College aantekeningen
Kennisclips rechtssociologie incl. plaatjes
Aantekeningen van de kennisclips van rechtssociologie inclusief uitleg van de plaatjes. Met deze aantekeningen in 1x een 8 gehaald.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Kennisclips inleiding rechtssociologieWeek 2 Slimme handhaving
Slimme handhaving - Inleiding
Slimme handhaving in de sociale zekerheid
- Casestudies uitvoeringsinstanties
- Landelijke enquete uitkeringsgerechtigden
- Slimme handhaving
Sociale zekerheidscontext
› Sociale voorzieningen en sociale
verzekeringen
› Medewerkingsverplichting en
inlichtingenverplichting
› ‘Fraudewet’: Wet Aanscherping
Handhaving- en Sanctiebeleid SZW-
wetgeving
In het sociale zekerheidsrecht wordt er een onderscheid gemaakt tussen sociale voorzieningen en
sociale verzekeringen. Bij sociale voorzieningen is er een grote groep die daar aanspraak op kan maken
bijv. heel zwart wit alle inwoners van Nederland. Dan kan je denken aan de participatiewet wat je vroeger
de bijstand noemde. Het is dan een soort van sociaal vangnet. Daarnaast hebben we de sociale
verzekeringen, hier moet je echt specifiek premie voor afdragen, dat doet je werkgever vaak. Bijv.
werkloosheidswet. Zowel sociale voorzieningen als sociale verzekeringen geven burgers rechten maar
ook plichten. Die kun je scheiden in de medewerkingsverplichting en de inlichtingenverplichting.
Bij de medewerkingsverplichting moet je bijv. als werkloze er alles aan doen om weer aan het werk te
komen. Dat je op afspraken bij de gemeente verschijnt of bij het UWV. Dat je je netjes kleedt als je op
sollicitatie gaat, dat je passend werk aanneemt. Dat zijn allemaal verplichtingen die bij de
medewerkingsverplichting horen. Daarnaast hebben we de inlichtingenverplichting daar gaat het erom
dat je alles doorgeeft dat van invloed kan zijn op de hoogte en duur van je uitkering. Bijv. dat je gaat
samenwonen of ergens inkomsten uit gehad hebt. Als je je niet houdt aan de medewerkingsverplichting
dan is er sprake van misbruik. Dan kan je een maatregel krijgen, bijv. korting op de uitkering. Ben je de
inlichtingenplicht aan het schenden dan is er sprake van fraude en dan volgt in principe een boete. Daar
zitten boetecategorieën in, in het blauwe tabelletje te lezen en vindt zijn oorsprong in de ‘fraudewet’.
In het onderzoek hebben wij het veel over het begrip handhaving. Als we over handhavers of
handhaving praten dan denken we vaak aan opsporing of sanctionering. Bijv. de politieman die boetes
uitdeelt. Bij sociaal zekerheidsrecht is dat de inspecteur die daar onderzoek naar doet. Maar wij zeggen
handhaven is meer dan alleen opsporen en sanctioneren. Handhaven kan ook zijn dat je uitleg geeft,
voorlichting geeft of advies geeft. Handhaving is beide facetten. Dus de preventieve kant maar ook als
het mis is gegaan het opsporen en sanctioneren. Handhaven is eigenlijk alles wat een medewerker doet
om te zorgen dat de uitkeringsgerechtigde de regels naleeft.
,Slimme handhaving - Kwalitatief onderzoek
Casestudies uitkeringsinstanties
› Kwalitatief onderzoek
› Theorie
▪ Street-level bureaucrats
▪ Responsive regulation
▪ Handhavingsstijlen
› Bevindingen
Kwalitatief onderzoek houdt in dat je de diepte in gaat.
De Theorie
› Street-level bureaucrats
› Responsive regulation
› Handhavingsstijlen
Je moet naar deze theorieën kijken als een bril hoe je naar de werkelijkheid kan kijken. Het is een soort
frame.
Street-Level Bureaucrats
Deze theorie is door Michael Lipsky bedacht in de jaren 70/80. Hij heeft voor het eerst een naam
gegeven aan uitvoerende medewerkers die veel klantcontact hebben. Dat zijn street-level bureaucrats.
Dan moet je denken aan de medewerkers zoals politie, onderwijs, klantmanagers bij sociale dienst. Het
zijn medewerkers die in hun dagelijks werk contact hebben met de burger, de inwoner of de
uitkeringsgerechtigde of de kinderen bij onderwijs. Maar die te weinig tijd, geld of middelen hebben om
iedereen evenveel persoonlijke aandacht te geven of een gelijke uitkering te geven. Dat is niet mogelijk.
