Samenvattingen readerteksten Oudheid UU
Artikelenoverzicht:
Week 2:
Murray:
o Sceptisch over ‘wetten van Solon’.
Hölkeskamp:
o Kritiek op visie codificatieproces.
Osborne:
o Het doel van de wetten was niet de macht van de elite te beperken, maar om
de macht binnen de elite goed te verdelen, om individuen met te veel macht
tegen te gaan.
Week 3:
Versnel
o Vrouwen waren dominant binnen oikos, mannen daarbuiten.
Cohen
o Vrouwen waren van mannenwereld gescheiden, maar hadden eigen sferen.
Waren in economisch opzicht ook onmisbaar.
Sourvinou-Inwood
o Vergelijkingen ‘Mediterrane’ samenlevingen onjuist. Vrouwen ook binnen
oikos ondergeschikt, maar wel belangrijk op religieus gebied.
Week 4:
Versnel
o Aannemelijk dat er sprake was van ware heerserscultus.
Claus
o Begrip ‘geloof’ in christelijke zin heel anders dan ‘geloof’ in het oude
Griekenland. Verschil tussen haltung en handlung.
Chaniotis
o 3 verschillende soorten heersercultus. Heersercultus kon ook een politiek
middel zijn.
Walbank
o Seleucus maakte weinig gebruik van Griekse en Macedonische troepen,
omdat zijn bondgenoten en soldaten dit niet konden waarderen.
Kuhrt & Sherman-White
o Niet waar dat Seleuciden het rijk alleen maar door Grieken en Macedoniërs
lieten besturen.(De allerhoogste functies waarschijnlijk wel).
Week 5:
Dyson
o Problemen met conventionele visie op nasleep 2e Punische oorlog. Conclusie:
waarschijnlijk latifundiae en kleine boeren naast elkaar.
Cornell
, o Door ‘3-century gap’ fout beeld van gevolgen 2e Punische oorlog. Processen
begonnen al eerder. Toynbee zegt dat het het begin van het einde was, Brunt
heeft hier kritiek op.
Week 6:
Levick
o Voerde Claudius centralisatie politiek? Gul met burgerrecht: militaire
belangen
Lendon
o Verbazingwekkend hoe zo’n relatief klein apparaat zo’n immens rijk kon
besturen. Bestuur steunt op 3 pijlers: macht, autoriteit, patronage.
Week 7:
De Ste Croix
o 3 fases in christenvervolging. Wat was de legitimatie van de vervolging?
Waarom wilden de burgers en overheid vervolgen?
,The “Codification Of Law” in Archaic Greece
Karl J. Hölkeskamp
Week 2
State of the Question
In 6e en 7e eeuw in Griekenland waren veel mediators
Moesten orde bewaren
Belangrijk in dit proces was wetgeving, want:
Door aristocratische rechters was er veel sociale
ontevredenheid
Wetgeving wordt gezien als belangrijkste middel om de
orde te creëren en te handhaven
De wetgevers werden als historisch uitermate belangrijk gezien. Zij zorgen voor de overgang
van het Archaïsche Griekenland tot de klassieke stadsstaten.
The Problem
Polissen hadden geschreven wetgeving.
Speelde een belangrijke rol in de Griekse historische traditie
De Griekse historici, wisten weinig over de wetgevers, alleen uit legendes in biografieën.
Ze schreven dus over wetgevers die:
Veel reisden
Goddelijke inspiratie kregen
Goede morele overtuigingen hadden
Wetgeving speelde een centrale rol in de politieke gedachte.
Maar: Wat weten we echt over de vroege bemiddelaars en wetgevers en over de vroege
Griekse wetgeving in het algemeen?
Weinig bronnen, vaak dubieus en moeilijk toegankelijk
o Was er dan wel een beweging die voor codificatie van wetten streed?
o Alleen over Solon is meer bekend dan zijn naam
Zijn de bronnen over hem betrouwbaar?
Er zijn wetten opgesteld door Zaleucus, Pittacus en Damonax
o Kunnen we nu spreken over een uniforme beweging die voor codificatie van
wetten strijdt?
Zijn de specifieke bepalingen over bijv. huwelijk en adoptie wel reacties op de sociale
onrust en roep om de afschaffing van aristocratische rechters?
Is het niet waarschijnlijker dat het ‘democratisch’ besef ontstond tijdens de tijd van
de klassieke stadsstaten?
Tegenstelling tussen de feiten over de Griekse wet en manier hoe we het fenomeen willen
beschrijven:
We nemen te gemakkelijk aan dat het veranderen van de ‘wet’ historisch
onvermijdelijk is
We nemen te gemakkelijk aan dat wetgeving en de codificatie van wetten,
systematisch plaatsvindt
We neigen aan te nemen dat de codificatie van wetten als eindpunt werd gezien
We proberen resultaat van het codificeringsproces aan het begin te zien, en moeten dus
opletten dat we oorzaak en gevolg niet door elkaar halen.
