Deze samenvatting is gebaseerd op verscheidende hoofdstukken uit het boek (1-6). Het vak is gedoceerd het eerste semester op Campus Carolus te Antwerpen. Door het gebruik van deze samenvatting werd een cijfer van 15/20 behaald.
Academiejaar 2022-2023
Bachelor in Handelswetenschappen – Antwerpen
,INHOUDSTABEL
Hoofdstuk 1 : Inleiding in internationaal ondernemen...........................................................................6
1.1 Wat is internationaal ondernemen ?............................................................................................6
1.1.1 Globalisering..........................................................................................................................7
1.1.2 Nederland en globalisering....................................................................................................9
1.1.3 Lokalisering............................................................................................................................9
1.1.4 Glokalisering..........................................................................................................................9
1.1.5 Duurzaam internationaal ondernemen...............................................................................10
1.2 Waarom gaan bedrijven de grens over ?....................................................................................12
1.2.1 Internationale handel..........................................................................................................12
1.2.1.1 Theorie over ontstaan van internationale handel.........................................................12
..................................................................................................................................................12
1.2.1.2 Manieren van internationaal ondernemen...................................................................13
1.2.2 Buitenlandse investeringen ( BDI ).......................................................................................14
1.2.3 Motieven voor internationaal ondernemen........................................................................14
1.2.3.1 Proactieve motieven.....................................................................................................15
1.2.3.2 Reactieve motieven......................................................................................................16
1.3 Nederland en internationaal ondernemen.................................................................................17
1.3.1 Nederland en internationale handel....................................................................................17
1.3.2 Nederland en buitenlandse directe investeringen...............................................................19
1.3.3 Vooruitzichten voor internationaal ondernemen................................................................19
1.4 Organisaties met informatie over internationaal ondernemen..................................................20
1.5 Samenvatting..............................................................................................................................21
Hoofdstuk 2 : Politieke en economische omgeving..............................................................................23
2.1 Vrije handel.................................................................................................................................24
2.2 Economische samenwerking......................................................................................................25
2.2.1 Vrijhandelszone...................................................................................................................25
2.2.2 Douane-unie........................................................................................................................26
2.2.2.1 Mercosur.......................................................................................................................26
2.2.2.2 Turkije en Europese Unie..............................................................................................27
2.2.3 Gemeenschappelijke markt.................................................................................................27
2.3 Economische en monetaire unie................................................................................................28
2.4 Protectionisme...........................................................................................................................30
2.4.1 Handelsbelemmeringen.......................................................................................................31
2.4.2 Tarifaire maatregelen..........................................................................................................32
1
, 2.4.2.1 Invoerrechten...............................................................................................................32
2.4.2.2 Omzetbelastingen.........................................................................................................34
2.4.2.3 Accijnzen.......................................................................................................................34
2.4.2.4 Subsidies en regelingen................................................................................................34
2.4.2.5 Contingenten of tariefpreferentiële maatregelen........................................................34
2.4.2.5.2 Tariefcontingenten of quota’s ( = plafond )...........................................................37
2.4.2.5.3 Bijzondere bestemmingen.....................................................................................38
2.4.2.5.4 Antidumpingheffing...............................................................................................38
2.4.3 Non-tarifaire maatregelen...................................................................................................39
2.4.3.1 Douaneformaliteiten en administratieve procedures...................................................40
2.4.3.2 Technische en kwaliteitsvoorschriften..........................................................................40
2.4.3.2.1 CE-marketing..........................................................................................................40
2.3.4.2.2 Oorsprongsmerking...............................................................................................41
2.5 Internationale organisaties.........................................................................................................41
2.5.1 Verenigde Naties.................................................................................................................41
2.5.1.1 UNCTAD........................................................................................................................42
2.5.1.2 Global Compact.............................................................................................................43
2.5.1.3 Sustainable Development Goals ( SDG )........................................................................44
2.5.2 Wereldhandelsorganisatie ( WHO ).....................................................................................45
2.5.3 Internationaal Monetair Fonds............................................................................................46
2.5.4 Wereldbank.........................................................................................................................47
2.5.5 BRICS-bank en Contingency Reserve Arrangement ( CRA )..................................................47
2.5.6 Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling.........................................47
2.6 Samenvatting..............................................................................................................................50
