Uitgebreide en duidelijke samenvatting van H1 t/m 5, H9 van het boek De praktijk van Auditing en Assurance. Hierin wordt o.a. uitgelegd welke stappen je doorloopt in een controleproces, wat een risicoanalyse en cijferanalyse is en hoe je een controleprogramma opstelt. Plus toelichting over het aan...
De praktijk van auditing en assurance samenvatting
Hoofdstuk 1: controleproces
1.1 Het controleproces in het algemeen
Het controleproces bestaat op hoofdlijnen uit twee componenten. De controleaanpak en het
controleprogramma.
De controleaanpak omvat het vaststellen van de reikwijdte, de timing en de richting van de controle
als basis voor de ontwikkeling van het controleprogramma. Het opstellen van het
controleprogramma resulteert in een beschrijving van:
- De aard, timing en omvang van de geplande risico-inschattingswerkzaamheden
- De aard, timing en omvang van de geplande verdere controlewerkzaamheden op het niveau
van beweringen
- De geplande overige controlewerkzaamheden die moeten worden verricht zodat de
opdracht conform de controlestandaarden wordt uitgevoerd
Bij de beheersing van het controleproces treden twee aspecten op de voorgrond: de effectiviteit van
het controleproces en de efficiency van het controleproces.
Bij de effectiviteit van het controleproces gaat het erom of de juiste controlewerkzaamheden zijn
gekozen en uitgevoerd om voldoende en geschikte controle-informatie te verzamelen om de
accountant in staat te stellen zijn oordeel over de verantwoording te onderbouwen. Hiervoor is het
nodig een controleprogramma te ontwikkelen om het accountantscontrolerisico tot een
aanvaardbaar laag niveau te reduceren. De efficiency van het controleproces kenmerkt zich door het
streven het doel met zo weinig mogelijk middelen te bereiken.
Om te bevorderen dat effectiviteit en efficiency wordt bereikt dient de accountant het
controleproces methodisch op te zetten. Meestal zal dit leiden tot een planmatige aanpak die is
opgedeeld in fasen, waarbij elke fase wordt afgerond met een conclusie en beslissing voor de
volgende fase van het proces. Figuur 1
Bij de planning worden de voor de opdracht verantwoordelijke partner en andere belangrijke leden
van het controleteam betrokken, vanwege hun ervaring en inzicht en om het planningsproces zo
effectief en doelmatig mogelijk te laten verlopen. Een toereikende planning bevordert dat aandacht
wordt besteed aan belangrijke deelgebieden van de controle voortvloeiend uit de gevoerde
risicoanalyse; problemen tijdig worden onderkend en opgelost en werkzaamheden op de juiste wijze
worden verdeeld over de leden van het controleteam. Onderdeel van de planningswerkzaamheden is
ook dat de accountant de met governance belaste personen over de geplande reikwijdte en de
timing van de controle informeert.
,Het in het dossier opnemen van de controleaanpak en het controleprogramma dient als vastlegging
van de juiste planning, als er belangrijke wijzigingen tijdens de controleopdracht zijn gemaakt in de
algehele controleaanpak en het controleprogramma dan wordt dit gedocumenteerd waarbij ook de
reden van dergelijke wijzigingen worden vastgelegd.
1.2 voorbereidende opdrachtactiviteiten (NV COS 300)
Bij (nieuwe) opdrachten zal het vaststellen van de controleopdracht onder meer worden
voorafgegaan door:
- Oriënteerde besprekingen met de opdrachtgever
- beoordeling van de integriteit van de opdrachtgever
- beoordeling van de ethische normen, waaronder het vaststellen van de mogelijke
bedreigingen van de fundamentele beginselen
- overleg met de vorige accountant
- een haalbaarheidsonderzoek
- een offerte
Indien de opdrachtgever en accountant het eens zijn over de inhoud van de opdracht dan wordt dit
vastgelegd in een opdrachtbevestiging, ook wel ‘engagement letter’ genoemd. Bij doorlopende
opdrachten zal de accountant moeten evalueren of de relatie met de client kan worden voortgezet
en of continuering van de opdracht onder dezelfde condities mogelijk is.
1.3 controleaanpak en controleprogramma
Vaststellen controleaanpak
Stap 1: identificeren opdrachtkenmerken bepalend voor de reikwijdte
Denk hierbij aan een veelheid van aspecten die essentieel zijn voor bijvoorbeeld de aard en timing
van de werkzaamheden of de inzet van specifieke deskundigheid
Stap 2: vaststellen doelstellingen met betrekking tot rapportages
Dit in het kader van de opdracht, om de tijdsfasering van de controle en de vereiste soort
communicatie te kunnen plannen. Bv vastleggen van deadlines voor tussentijdse rapportage
Stap 3: beoordelen belangrijke factoren bepalend voor kernpunten controleplan
Dit betreft aspecten die op grond van de professionele oordeelsvorming van de accountant en zijn
ervaring met soortgelijke opdrachten belangrijk zijn voor de aansturing van het team en de uit te
voeren werkzaamheden. (bv passende materialiteitsniveau, mogelijke risico’s, significante
ontwikkelingen)
Stap 4: bepalen van aard, timing en omvang van de benodigde controlewerkzaamheden
Dit omvat de selectie van het opdrachtteam en de opdrachtbudgettering. Dit houdt in de toewijzing
van de controlewerkzaamheden aan de teamleden en de calculatie van de benodigde tijd.