,Conclusies:
Tweeledige basis van een institutioneel frame:
Primitieve verzameling/vergaderingen
Gecentraliseerde ‘overheidsfuncties’
Maakte het mogelijk om algemene wetten te formuleren en publiceren.
Een wet was een direct antwoord op nieuwe uitdagingen die ontstonden door problemen.
Een direct antwoord was echter niet meer genoeg, door:
Algemene onzekerheid en destabilisatie
De noodzakelijkheid van meer complexiteit en stabiliteit van instituties
Reacties moesten betrouwbaar, voorspelbaar, voor vergelijkbare situaties en voor eens en
altijd zijn.
De wetgevers moesten voor orde en rust zorgen.
De wetten werden publiekelijk toegankelijk zodat ze voor iedereen duidelijk waren.
De polissen maakten wetgeving mogelijk, niet andersom.
Deze vorm van wetgeving oefende invloed uit op de verdere ontwikkeling van de stadsstaten
op twee manieren:
De geschreven wet wordt een belangrijk element van de identiteit van de stadsstaat
en ‘autonomie’
De wetgeving zorgde voor formele interactie tussen leden van het establishment, die
de ‘polis’, het centrum, in de verzameling/vergadering zijn.
Deze ontwikkelingen en wetten verspreiden zich snel over heel Griekenland.
We zien dus een proces waarin het wetgevend establishment de belangrijkste soort
interactie tussen civiele instellingen is, met de polis in het midden.
Belangrijkste punten tekst:
Aannames:
Codificatie was pan-Helleens verschijnsel
Aanleiding codificatie was strijd elite vs volk
Codificatie signaleert overgang naar klassieke polis
Zijn problemen:
Is er voldoende bewijs voor een codificatieproces in het Archaïsche Griekenland?
We weten te weinig over de eerste wetgevers, worden te positief afgebeeld
o Te weinig bronnen, vaak dubieus en moeilijk toegankelijk, komen niet uit de
tijd zelf, beïnvloed door de ‘bovenmenselijke’ status die de wetgevers hadden
Er zijn verschillende wetgevers die wetten schrijven
o Kunnen we nu spreken over een uniforme beweging die voor codificatie van
wetten strijdt?
Is het niet waarschijnlijker dat het ‘democratisch’ besef ontstond tijdens de tijd van
de klassieke stadsstaten? Een verwarring van oorzaak en gevolg
We kijken er te veel naar vanuit een modern oogpunt
o We nemen te gemakkelijk aan dat het veranderen van de ‘wet’ historisch
onvermijdelijk is
o We nemen te gemakkelijk aan dat wetgeving en de codificatie van wetten,
systematisch plaatsvindt
, o We neigen aan te nemen dat de codificatie van wetten als eindpunt werd
gezien
Codificatie: Een gesloten, systematisch geheel gekenmerkt door uniformiteit en interne
samenhang
Conclusie:
Eerst polis, dan wetgevend lichaam
Codificatie is gevolg van concrete benodigdheid n.a.v. nieuwe omstandigheden, geen
ideologisch doel
Karakter van wetten toont aan:
Volk staat centraal in wetgeving
Publieke opstelling wetten
Wetgevend lichaam verantwoordelijk voor bewaking wetten
, Athens and Social Justice
Oswyn Murray
Week 2
Wetschrijven om wetten voor iedereen gelijk te maken(niet afhankelijk van “the elders”)
De nieuwe koloniën hadden ook wetten nodig
Inperking van macht van aristocratie, en versterking macht van wet.
Een expert kreeg alle macht als wetgever.
Dit gebeurde als eerst in de koloniën.
Eerste Atheense wetboek geschreven door Draco, vlak na een poging tot tirannie door
Cylon.
Er was dus al ontevredenheid in Athene
Wetboek kan een aristocratische reactie zijn
Het erg strenge wetboek werd vervangen door Solons wetboek(“founder” van de Atheense
staat)
Solon schreef zijn wetten op een dergelijke manier, dat ze goed mondeling door te geven
waren.
Schreef zijn wetten op hout, werd snel lastig leesbaar.
Scepticisme:
Onder de historici van toen waren weinig wetexperts, dus weinig gedetailleerd
onderzoek
Het is waarschijnlijk dat de wetten in de loop van tijd zijn aangepast, zoals de
geldboetes
De wetten van Solon werd pas in de 5e eeuw herzien. Tot die tijd werden ze
mondeling doorgegeven, waarbij er veel werd gerefereerd naar ‘de wetten van
Solon’. Op den duur ging ‘de wetten van Solon’ hetzelfde betekenen als ‘de wetten
van Athene’. Daarom kan men er niet op vertrouwen dat alle wetten waar
gerefereerd naar werd van Solon waren, want sommige weten zijn duidelijk later
opgesteld
Ook de vertalingen en interpretaties zijn niet betrouwbaar, want sterk politiek
gekleurd
