Samenvatting Systeemtheorie
Willemse, Joop, 2015, [3e druk] Bohn Stafleu van Loghum, “Anders kijken”: Theorie en praktijk van de systeembenadering.
Toetsdoelen
Aan het eind van deze cursus is de student in staat om:
- Te beschrijven en verklaren hoe de systeemtheorie zich tot andere psychologische
theorieën verhoudt.
- Te beschrijven en verklaren wat de belangrijkste kenmerken van de systeemtheorie zijn.
- De begrippen circulaire causaliteit, positieve & negatieve feedback en redundantie te
beschrijven, verklaren en toe te passen op casuïstiek.
- De begrippen totaliteit, niet-optelbaarheid, homeostase, subsystemen,
systeemomgeving, positieve en negatieve feedback en open en gesloten systemen te
beschrijven, verklaren en toe te passen op casuïstiek.
- De begrippen gezinsrollen, posities en fenomenen, grenzen tussen ouder- en
kind subsysteem, zondebok, go-between, adjudant parentificatie en perverse
triade te beschrijven, verklaren en toe te passen op casuïstiek.
- De begrippen gezinsmythen- en geheimen, open en gesloten systemen, emotionele
krachtenveld, balans tussen geven en nemen, loyaliteit en het gezin als onderdeel van
een omvangrijker systeem te beschrijven, verklaren en toe te passen op casuïstiek.
- De behandelde zeven uitgangspunten met betrekking tot interactie in systemen
te beschrijven, verklaren en toe te passen op casuïstiek.
- Systeemgerichte hulpverlening te beschrijven en verklaren aan de hand van de
behandelde begrippen uit de verplichte literatuur en deze toe te passen op casuïstiek.
Systeemtheorie definitie 1= een systeem is een samenstel van elementen dat als
geheel functioneert door de onderlinge afhankelijkheid van de elementen en dat
voor de betrokken elementen bepaalde functies vervult.
Systeemtheorie definitie 2 = een multidisciplinaire theorie over de systematische
beschouwing van systemen in de natuur, wetenschap en of maatschappij. Deze theorie is
gericht op de complexiteit en onderlinge afhankelijkheid tussen en binnen systemen, wat
in de praktijk vaak vereenvoudigd wordt door alleen naar bepaalde aspecten uit het
systeem te kijken. Ze is gebaseerd op principes uit de natuurkunde, biologie en techniek
en heeft haar uitwerking naar onder andere de cybernetica, filosofie, organisatieleer,
management, psychotherapie, economie en sociologie.
‘’De systeemtheorie is een theorie die als het ware boven de andere theorieën zweeft.
Dat noemt men een “meta-theorie”. Een meta-theorie heeft een hoger
abstractieniveau dan “gewone” inhoudelijke theorieën. Het gaat om een andere manier
van kijken, benaderen. Komt voort uit andere theorieën en legt ook verbindingen.’’