Hoofdstuk 3 : Cultuur...........................................................................................................................52
3.1 Wat is cultuur ?...........................................................................................................................52
3.1.1 Cultuurlagen........................................................................................................................54
3.1.1.1 Symbolen......................................................................................................................54
3.1.1.2 Helden...........................................................................................................................54
3.1.1.3 Rituelen.........................................................................................................................55
3.1.1.4 Waarden.......................................................................................................................55
3.1.2 Cultuurniveaus.....................................................................................................................55
3.2 Elementen van cultuur................................................................................................................56
3.2.1 Taal......................................................................................................................................57
3.2.1.1 Verbale communicatie..................................................................................................57
3.2.1.2 Non-verbale communicatie...........................................................................................58
2
, 3.2.2 Religie..................................................................................................................................58
3.2.3 Sociale structuur..................................................................................................................59
3.2.4 Cultuurgram.........................................................................................................................60
3.3 Indelen van culturele verschillen................................................................................................61
..........................................................................................................................................................61
3.3.1 De zes dimensies van Hofstede............................................................................................61
3.3.1.1 Machtafstand................................................................................................................61
3.3.1.2 Individualisme versus collectivisme..............................................................................62
3.3.1.3 Masculiniteit versus feminiteit.....................................................................................63
3.3.1.4 Graad van onzekerheidsvermijding...............................................................................64
3.3.1.5 Lange- versus korte termijngerichtheid........................................................................64
3.3.1.6 Hedonisme versus soberheid........................................................................................65
3.3.2 De zeven dimensies van Trompenaars.................................................................................65
3.3.2.1 Universalisme versus particularisme.............................................................................66
3.3.2.2 Individualisme versus communitarisme........................................................................66
3.3.2.3 Neutraal versus affectief ( emotioneel )........................................................................67
3.3.2.4 Specifiek versus diffuus.................................................................................................67
3.3.2.5 Prestatie versus toeschrijving.......................................................................................68
3.3.2.6 Sequentieel versus synchroon......................................................................................68
3.3.3 Contextbenadering van Hall.................................................................................................69
3.4 Ethiek..........................................................................................................................................70
3.4.1 Wat is ethiek ?.....................................................................................................................70
3.4.2 Corruptie..............................................................................................................................71
3.4.3 Gedragscode ( code of conduct ).........................................................................................72
3.5 Samenvatting..............................................................................................................................74
Hoofdstuk 4 Management en organisatie in een internationale omgeving..........................................76
4.1 Internationalisering en de valkuilen...........................................................................................77
4.1.1.Starten met exporteren : FIT...............................................................................................79
4.2 Strategic Management...............................................................................................................79
4.2.1 Planningsproces...................................................................................................................80
4.2.2 Visie, missie en waarden......................................................................................................81
4.2.3 SWOT en groeimotoren.......................................................................................................82
4.2.3.1 SWOT............................................................................................................................82
4.2.3.2 Groeimotoren...............................................................................................................82
4.2.4 Strategische doelen formuleren..........................................................................................83
4.2.5 Tactische doelen en plannen maken....................................................................................84
3
, 4.2.6 Evaluatie en controlesysteem..............................................................................................84
4.3 Value-chainanalyse.....................................................................................................................84
4.3.1 Waardeketen van Porter.....................................................................................................85
4.3.2 Differentieel voordeel..........................................................................................................86
4.4. Strategische planning................................................................................................................87
4.4.1 Voordelen van planning.......................................................................................................87
4.4.2 Nadelen van planning..........................................................................................................88
4.5 Interne organisatie.....................................................................................................................88
4.5.1 Indeling naar werkniveau....................................................................................................89
4.5.1.1 Werkniveau : productgericht........................................................................................89
4.5.1.2 Werkniveau : marktgericht eenvoudig..........................................................................91
