Dit document bevat
-de lessen: combinatie van powerpoints, hoorcolleges, en het boek
-enkele samenvattende tabellen
-enkele mindmaps
-oude examenvragen of oefenvragen
Met dit document ben ik vlotjes geslaagd!
1. Psychologie als wijze van denken 2
1.1. Rol van onderzoek producent ↔ consument 2
1.2. Hoe werken wetenschappers? 2
1.2.1. Empirie 2
1.2.2. Wetenschappers testen theorieën 2
1.2.3. Wetenschappers vormen een gemeenschap 2
1.2.4. Fundamenteel en toegepast onderzoek 3
1.2.5. Continue ontwikkeling 3
1.2.6. Publiceren 3
1.2.7. Communiceren 3
2. Bronnen van informatie 4
2.1. Onderzoek vs ervaring 4
2.2. Onderzoek vs intuïtie 4
2.3. Onderzoek vs autoriteiten geloven 4
2.4. Bronnen van informatie 4
3. Grondbeginselen van alle onderzoek 5
3.1. Drie soorten uitspraken vier aspecten van validiteit 5
3.1.1. Variabelen 5
3.1.2. Drie soorten uitspraken 5
3.1.3. Vier aspecten van validiteit 5
3.1.4. Voorwaarden causaliteit 6
4. Ethische richtlijnen voor Ψ onderzoek 7
4.1. Historische voorbeelden 7
4.2. Ethische principes 7
4.3. APA richtlijnen 7
4.4. Standaard 8 van APA 8
4.4.1. Ethische commissie 8
4.4.2. Informed consent 8
4.4.3. Misleiding 8
4.4.4. Debriefing 8
4.5. Onderzoeksfraude 8
4.6. Open science beweging 9
4.7. Onderzoek met dieren 9
1. Psychologie als wijze van denken
1.1. Rol van onderzoek producent ↔ consument
Producent masterproef → hoe produceer je onderzoek?
Consument moet evidence based handelen → hoe consumeer je onderzoek?
-kritische mindset!: niet alle gepubliceerd onderzoek is correct of robuust (repliceerbaar)
-psychologisch onderzoek zit in een turbulente periode bv artikel feeling the future
1.2. Hoe werken wetenschappers?
1.2.1. Empirie
-empirische methode is gebaseerd op data van directe zintuiglijke waarnemingen of
meetinstrumenten (→ gebruiken om conclusie te trekken)
-doel empirische wet: systematisch, nauwkeurig, en repliceerbaar onderzoek verrichten
-empirie is niet gebaseerd op eigen ervaringen, intuïtie, of autoriteitsfiguren (zie verder)
1.2.2. Wetenschappers testen theorieën
Theorie-data cyclus
-theorie → onderzoeksvragen → onderzoeksdesign (studie met bepaald
design, experiment) → hypothese toetsen (data verzamelen en analyseren) →
data klopt (ondersteunt) of klopt niet (herbekijken)
Kenmerken goede theorie
-ondersteund door data
-falsifieerbaar: een goede theorie moet je kunnen weerleggen
-bv “marsmannetjes bestaan” → 1j kijken of je marsmannetje tegenkomt → nee →
“dat komt omdat je ze enkel ziet als je er echt in gelooft” ⇒ niet-falsifieerbaar want je
kan niet aantonen of het wel/niet klopt ⇒ pseudowettheorie ipv wettheorie
-bv facilitated communication treatment believers → “wel goede behandeling, er is
gwn te weinig vertrouwen in therapeut” ⇒ niet-falsifieerbaar
-parsimonie: spaarzaamheid, Occam’s razor ⇒ bij 2 even goede theorieën, kies makkelijkste
Theorie w geëvalueerd obv alle beschikbare bewijs
-theorie kan nooit “bewezen worden” → wél ondersteuning
-replicatie is belangrijk
1.2.3. Wetenschappers vormen een gemeenschap
Merton’s scientific norms
-universalisme: kwaliteit is afhvd studie zelf en niets anders
-communaliteit: wetenschappers vormen community en maken hun werk beschikbaar voor
die gemeenschap → transparant zijn over resultaten, data, … (moeilijke zaak)
-disinterestedness: wet wilt verklaren/begrijpen uit intellectuele interesse (niet owv geld,...)
