100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Hoorcolleges Reflectie op Gezondheidswetenschappen - Wetenschapsgeschiedenis €5,97
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
  4.  
  5. Reflectie op gezondheidswetenschappen (AB_1171)

College aantekeningen

Hoorcolleges Reflectie op Gezondheidswetenschappen - Wetenschapsgeschiedenis
 0 keer verkocht

Uitgebreide aantekeningen van hoorcolleges van het vak Reflectie op Gezondheidswetenschappen - Wetenschapsgeschiedenis van de opleiding Gezondheidswetenschappen aan de VU.

Voorbeeld 3 van de 29  pagina's

Document informatie

  • 16 februari 2023
  • 29
  • 2020/2021
  • College aantekeningen
  • -
  • Alle colleges

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (30)

Verkoper

avatar-seller
taraloos11

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Reflectie op Gezondheidswetenschappen:
Wetenschapsgeschiedenis:
Hoorcollege 1:
Waarom geschiedenis?

- Wie wij zijn, wat wij denken en wat wij doen veelal product van historische ontwikkelingen
- Geschiedenis is een laboratorium of proeftuin van visies en praktijken op medisch gebied

Intellectueel eigendom:

- Essentieel voor het beloningssysteem wetenschappelijke wereld
 Belangrijkste soort ‘kapitaal’ voor een wetenschapper
 Reputaties en carrières hangen er van af
- Tevens problematisch
 Vaak aangevochten door anderen
 Geen patentsysteem voor puur intellectuele goederen
- Meest directe claim op kennis: ontdekking
 Criteria nobelprijzen natuurkunde, geneeskunde, scheikunde
- Geschiedenis gevuld met bekende ontdekkingen
- Zwaar bevochten in verleden
 Bijvoorbeeld Newton versus Leibniz over differentiaalrekening
- 1952 Selman Waksman Nobelprijs ontdekking geneesmiddel tegen tbc: streptomycine
 Proces Albert Schatz: royale vergoeding

Ontdekking HIV:

- Mei 1983: team van Luc Montagnier, Pasteur Instituut Parijs, isoleert retrovirus (LAV)
afkomstig van aidspatiënt
- Mei 1984: team van Robert Gallo, NCI Maryland, toont aan dat retrovirus (HTLV-III) oorzaak
AIDS
- 1987: regeling met medewerking van presidenten Frankrijk en VS:
 Montagnier en Gallo beiden co-ontdekkers
 Patenten AIDS-test 50-50 verdeeld
- 1993: Gallo verdacht en vrijgepleit van integriteitsschending
- 2008: Nobelprijs naar Montagnier, niet Gallo

Beeld van ontdekkingen:

- Gebeurtenissen, gekoppeld aan:
 Een specifieke wetenschapper, de ontdekker
 Specifieke plaats en tijd
 Nieuw inzicht of waarneming: ‘Aha-Erlebnis’, eurekamoment

Ontdekking Uranus:

- William Herschel, 13 maart 1781:
 ‘in the quartile near Zeta Tauri … is a curious either nebolous star or perhaps a comet’
- 17 en 19 maart: neemt verplaatsing waar
 Dus komeet, maakt ontdekking bekend
- Is waarneming voldoende voor ontdekking?

, - Object tussen 1690 (John Flamsteed) en 1781 al 17 keer waargenomen en als ster
geregistreerd
- Opgave: reconstructie baan komeet
 Wiskundigen, pogingen falen
- Nevil Maskelyne: vermoeden planeet
- Anders Lexell: reconstructie planetenbaan
- Groeiende consensus, twijfels Herschel

Wie ontdekte Uranus?

- Eerste waarnemer?
- John Flamsteed, als eerste geregistreerd?
- William Herschel, eerste die beweging ziet?
- Nevil Maskelyne eerste met suggestie planeet?
- Anders Lexell, eerste met sterke aanwijzingen?
- Latere astronoom?