Opstellen controleprogramma
Stap 1: Beschrijving van de planning van werkzaamheden met betrekking tot de risico-inschatting die
toereikend zijn om de risico’s van afwijkingen van materieel belang te kunnen inschatten.
Stap 2: Beschrijving van de planning en controlewerkzaamheden op beweringsniveau voor alle van
materieel belang zijnde transactiestromen, jaarrekening posten en onderdelen van de toelichting.
De planning van de overige controlewerkzaamheden geeft de beslissing van de accountant weer om
de effectieve werking van de intern beheersingsmaatregelen te toetsen.
Stap 3: Beschrijving van overige controlewerkzaamheden die moeten worden uitgevoerd.
De uitvoering van deze controlewerkzaamheden vindt plaats tijdens de controle, naarmate het
controleprogramma voor de opdracht vorm krijgt.
Op basis van het controleprogramma en de daaruit afgeleide werkprogramma’s kunnen de
controlekosten worden begroot, de te verrichten werkzaamheden worden gedelegeerd en eventueel
in te schakelen externe deskundige worden geïnstrueerd.
, Aanpassingen in de controleaanpak en controleprogramma kunnen zich voordoen wanneer
informatie onder de aandacht van de accountant komt die aanmerkelijk afwijkt van die waarover hij
beschikte toen hij de controlewerkzaamheden plande.
1.4 De uitvoering van de controle
De uitvoering van de controle kan in drie fasen worden onderverdeeld:
1. Uitvoering van risicoanalyse
De risico-inschattingswerkzaamheden zijn de basis voor het identificeren en inschatten van risico’s op
een afwijking van materieel belang op het niveau van de financiële overzichten en bewerkingen. De
werkzaamheden bestaan uit: verzoeken om inlichtingen bij het management die waarschijnlijk
ondersteunend zijn bij het identificeren van risico’s op een afwijking van materieel belang die het
gevolg is van fraude of fouten, cijferanalyse en waarneming en inspectie.
2 Tussentijdse controle
1. systeemgerichte controles
Systeemgerichte controles zijn bedoeld om de interne beheersingsmaatregelen te toetsen.
Bij de uitvoering van deze controles wordt gebruikgemaakt van de waarborgen die onderdeel
zijn van het systeem van interne beheersing van de entiteit. Bij de planning en voorbereiding
van de controle van de jaarrekening is bepaald voor welke controledoelstellingen
systeemgerichte werkzaamheden moeten plaatsvinden.
Bij het onderzoekend van de werking van de interne beheersing kan gebruik worden
gemaakt van procesduretests, waarneming ter plaatsen en het uitvoeren of herhalen van
rekenkundige bewerkingen.
De systeemgerichte werkzaamheden kunnen in twee groepen worden onderverdeeld een
deel van de systeemgerichte werkzaamheden heeft tot doel de algemene maatregelen van
de interne beheersing op hun werking te testen, het andere deel is meer procesgericht en
heeft tot doel de in de verschillende processen opgenomen beheersingsmaatregelen.
2. Tussentijdse gegevensgerichte controles
Bij de gegevensgerichte tussentijdse controles gaat het erom vast te stellen of en in welke
maten er fouten in de mutatiestromen en de bestanden voorkomen. De inhoudelijke
juistheid van de geselecteerde transacties en van de verwerking daarvan in de financiële
administratie staat dus voorop. Dit in tegenstelling tot de systeemgerichte tussentijdse
werkzaamheden waar het niet zozeer de inhoudelijkheid van de beoordelen posten betreft
als wel dat de werking van de interne organisatie wordt vastgesteld.
3. Tussentijdse evaluatie materialiteit en risico
Nadat de hiervoor beschreven werkzaamheden zijn uitgevoerd, evalueert de accountant zijn
tussentijdse bevindingen en gaat na of en zo ja, welke consequenties deze hebben voor de
eerder vastgestelde uitvoeringsmaterialiteit en de risico-inschatting per proces en per post
van de jaarrekening. Mogelijk zijn naar aanleiding van de systeemgerichte werkzaamheden
nieuwe risico’s aan het licht gekomen die extra aandacht verdienen bij de eindejaarscontrole.
4. Rapportering tussentijdse controle
De tussentijdse controle levert belangrijke aanwijzingen op over het functioneren van de
interne beheersing en werpt reeds vooruit naar de op te stellen jaarrekening. Het is daarom
handig na afronding van de tussentijdse controle de bevindingen te rapporteren aan het
management.
3 Eindejaarscontrole
1. Gegevensgerichte controlewerkzaamheden (detailcontrole en gegevensgerichte
cijferanalyse)
Bij gegevensgerichte controlewerkzaamheden verzamelt de accountant door eigen actie
controle-informatie om afwijkingen van materieel belang op het niveau van beweringen te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lenaverdonk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