-georganiseerd scepticisme: je zou alles in vraag moeten kunnen stellen
1.2.4. Fundamenteel en toegepast onderzoek
Fundamenteel onderzoek
-tracht theoretisch inzicht te verkrijgen in fenomenen
-geen directe praktische toepassing, veel binnen universiteit
-kan op termijn leiden tot toepassingen die praktischer van aard zijn → vertalend onderzoek
-bv via neurowetenschappelijk onderzoek kijken welke hersendelen activeren bij meditatie
Vertalend onderzoek
-in laboratorische studie
-bv kan meditatie studenten helpen tot een beter resultaat?
Toegepast onderzoek
-werkt een toepassing?
-bv helpt meditatieprogramma op school om studenten langer te focussen op de les?
1.2.5. Continue ontwikkeling
-theorieën worden continu getest, aangepast, en gefalsifieerd
-wetenschappers zetten vervolgonderzoek op
1.2.6. Publiceren
-manuscripten w ingestuurd naar wetenschappelijke tijdschriften
-rol vd editor: start peer-review proces (coördinerende functie)
-peer-review: collega’s beoordelen kwaliteit v artikel (beide anoniem)
-rol vd reviewers: reject/revise/accept
1.2.7. Communiceren
-wat in media verschijnt → zelden gelijk aan onderzoek (clickbait!)
2. Bronnen van informatie
Onderzoekers
-gebruiken een vergelijkingsgroep
-controleren voor derde variabelen (confounds, alternatieve verklaringen)
-trachten informatie te evalueren zonder bias bv pen is mightier than keyboard
⇒ onderzoek is beter dan: eigen ervaring, intuïtie, autoriteitsargumenten
2.1. Onderzoek vs ervaring
Ervaring is confounded
-we controleren onze eigen ervaringen niet voor meerdere, gelijktijdig optredende factoren
die een invloed hebben op onze gevoelens en gedrag
Onderzoek is beter dan eigen ervaring want…
-onderzoekers gebruiken controlegroep, controleren voor derde variabelen (confounders),
en trachten informatie te evalueren zonder bias
-bv onderzoek Bushman naar catharsis hypothese (woede uiten helpt)
-onderzoek is wel probabilistisch! je kan nooit iets perfect voorspellen
-bv roken en longkanker: er zullen altijd uitzonderingen zijn
2.2. Onderzoek vs intuïtie
Biases redeneerfouten
-goed verhaal: wnr het plausibel klinkt (bv catharsis hypothese)
-availability heuristic: wnr we makkelijk met voorbeelden kunnen komen (bv vliegtuigcrash)
-present/present bias: wnr we kijken naar 1 specifieke situatie (bv rage room, dromen+sms)
-confirmation bias: bewijs zoeken dat overeenkomt met verwachting
-confirmatory hypothesis testing: hypo formuleren zodat die bevestigd w (bv extra/introvert)
-bias blind spot: eigen bias ontkennen of denken dat ze minder een rol spelen
-Dunning-Kruger effect: te hoog inschatten van onze eigen competenties (vooral bij lage)
2.3. Onderzoek vs autoriteiten geloven
-bv vaccinaties in de VS, antivaxers omdat het autisme zou veroorzaken
2.4. Bronnen van informatie
Wetenschappelijke bronnen gerangschikt obv impactfactor en citaties
-empirische artikels of review artikels (bv meta-analyse) gepubliceerd in wet tijdschriften
-boekhoofdstukken (edited books), wetenschappelijke boeken
Niet wetenschappelijke bronnen boeken voor brede publiek, wikipedia, populaire media
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannevglrs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