Ontdekking vitamine B1:

- Christiaan Eijkman, Nobelprijs voor fysiologie of geneeskunde 1929
- Voor ‘discovery of the antineuritic vitamin’, die helpt beri-beri te voorkomen
- Eind jaren 1880 in militair hospitaal in Java

Beri-Beri:

- Probleem ontstaat in Nederlandse koloniën (Nederlands-Indië)
- Fatale ziekte, aantasting zenuwstelsel
- Snelle opkomst eind 19de eeuw
- Komt veel voor in gevangenissen en leger
- In politiek gevoelige periode van herhaalde opstanden tegen koloniale regime (Atjeh-
oorlogen)
- Nederlandse regering geeft Pekelharing (hoogleraar pathologie) opdracht oorzaak Beri-Beri
op Java te onderzoeken (1886)
- Voorzien van bescheiden laboratorium in militair hospitaal Batavia
- Eijkman assistent (later directeur laboratorium)
- Pekelharings conclusie: bacteriële ziekteverwekker, adviseert ontsmetting, terug naar
Nederland

Ontdekking vitamine B1:

- 1889 Eijkman signaleert plotselinge uitbraak van zenuwaandoening onder kippen, gevolgd
door even plotseling herstel
- Kippen tijdelijk gevoed met restanten geslepen rijst
- Eijkman stelt verband vast tussen ‘pluimvee polyneuritis’ en dieet geslepen (witte) rijst
- Rol zilvervlies, bevat beschermende werking, verwijderd door machinaal slijpproces
- Adolphe Vorderman: epidemiologische studie in gevangenissen Java
- Toont overtuigend verband tussen beri-beri en geslepen rijst
- Publiceert resultaten (1897)
- Suggestie Eijkman: zilvervlies bevat tegengif tegen zenuwbeschadigend gif, geproduceerd
door micro-organismen die floreren op zetmeelrijk dieet van rijst
- Onderzoek op Java voortgezet door Gerrit Grijns

, - 1901: niet alleen zilvervlies, ook veel peulen en bonen bieden bescherming
- Denkt aan voedingsdeficiëntie (Hopkins)
- 1909: sluit bacteriologische ziekteverwekker uit
- 1910: beri-beri veroorzaakt door gebrek aan ‘zenuwvoedsel’
- Verzet Eijkman
- Voorkeur aan bacteriologische oorzaak
- 1913: bacteriologisch gif niet uitgesloten: als infectietheorie al zwak staat, geldt dat ook voor
voedingstheorie
- 1918: neemt vitamineterminologie over
- 1929: in Nobel-voordracht reconstructie ontdekking vanuit vitamineperspectief
- 1912: Poolse biochemicus Casimir Funk noemt anti-beriberifactor ‘vitamine’
- 1926: Barend Jansen isoleert anti-beri-beri-vitamine, introduceert term aneurine
- 1936: Robert Williams stelt chemische structuur vast, slaagt erin het te synthetiseren:
thiamine

Wie heeft vitamine B1 ontdekt?

- Pekelharing?
- Eijkman, eerste aandacht voor rol zilvervlies?
- Vorderman, eerste die relatie ziet tussen beri-beri en dieet geslepen rijst?
- Grijns, eerste met idee voedseldeficiëntie?
- Jansen, eerste om vitamine te isoleren?
- Williams, eerste inzicht in chemische structuur en eerste om vitamine te synthetiseren?

Wat is nodig om van een ontdekking te kunnen spreken?

- Waarnemen?
- Als iets nieuws herkennen?
- Inzicht in aard van het ontdekte?
- Overtuigende argumenten?
- Brede erkenning van ontdekking?

Ontdekking is proces:

- Stap 1: nieuw verschijnsel als nieuw herkennen
- Stap 2: authenticiteit vaststellen
- Stap 3: interpretatie
 Vaak eerst in bekende categorieën: ster, komeet, bacterie
 Ontwikkeling nieuw begrippenapparaat
- Stap 4: ondersteuning zoeken voor interpretatie
- Stap 5: acceptatie door wetenschappelijke gemeenschap

Betrokkenheid meerdere wetenschappers:

- Omdat ontdekking vaak heel veel kleine stappen vergt, kan een ontdekking meestal niet aan
1 iemand worden toegeschreven
- Dat gebeurt in de regel echter wel (hetzelfde geldt voor uitvindingen)
- Waarom?
 Behalve beloningsstructuur

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper taraloos11. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,97. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 65539 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Laatst bekeken door jou

Samenvatting ·

(0)

Summary Genetics Chapter 25
€5,97
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd