door middel van het leren van deze aantekeningen heb ik een voldoende gehaald voor het vak Ethiek. Ik heb voor vrijwel alle colleges aantekeningen gemaakt. Vanaf college drie staan de aantekeningen en de PowerPoint in dit document. De eerste drie colleges bestaan alleen uit de gegeven PowerPoint. ...
Les 1
Wat moet je weten deze week?
• Het belang van ethiek voor veiligheid
• Wat is ethiek?
• Normatieve en descriptieve ethiek
• Wat is een ethische theorie?
• De betekenis van normen en waarden
• Waardenconflict en waardendiversiteit
• Dilemma’s
• De casus van de tikkende tijdbom
Ethiek
‘Ethiek is de systematische bespiegeling op het menselijk handelen aan de hand van opvattingen over goed en
kwaad’ (EeV, p.23)
- Reflectie
- Menselijk gedrag en het handelen (gaat niet om het denken maar om het doen, maar het gaat ook wel
weer om de intenties en motieven van het doen en de argumenten die gegeven worden)
- Systematisch: het onderzoeken van waarom we iets doen op bepaalde gronden kan het beste
gebeuren door de motieven te ordenen en te categoriseren
- Opvattingen over goed en kwaad
Waarom is ethiek van belang voor veiligheid?
• Complexe bestuurlijke afwegingen ordenen
• Verantwoording geven
• Steeds grotere waardendiversiteit
• De bescherming tegen bureaucratisch managementdenken (en private belangen)
• De bescherming tegen technologisch exces
• Het waarborgen van integriteit
• Gedragspsychologische veiligheidsproblemen benaderen
Normen en warden
• Norm: verkeersregels voor goed gedrag
• Waarde: een (gedeelde) voorstelling die het ijkpunt vormt van wat wordt gezien als waardevol of als
kenmerkend voor goed gedrag.
• Moraal: verzameling van gedragsopvattingen in samenleving of individu
Morele problemen en dilemma’s
• Morele problemen draaien om de vraag: ‘wat behoren we te doen?’
• Benaderingen volgen meestal uit conflicterende waardenposities
• Dilemma: ‘Een morele afweging tussen twee handelingsopties waarbij beide opties in gelijkwaardige
mate problematisch zijn of niet verkiesbaar.’ (EeV, p.37)
Les 2: Gevolgenethiek en het maatschappelijk belang
, Wat je moet weten:
Normatieve theorie: het consequentialisme
De consequentialistische verdediging van waarden
Normatieve theorie: het utilisme
Het maatschappelijk belang
Jeremy Bentham en het panopticum
Bezwaren tegen het utilisme
o Tirannie van de meerderheid
o Selectief omgaan met de bewijslast
o Hoe kan de waarde van iets uitgedrukt worden?
Schadebeginsel (onderdeel van consequentionalisme samen met de
maximalisatiepronciepe)) : je eigen vrijheid eindigt waar de vrijheid van een ander
begint. Je mag pas intervenieerden in de vrijheid van een ander wanneer diegene
schade toebrengt. Borging van het voorkomen van tirannie van de meerderheid.
Terug naar dilemma: Sophie’s choice
Het consequentialisme
Voor elke handeling X geldt: als en alleen als <de gevolgen van X het beste zijn>, dan
is X goed, en als en alleen als <de gevolgen van X niet het beste zijn> dan is X slecht.
De waarde die we toekennen aan de toekomstige uitkomst van de te maken keuze
bepaalt of de handeling goed is.
Kenmerken consequentialisme:
Het gevolg van de handeling is leidend, niet het motief van de handeling
Projecteren van scenario’s, uitkomsten, voordelen en belangen
Rationeel actormodel
Benchmark of ijkpunt van belang – wanneer is een uitkomst beter dan de andere?
Risicobeheersing en –calculatie
Consequentialistische waarden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bvhhrlm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
