-8
VERSCHILLENDE HISTOLOGISCHE TY PEN
Larynxcarcinomen worden onderverdeeld in glottis, supraglottis en subglottis larynxcarcinoom. De
meerderheid ontstaat in de glottis en zijn gedifferentieerde plaveiselcelcarcinomen, wat aangeduid
4