4.5.1.3 Werkniveau : marktgericht complex.............................................................................91
4.5.1.4 Werkniveau : marktgericht absoluut............................................................................92
4.5.2 Organisatiemodellen............................................................................................................93
4.6 Human Resource Management..................................................................................................94
4.6.1 Mondiale organisatie...........................................................................................................95
4.6.1.1 Etnocentrisch................................................................................................................95
4.6.1.2 Polycentrisch.................................................................................................................96
4.6.1.3 Geocentrisch.................................................................................................................96
4.6.2 Niveaus van werken binnen de bedrijven............................................................................97
4.6.2.1 Beroepsprofiel internationale functies.........................................................................98
4.7 Samenvatting..............................................................................................................................99
Hoofdstuk 5 Externe analyse in een internationale omgeving...........................................................102
5.1 Wat is een externe analyse ?....................................................................................................102
5.2 Initiële analyse ( stap 1 )...........................................................................................................103
5.2.1 Basisbehoefte-analyse.......................................................................................................103
5.2.2 Handelscijferanalyse..............................................................................................................105
5.2.3 Ondernemingsklimaat.......................................................................................................106
5.3 Omgevingsanalyse....................................................................................................................107
5.3.1 DESTEP-analyse..................................................................................................................108
5.3.2 Concurrentie analyse.........................................................................................................113
5.3.3 Leveranciers analyse..........................................................................................................115
5.3.4 Distributie analyse.............................................................................................................115
5.4 Marktonderzoek.......................................................................................................................116
5.5 Bepalen marktpotentieel..........................................................................................................119
5.5.1 Marktschatting...................................................................................................................119
4
, 5.5.2 Lead-lag analyse.................................................................................................................119
5.6 Samenvatting............................................................................................................................120
Hoofdstuk 6 Marktentreevormen en internationale marketing.........................................................123
6.1 Buitenlandse samenwerking.....................................................................................................123
6.1.1 Marktentreestrategie........................................................................................................124
6.1.2 Strategische allianties........................................................................................................125
6.2 Samenwerkingsvormen............................................................................................................126
6.2.1 Participerende samenwerkingsvorm.................................................................................127
6.2.2 Contractuele samenwerkingsvormen................................................................................128
6.3 Directe marktbewerkingsvormen.............................................................................................132
6.3.1 E-commerce.......................................................................................................................132
6.3.1.1 M-commerce..............................................................................................................133
6.3.1.2 A-commerce...............................................................................................................133
6.3.1.3 Kanalen van distributie...............................................................................................133
6.3.2 Beurzen..............................................................................................................................134
6.3.3 Eigen vertegenwoordiger of eigen verkoopkantoor..........................................................134
6.4 Fusie en overname...................................................................................................................135
6.5 Outsourcing en outtasking........................................................................................................136
6.6 Marketing op internationaal niveau.........................................................................................138
6.6.1 Elementen van marketing op internationaal niveau..........................................................138
6.6.2 Standaard of aanpassen ?..................................................................................................139
6.6.3 Thing globally, act locally...................................................................................................141
6.7 Internationale marketingmix....................................................................................................141
6.7.1 Product..............................................................................................................................142
6.7.2 Prijs....................................................................................................................................143
6.7.3 Promotie............................................................................................................................146
6.7.4 Plaats.................................................................................................................................148
6.7.5 Personeel...........................................................................................................................148
6.7.6 Physical ( fysiek ) bewijs.....................................................................................................149
6.7.7 Proces................................................................................................................................150
6.8 Samenvatting................................................................................................................................151
5
,Hoofdstuk 1 : Inleiding in internationaal
ondernemen
Leerdoelen
● Wat is internationaal ondernemen ?
● Recente evolutie naar internationaal ondernemen – globalisering markten
● Wat beweegt bedrijven de grens over te gaan ?
● Wat zijn voornaamste evoluties van internationale handelen en
investeringen van Belgische bedrijven en wereldwijd ?