Zij maken daar routines in, in hoe zij het werk uitvoeren. Bepaalde keuzes. Zijn visie geeft ons een
perspectief, er zijn regels die worden gemaakt op een hoger niveau maar eigenlijk bepalen uitvoerende
medewerkers hoe beleid uitgevoerd worden. Kan wel van hogerhand bedacht worden maar uitvoerders
moeten het beleid uitvoeren. Hij vraagt ons te kijken naar het uitvoeringsniveau.
Responsive regulation
John Braithwaite is bedenker. Je moet dit zien als in de wetenschap en in de praktijk zijn er 2 scholen.
De ene school zegt handhaving is het meest effectief als we straffen en sanctioneren als we hard zijn.
Andere school zegt nee handhaven werkt alleen als we zacht zijn en advies gaan geven. Deze auteurs
zijn de eersten die een combinatie maken. Zij zeggen handhaving kan alleen effectief zijn als je beide
aanpakken gebruikt. Dat je zowel gebruik maakt van zachtere kenmerken van handhaving als van
hardere kenmerken. Daar kun je de handhavingspiramide bij voorstellen.
Dus zacht waar het kan, hard waar het moet’.
- Overreding en afschrikking
- Handhavingspiramide
Intrekken vergunning,
stilleggen onderneming Strafrechtelijke vervolging
Boete/dwangsom Bestuursrechtelijke
vervolging
Waarschuwen Waarschuwen
Maatschappelijk toezicht, Coöperatie en inspelen op
sociale controle, shaming informele sociale controle en
shaming
Overtuigen, instrueren, Overtuigen, informeren en
adviseren adviseren
, Je begint onderaan de piramide. Een medewerker zou moeten beginnen met overtuigen, instrueren,
adviseren. Idee is dat meesten uitkeringsgerechtigden de regels dan wel gaan naleven. Maar je hebt
ook een groep die de regels dan nog niet naleeft. Dan ga je een stapje hoger de piramide in, bijv. naar
waarschuwen. Dan heb je weer hetzelfde met een groep die dan gaat naleven en een groep die het nog
steeds niet doet. Dan ga je weer een stapje hoger. Je kunt omhoog gaan in stappen als iemand niet
luistert maar ook omlaag gaan als iemand uiteindelijk wel luistert.
Handhavingsstijlen
Dit is een model, rond 1999 a 2000 bedacht door 2
Scandinavische mannen. Zij zeggen dat een
handhavingsstijl meer is dan alleen hard en zacht zijn.
Meer dan alleen overreding of afschrikking maar er zit nog
een dimensie aan. Er zit namelijk nog een dimensie aan
hoe formeel mensen regels toepassen.
Linkerkant zie je hoe dwingend medewerkers zijn van
overreding tot bestraffing en andere kant zie je hoe strikt
mensen de regels interpreteren.
Dit is eigenlijk bovenstaande
model maar dan versimpelt. De
reactie op een overtreding kan
bestraffend of overredend zijn.
En de manier van
regeltoepassing kan Flexibel of
strikt zijn. Dat leidt tot 4 vormen
van handhavingsstijlen. Zo
kunnen we alle medewerkers
indelen om iets over de praktijk
te zeggen.
Methoden – casestudies
Kwalitatief onderzoek
› Participerende observaties
› Je doet je voor als een medewerker en het werk ook doet. Voordoen als een
medewerker is wel met de kennisneming dat zij weten dat jij daar voor onderzoek zit.
Daar moet je transparant en open over zijn. Van die observaties maak je notities wat je
later uitwerkt in een grotere notitie.
› Interviews
› Je kunt medewerkers die je observeert ook interviewen waarbij je doorvraagt waarom
iemand bepaalde keuzes maakt, hoe ze tegen keuzes/regels aankijken. En a.h.v.
interviews kun je iemand indelen in de handhavingsstijlen.
› Dossieranalyse
› Dan kijk je naar wat het beleid en de regels op papier waren bij een specifieke
organisatie.
Vijf cases:
› Drie sociale diensten: K, L & M
› Twee UWV Werkbedrijven: A & B
› Atlas.ti -> Hier kun je de grote berg papierwerk van je onderzoek mee analyseren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mirjam1999. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75759 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen