Uitgewerkte leerdoelen van hoofdstuk 11. Omvat het hele hoofdstuk. Inclusief plaatjes.
Heb zelf een 8,5 gehaald door dit te leren en examenopdrachten te oefenen.
§11.1 het interne milieu
Je kunt uitleggen hoe regelkringen in het algemeen homeostase van het interne milieu
regelen. (De normwaarde, het regelcentrum, de receptor, de effector).
Een regelkring houdt de homeostase (dynamisch evenwicht) in stand. De norm is de
gewenste waarde, het regelcentrum bewaakt die norm en stuurt de effectoren aan, de
receptoren meten de actuele waarde en de effector zorgen ervoor dat de waarde zich
herstelt tot de norm.
Je kunt het begrip negatieve terugkoppeling uitleggen met behulp van de algemene
regelkring in het leerdoel hierboven.
In een regelkring is er een afwijking van de norm, er wordt dan een proces op gang gezet die
invloed heeft op deze afwijking. Bij negatieve terugkoppeling gaat het deze afwijking tegen.
Bij de regelkring van lichaamstemperatuur is dat bijvoorbeeld het zweten en verwijden van
de haarvaten, want daardoor herstelt de norm zich.
Je kunt verklaren waarom je kerntemperatuur 37 graden is
Dat zorgt voor een goede werking van diepliggende vitale organen en enzymreacties werken
het best bij hun optimumtemperatuur, anders werken ze trager of beschadigen de eiwitten.
Je kunt de betrokken receptoren en het regelcentrum benoemen.
De hypothalamus bevat thermoreceptoren die door de temperatuur van het bloed de
kerntemperatuur registreren. Het temperatuurcentrum (hersenstam) bewaakt de norm van
37 graden.
Je kunt omschrijven wat de schiltemperatuur is + receptoren.
De temperatuur van de buitenste laag van het lichaam. De koude- en warmtereceptoren die
dit meten liggen vooral in de huid en skeletspieren.
Je kunt uitleggen welke effectoren in werking treden bij onderkoeling (<36 graden)
Het temperatuurcentrum registreert dat de kerntemperatuur daalt -> Er gaan signalen naar
de effectoren van de kern en schil -> De spieren zorgen ervoor dat de kringspieren in
slagadertjes naar de huid en de spieren vernauwen, daardoor gaat er minder bloed naar de
schil. Ook ga je rillen en klappertanden.
Je kunt uitleggen welke effectoren de homeostase herstellen bij een hogere
schiltemperatuur.
De spieren en zweetklieren. Haarvaten verwijden en je gaat zweten, zodat je warmte
kwijtraakt.
Je kunt het nut van koorts (>38 graden) uitleggen en waarom koude effectoren gaan
werken.
Het is meestal een reactie op een infectie. Een hoge temperatuur stimuleert de afgifte en
productie van afweerstoffen, daardoor kan de infectie sneller en beter worden bestreden.
De norm wordt dan verhoogd naar 40 graden o.i.v. cytokine (produceren witte bloedcellen
bij ontsteking). Dus als je iets onder deze hogere norm zit, slaan de koude effectoren aan.
Je kunt beschrijven wat het begrip intern milieu inhoudt + voorbeelden.
Delen die niet direct contact hebben met de buitenwereld, bestaand uit bloed, cellen,
weefselvloeistof en lymfe.
, Zweten; verlies water met opgeloste stoffen -> nieren scheiden minder uit -> zorgt dat de
hoeveelheid water rond de norm blijft.
Zwemmen; meer zuurstof en glucose nodig -> hartslag en ademfrequentie neemt toe -> er
wordt extra zuurstof en glucose aangevoerd -> homeostase.
Dus bloedsuikerspiegel, lichaamstemperatuur, bloeddruk, hartslag zijn belangrijk.
§11.2 Processen in de lever
Je kent de aan- en afvoer vaten van de lever + samenstelling.
Leverslagader; voert O2 rijk en CO2 arm bloed aan.
Poortader; voert O2 arm en CO2 rijk bloed aan vanuit de darmen.
Leverader; voert O2 arm en CO2 rijk bloed af naar de onderste holle ader.
Galgang: lever -> galgang -> galbuis -> galblaas -> tv-darm.
Je weet hoe het leverlobje eruit ziet + stroomrichting vaatjes.
Je kunt uitleggen hoe de bloedsuikerspiegel in evenwicht wordt gehouden.
Hoge bloedsuikerspiegel -> β cellen alvleesklier maken insuline -> insuline in het bloed ->
spiercellen, vetcellen en andere weefsels nemen glucose op. Extra glucose wordt o.i.v.
insuline in de lever omgezet in glycogeen = glucogenese.
Lage bloedsuikerspiegel -> α cellen alvleesklier maken glucagon -> glucagon in het bloed ->
glucagon bindt aan de lever -> glucose opnemen uit bloed. Extra nodig? Glycogeen wordt in
de lever omgezet in glucose = gluconeogenese.
Je kunt vetstofwisseling in de lever benoemen.
De lever kan ongeschikte vetzuren ombouwen tot geschikte, verzadigde <-> onverzadigde.
Essentiële vetzuren kan de lever niet maken en moet je dus via voedsel binnenkrijgen.
Je kunt beschrijven hoe hydrofobe vetten door het bloedplasma worden vervoerd.
Vetachtige stoffen zoals cholesterol worden voorzien van een eiwitlaag = lipoproteïnen.
Je kunt uitleggen hoe de lever door transaminering nieuwe aminozuren kan maken.
Glycine + ketoalanine <-> ketoglycine + alanine.
Een aminozuur en ketozuur wisselen van restgroep.
Je kunt de afbraak van aminozuren beschrijven.
Eerst wordt de aminogroep verwijdert = deamenering. Van deze aminogroep vormt de lever
ammoniak, samen met CO2 ontstaat er ureum. De rest wordt omgezet in vet, glucose of
dient als brand- of bouwstof.
Je kunt de overige functies van de lever beschrijven.
-Rode bloedcellen opruimen; ijzer van oude rode bloedcellen wordt opgeslagen als ferritine.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jaravries. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