1.1 Wat is internationaal ondernemen ?
● Internationaal ondernemen = de ontwikkeling van internationale
economische activiteiten en/of handelingen om zaken te doen met het
buitenland via
⮚ Handel
⮚ Het sluiten van internationale samenwerkingsverbanden
⮚ Uitbesteding van activiteiten
⮚ Buitenlandse investeringen
voor het realiseren van onder andere loonkost- en schaalvoordelen en
kennisverwerving in zake synergiën
● Ondernemingen sluiten samenwerkingsverbanden met partners in
buitenland voor :
⮚ Uitbesteden van activiteiten aan lageloonlanden om productiviteit te
verhogen of om met goedkope arbeidskrachten te werken
⮚ Kennis te delen om t.o.v. concurrent sterker te staan
● Er zijn veel bedrijven in buitenlandse handelen 🡪 opereren wereldwijd
⮚ Benaming = multinationals
● Ook kleine bedrijven gaan de grens over ( denk aan webshops )
6
,1.1.1 Globalisering
● Globalisering ( = mondialisering ) = ver doorgedreven internationalisering
met wereldwijde spreiding van arbeid, kapitaal, kennis binnen ‘global value
chains’
⮚ Gevolg : landgrenzen vervagen steeds meer
→ Makkelijker om producten uit / aan andere landen te kopen /
verkopen
● Wegvallen van grenzen tussen landen
⮚ Steeds meer mensen reizen 🡪 politieke systemen, economieën en
cultuur hebben meer invloed op elkaar
● Bruto Nationaal Product ( BNP ) = mate
waarin een land deelneemt aan de
internationale handel
⮚ Som van alles wat er in een land
wordt geproduceerd + inkomen
uit buitenland
⮚ Meer dan ½ van de groei van BNP
komt uit opkomende
industrielanden
( = emerging markets )
→ Landen spelen belangrijke rol in globalisering
● Voor- en nadelen van globalisering
Voordelen Nadelen
✔ Draagt bij aan hogere � Grotere kans op
economische groei en ondermijning van lonen in
welvaart ontwikkelde landen
✔ Lagere prijzen wegens � Toename van uitbuiting
toename concurrentie arbeiders in minder
ontwikkelde landen
✔ Er wordt technische en
andere kennis gedeeld � Geeft multinationals veel
macht
⮚ Terrorisme / economische crisis heeft globalisering beïnvloedt
→ Verscherpte ingangscontroles
→ Immigratieprocedures bij binnenkomst landen
→ Landen leggen handelsbeperkende maatregelen ter
bescherming
● Redenen / drijvende factoren voor toenemende globalisering ?
⮚ Liberalisering van markten => grenzen vervagen
⮚ Toenemende competitieve druk wereldwijd
⮚ Nieuwe internationale communicatiemiddelen ( opkomst van
internet )
⮚ Verbeterd en sneller internationaal transport
⮚ Meer gelijkende markten en homogene vraag
→ Stijgend BNP in opkomende groeilanden
● Landen waar enorme groei van BNP werd verwacht rond 2008 = BRICS-
landen
B : Brazilië
R : Rusland
I : India
C : China
S : Zuid-Afrika
● Groei viel tegen d.m.v. financiële crisis
⮚ Opkomst van N11-landen ( Next Eleven )
→ Bangladesh, Egypte, Turkije, Iran
→ Filipijnen, Indonesië, Pakistan
→ Mexico, Nigeria, Vietnam, Zuid-Korea
8
, ● Globalisering in België
⮚ Economisch aspect
→ Internationale handel
en investeringen
→
Handelsbelemmeringen
⮚ Sociaal aspect
→ Informatiestromen :
internet en telefoon
→ Toerisme
→ Overboekingen van geld naar het buitenland
⮚ Politiek aspect
→ Aanwezigheid van internationale instellingen en organisatie
( NAVO )
1.1.2 Nederland en globalisering
1.1.3 Lokalisering
● Lokalisering of relocatie = productie keert terug naar de locatie nabij de
afzetmarkt om
⮚ Beter en sneller in te spelen op steeds veranderde behoeften van
klanten
⮚ Omwille van stijgende loon- en transportkosten
⮚ Evolutie van technieken als robotisering + 3D-printing 🡪 mogelijkheid
om tegen lagere kosten te produceren
● Productie vindt plaats vlakbij plek waar producten worden verkocht om
snel op veranderde behoeften van afnemers te kunnen inspelen
1.1.4 Glokalisering
● Glokalisering = een samentrekking van globalisering en lokalisering
9
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudentHandelswetenschappen02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,39. Je zit daarna nergens aan vast.
