bevat een duidelijke samenvatting van de theorie over hoofdstuk 12 gezondheid. De theorie is aangevuld met duidelijke plaatjes. Zelf voor deze toets een ruime voldoende gehaald met behulp van deze samenvatting
Hoofdstuk 12, gezondheid
12.1 voorkomen is beter dan genezen
Om gezond te blijven beschikt je lichaam over een aantal mechanismen om je te
beschermen. Aan de buitenkant van je lichaam is dat je huid.
Dieren met een dikke vacht hebben een isolerende luchtlaag tussen de haren:
mensen krijgen kippenvel, de haren gaan overeind staan. De bloedvaatjes net onder
de huid trekken bij kou samen. Er stroomt minder bloed aan het huidoppervlak en de
warmteafgifte neemt af.
De vetlaag in het
onderhuidse bindweefsel
vlak onder de lederhuid
(Binas 87A) levert een prima
isolerende laag. De huid biedt
ook onder warme
omstandigheden goede
assistentie om de
lichaamstemperatuur op peil
te houden. Bij inspanning
loop je rood aan en breekt
het zweet je uit. Dan staan
de bloedvaatjes net onder de
huid open en stroomt er
extra bloed naar het
huidoppervlak. Dat (warme)
bloed geeft de rode kleur.
Zweetklieren, exocriene klieren,
geven zweet af aan het uitwendige
milieu. Het verdampen van zweet
kost warmte, het bloed gaat gekoeld
weer naar het binnenste van je
lichaam en het gevaar voor
oververhitting is afgewend.
Ter bescherming tegen het Uv-licht
van de zon bezit de huid de
mogelijkheid een Uv-filter te maken.
Het Uv-licht stimuleert
pigmentvormende cellen in de
onderste laag van de opperhuid, de
kiemlaag om pigmentkorrels te
maken (Binas 87A). Deze pigmentkorrels geven de huid een bruine kleur. Zonder die
pigmentkorrels kan je huid 5 tot 30 minuten zon verdragen, afhankelijk van je
huidtype. Als je te lang in de zon zit, en je jezelf niet goed beschermd, is de kans op
verbranding groot.
Een ander gevolg van de Uv-stralen is dat de cellen in de kiemlaag sneller delen. Zo’n
dikkere huid biedt DNA in kiemcellen extra bescherming tegen de mutagene werking
van het Uv-licht. De buitenste laag van de huid, de hoornlaag (Binas 87A), gaat
, vochtverlies tegen en voorkomt het binnendringen van pathogenen
(ziekteverwekkers) zoals sommige bacteriën, schimmels, virussen, parasieten en
gifstoffen. Komt een pathogeen toch een bloedvat binnen, bijvoorbeeld doordat de
huid beschadigd is, is een infectie ofwel een besmetting een feit.
Ogen, luchtwegen, mond, maag, darmen en vagina hebben geen huid. Daar heeft het
lichaam andere afweermechanismen (Binas 84J2). Traanvocht in je ogen
bijvoorbeeld, spoelt vuil weg en enzymen breken bacteriën af. De luchtwegen, maag,
darmen en vagina hebben slijmvliezen. Deze produceren een slijmlaag die stof en
pathogenen tegenhoudt. Trilharen in de luchtpijp duwen het slijm compleet met stof
en ziekteverwekkers naar de keelholte. Je slikt het door het en zure maagsap (pH 1-
2) doodt de meeste bacteriën (Binas 84J2).
12.2 eigen afweer en antibiotica
Slagen de passief beschermende barrières er niet in om ziekteverwekkers buiten je
lichaam te houden, bijvoorbeeld bij een verwonding, dan gaan de actieve
verdedigingssystemen aan het werk. Fagocyten, witte bloedcellen, nemen
ziekteverwekkers op via fagocytose:
Ziekteverwekker wordt
ingesloten door
macrofaag
Lysosomen versmelten
met blaasjes waar de
ziekteverwekker in zit
Enzymen uit de
lysosomen breken de
ziekteverwekker af
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IsaBeers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,57. Je zit daarna nergens aan vast.
